ჰარმონიული პროპორციები - ლამაზი ღიმილის ოქროს სტანდარტი
დაახლოებით 20 წლის წინ, სტომატოლოგს პაციენტები მიმართავდნენ კბილის ტკივილის მოსახსნელად, კბილის შესანარჩუნებლად და ღრძილების ანთების შესამსუბუქებლად. თანამედროვე პაციენტები, მკურნალობის გარდა, ყურადღებას აქცევენ ესთეტიკას, ამასთან, ლამაზ ღიმილთან დაკავშირებით საკუთარი წარმოდგენებიც კი აქვთ.
არ არსებობს ღიმილის ეტალონი. როგორ საზღვრავს პროპორციების ჰარმონიას და ქმნის ლამაზ ღიმილს, გვესაუბრება კლინიკა “ზარადენტის” დამფუძნებელი, ქირურგი, ორთოპედი დიეგო ზარანდია.
- ბატონო დიეგო, თანამედროვე სტომატოლოგია ლამაზი ღიმილის მიღწევის სხვადასხვა საშუალებას ფლობს. როდის დგება კბილზე გვირგვინის გაკეთების საჭიროება?
- პაციენტები ძირითადად ესთეტიკის თვალსაზრისით მომმართავენ: როდესაც წლების განმავლობაში კბილზე არსებულმა ბჟენმა ამოწურა რესურსი და ვიზუალურად ვეღარ აკმაყოფილებს პაციენტის ესთეტიკურ მოთხოვნილებას, კბილების ფორმისა და ზომის თანდაყოლილი დარღვევების ან დეპულპირებული კბილის დროს მინანქრის ფერის ცვლილებისას. მეც სრულად ესთეტიკური თვალსაზრისით ვუდგები საკითხს, ვქმნი კბილების დიზაინს, რაც ყველაზე რთულია სტომატოლოგიაში.
ესთეტიკური თვალსაზრისის გარდა, კბილის დაცვის მიზნითაც საჭიროა გვირგვინის გაკეთება. ყოველთვის ვცდილობ, მოვერიდო ზედმეტად ხელოვნური კბილების გაკეთებას, თუ ამის აუცილებლობა არ არის. უმეტეს შემთხვევაში, ქალების დიდი ნაწილი ესთეტიკის გამო მომმართავს. პირის ღრუს ექსკურსიისას კი ბევრი ხარვეზი შეიძლება აღმოჩნდეს: მკვდარი, მოკლე, მოცვეთილი, ფერშეცვლილი კბილები, დიდი ბჟენები და ა. შ. თითოეულ ქალს კბილის დიზაინს მის სახასიათოდ ვუქმნი.
გვირგვინები კეთდება კბილების დანაკლისისას. ჩემი გამოცდილებით, პაციენტების 40%-ს აწუხებს ყბის სახსრის პრობლემა. ოკლუზიისა და ღეჭვისას ეს მნიშვნელოვანია. გვირგვინებით შესაძლებელია კბილთა წყობისა და ღეჭვის ფუნქციის მოწესრიგება, რომ პაციენტმა სრულფასოვნად დააქუცმაცოს საკვები.
- რესურსი რამდენად აქვს გვირგვინს და იმ კბილს, რომელზეც გვირგვინია გაკეთებული?
- კბილის აღდგენა შესაძლებელია სამი გზით:
- ბჟენით - ხდება კბილის რესტავრაცია, ფორმირება, დაზიანების დონის მიხედვით;
- ცირკონის გვირგვინებით, კბილის ხუთივე ზედაპირი მთლიანად იფარება;
- კერამიკული ვინირით - კბილის დამუშავებულ ზედაპირზე მაგრდება ვინირი.
- რა უპირატესობა აქვს ვინირს?
- კბილების პრეპარირება და ვინირების მოთავსება მინიმალური ინვაზიით ხდება.
- არ არის საჭირო კბილის დეპულპაცია (ნერვის მოკვლა);
- მუშავდება კბილის მხლოდ ერთი ზედაპირი, რაც მისი ცოცხლად დატოვების საშუალებას იძლევა;
- მინანქარი მუშავდება დაახლოებით 0.1მმ-ით. გვირგვინის გაკეთებისას, საჭიროა კბილის 2მმ სისქის ქსოვილის მოშორება და ზოგჯერ დეპულპაცია. ესთეტიკური ეფექტიც კარგია.
ჩემთან პაციენტების 90% ეწერება ვინირის გასაკეთებლად და მათი უდიდესი უმრავლესობა საჭიროებს ცირკონს. პირის ღრუს ინსპექტირება არ მაძლევს ვინირის გაკეთების შესაძლებლობას. მას თავისი ჩვენებები აქვს. ვინირი კეთდება იმ შემთხვევაში, თუ მინანქრის 90% შენარჩუნებულია და პაციენტს არ მოსწონს კბილის სტრუქტურა. ვინირზე კბილის იგივე ხასიათი გადამაქვს, რათა მინიმალური პრეპარირებით და დაქლიბვით აღვადგინო ესთეტიკურობა.
გვირგვინის დროს მაქსიმალურად იქლიბება კბილები სტრუქტურის კარგი ფორმირებით შესანარჩუნებლად. ვინირი არ კეთდება მკვდარ (დეპულპირებულ), მოცვეთილ, დეფორმირებულ კბილებზე. ცირკონებით შემიძლია კბილის კარგად ფორმირება: დაგრძელება, სურვილის მიხედვით, ფორმის შეცვლა, რასაც ასევე თავისი ჩვენებები აქვს.
40 წელს გადაცილებულ პაციენტებს ვინირს არ ვუკეთებ, ამ დროს კბილის ცვეთა სწრაფად მიმდინარეობს და ვინირი ნაკლებად სასურველია.
- რა ასაკიდან ჯობს მისი გაკეთება?
- ასაკი შეზღუდული არ არის. სამწუხაროდ, მყოლია 16-20 წლის გოგონები, რომლებთანაც კბილების რესურსის ამოწურვის გამო, მიწევს 14-20 კბილის ჩასმა და ესთეტიკური მხარის სრულად მოწესრიგება. ამასთან, მყოლია 30-40 წლის პაციენტები, რომელთა კბილების მდგომარეობა იმდენად მომწონებია, რომ უარი მითქვამს ჩარევაზე. 16-17 წლის ასაკის პაციენტებთან ვერიდები რადიკალურ ჩარევას და ვცდილობ, ბჟენებით აღვადგინო კბილი, მაქსიმალურად ამოვაწურინო რესურსი და 25 წლის შემდეგ ჩავერიო ესთეტიკური კუთხით.
- როდის არ შეიძლება კბილზე ვინირისა და გვირგვინის გაკეთება?
- როდესაც პაციენტს აქვს:
- პარადონტალური (ღრძილის) პრობლემები;
- კბილის მესამე ხარისხის მორყევა;
- დეფორმირებული კბილები, რომლებიც უნდა გასწორდეს ორთოდონტიულად და შემდეგ გაკეთდეს ვინირი და ცირკონი.
- ყველას უნდა თეთრი, თვალისმომჭრელი ღიმილი. ვინირებს და გვირგვინებს ექსპლუატაციის გარკვეული დრო აქვს და მოვლა სჭირდება. გასაგებია, რომ ყავას, წითელ ღვინოსა და თამბაქოს უნდა მოერიდოს პაციენტი. კიდევ რა შეიძლება ვურჩიოთ?
- 40 წელს გადაცილებულ პაციენტებს შორის იწყება: ღრძილების აწევა, გათხელება, ყბის ძვლის პრობლემა და ა. შ. შესაბამისად, კბილის ექსპლუატაციის დროც შემცირებულია.
მქონია შემთხვევები, როდესაც ჩემს გაკეთებულ კბილებს 15-20 წელი უმუშავია. ამ დროში კბილი წურავს რესურსს. საზოგადოდ, ექსპულუატაციის ვადა, მდგომარეობის სირთულის გამო, 5-7-10 წელია.
ვინირებისა და ცირკონების გაკეთების შემდეგ საჭიროა:
- პაროდონტოლოგთან კბილების წელიწადში 2-ჯერ გაწმენდა;
- რენტგენის გადაღება;
- კბილების სწორად გამოხეხვა, არსებობს სხვადასხვა სახის ჯაგრისები, სავლებები.
- ბატონო დიეგო, ყველა პაციენტი კმაყოფილი მიდის თქვენგან?
- არ არის ასე. რადგან ზოგს ისეთი კბილები უნდა, როგორც მის მეგობარს თუ ნაცნობს აქვს გაკეთებული. არადა, ანატომიურად ეს მისთვის შეიძლება მიუღებელი და შეუფერებელი იყოს.
პაციენტმა აუცილებელად უნდა ჩაიტაროს: პაროდონტოლოგის, ორთოდონტის, ჰიგიენისტის, თერაპევტის, იმპლანტოლოგის კონსულტაცია. მხოლოდ ამის შემდეგ ჯდება პაციენტი ჩემთან ყველაზე რთული - ესთეტიკური მხარის მოსაწესრიგებლად. ამიტომ ჩემი გუნდის წევრები ცდილობენ ყველაფერი - კბილების წმენდა იქნება თუ ბჟენის დადება, გააკეთონ მაქსიმალურად მაღალ დონეზე. კლინიკაში ჯაჭვის ყველა რგოლი შეკრულია, რათა პაციენტი კმაყოფილი დარჩეს მიღებული შედეგით.
R