6 მითი კბილების მოვლის შესახებ
ამასთანავე, კბილების მოვლა საჭიროა არა მარტო მომხიბვლელი ღიმილისთვის, არამედ, საზოგადოდ, ჯანმრთელობისთვის. ტაფტის (აშშ) უნივერსიტეტის სტომატოლოგთა ჯგუფმა გამოაქვეყნა სტატია, რომელშიც გააქარწყლა ჯანმრთელ კბილებზე არსებული რამდენიმე მითი. სტატიაში ლაპარაკია იმაზე, რა გავლენას ახდენს კვება ბავშვების, მოზარდების, ორსულების, ზრდასრულებისა და მოხუცების კბილების სიჯანსაღეზე.
მითი #1: გაფუჭებული კბილი დანარჩენ ორგანიზმზე არ მოქმედებს
ბევრმა მომავალმა დედამ არ იცის, რომ ორსულის კვება მომავალში გავლენას ახდენს ბავშვის კბილების მდგომარეობაზე. თუ ორსული ცუდად იკვებება, ადვილი შესაძლებელია, მის შვილს ზრდასრულ ასაკში კბილების პრობლემები აღმოაჩნდეს. გამოკვლევის ერთ-ერთი ავტორი, კეროლ პალმერი, პირდაპირ ამბობს: "თუ ბავშვს მუცლადყოფნის მე-16 კვირიდან მე-4 თვემდე არ ჰყოფნის კალციუმი, დ ვიტამინი, ა ვიტამინი, ცილები ან კალორიები, შესაძლოა, კბილები არასწორად განუვითარდეს". ზოგიერთი გამოკვლევა კი მიუთითებს, რომ ბ6 და ბ12 ვიტამინების უკმარისობამ შეიძლება გამოიწვიოს განვითარების ისეთი მანკი, როგორიც არის კურდღლის ტუჩი და მგლის ხახა. კბილების ყველაზე გავრცელებული დაავადება, კარიესი, ბავშვებში ნებისმიერ სხვა დაავადებაზე, თუნდაც ასთმაზე, 5-ჯერ ხშირად გვხვდება. "როცა ბავშვს კბილი სტკივა, მას არ შეუძლია გაკვეთილზე ყურადღების მოკრება, მიირთმევს მხოლოდ ისეთ საკვებს, რომელიც ადვილად იღეჭება, მაგრამ უმნიშვნელო კვებითი ღირებულება აქვს. მაგალითად, ხილისა და ბოსტნეულის ნაცვლად - ფუნთუშებს", - განმარტავენ სტომატოლოგები.
მითი #2: მეტი შაქარი უდრის მეტ კარიესს
მნიშვნელოვანია არა ის, რამდენ შაქარს ვჭამთ, არამედ ის, რამდენი ეხება უშუალოდ კბილებს. საწუწნი კანფეტები და ტკბილი სასმელები პირში უფრო დიდხანს რჩება, ვიდრე სხვა ტკბილეული. ეს ზრდის კბილებზე იმ მჟავების ზემოქმედების ხანგრძლივობას, რომლებსაც შაქრისგან გამოყოფენ პირში მობინადრე ბაქტერიები. რამდენიმე გამოკვლევის შედეგები ცხადყოფს, რომ მოზარდები ნახშირწყლების დაახლოებით 8%-ს ტკბილი სასმელებიდან იღებენ. ამ სასმელების რეგულარული სმა ზრდის კარიესის განვითარების რისკს. უშაქრო სასმელები ნაკლებმავნედ არის მიჩნეული, მაგრამ თუ რეგულარულად ვსვით, კბილის მინანქრის დაზიანება მათაც შეუძლიათ.
მითი #3: სარძევე კბილების კარიესი საშიში არ არის
სარძევე კბილების კარიესი მშობლებს მაინცდამაინც არ აღელვებთ - მაინც მოსაცვლელიაო. სტომატოლოგები კი გვაფრთხილებენ, ყურადღებით ვიყოთ: სარძევე კბილის კარიესმა შესაძლოა ხელი შეუშალოს მუდმივი კბილის გვირგვინის განვითარებას. თუ სარძევე კბილი დროზე ადრე ამოვარდა, მუდმივი კბილი შესაძლოა არასწორად ამოიჭრას და ბავშვს სამომავლოდ ორთოდონტიული მკურნალობა დასჭირდეს.
მითი #4: ოსტეოპოროზი მხოლოდ ხერხემლისა და მენჯ-ბარძაყის ძვლებს აზიანებს
სინამდვილეში ოსტეოპოროზი კბილებზეც მოქმედებს. კბილები ზის ყბის ძვლებში, რომლებიც, სხვა ძვლების დარად, შეიძლება დააზიანოს ოსტეოპოროზმა. კალციუმის, დ და კ ვიტამინების ნაკლებობა ისევე მოქმედებს ყბის ძვლების სიმტკიცეზე, როგორც სხვა ძვლებისაზე. ყბის, ღრძილების, ტუჩების, სასის ქსოვილების განახლება მთელი სიცოცხლის მანძილზე მიმდინარეობს. ამ ქსოვილებისთვის სიჯანსაღის შესანარჩუნებლად საჭიროა სწორი კვება.
მითი #5: კბილის პროთეზი უკეთესად კვების საშუალებას გვაძლევს
თუ პროთეზი ადამიანს ზუსტად არ აქვს მორგებული, ის უარს ამბობს ხილსა და ბოსტნეულზე და ადვილად დასაღეჭ პროდუქტებზე გადადის. კეროლ პალმერი აღნიშნავს, რომ "პროთეზი, პირველ რიგში, უნდა იყოს მოხერხებული. მაგრამ მაშინაც კი, როცა ადამიანი ერთგვარ დისკომფორტს განიცდის, მან შეიძლება მიირთვას მოხარშული ბოსტნეული, დაკონსერვებული ხილი, გატარებული ხორცი. ასევე აუცილებელია სათანადო რაოდენობით სითხის მიღება და უშაქრო საღეჭი რეზინის გამოყენება პირის სიმშრალის თავიდან ასაცილებლად".
მითი #6: კარიესი ახალგაზრდების პრობლემაა
სინამდვილეში კარიესი ყველა ასაკის ადამიანს ემართება. ხანდაზმულებში ღრძილების ასაკობრივმა დაწევამ შესაძლოა გამოიწვიოს ფესვახლო კარიესი. ანტიდეპრესანტები, დიურეტიკები (მათ ხშირად იყენებენ ასაკოვანი ადამიანები), ანტიჰისტამინური პრეპარატები ამცირებს ნერწყვის გამოყოფას და ზრდის კარიესის განვითარების რისკს. ამ პრობლემის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა წყლის ხშირი სმა. შაქრიანი დიაბეტი, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა, პაროდონტოზის რისკფაქტორს წარმოადგენს - დიაბეტიანებში ეს პათოლოგია ორჯერ უფრო ხშირად გვხვდება, ვიდრე არადიაბეტიანებში. პაროდონტოზი, თავის მხრივ, აუარესებს შაქრიანი დიაბეტის მიმდინარეობას, ასე რომ, კბილების საგულდაგულო მოვლა დიაბეტის უკეთ მართვას უწყობს ხელს.