ორგანიზმისთვის მნიშვნელოვანი სტრესია. ეს განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ეხება ტემპერატურის ნახტომს. მიუხედავად იმისა, რომ 20 გრადუსი შეიძლება სასიამოვნო ტემპერატურად აღვიქვათ, ასეთი სწრაფი ცვლილება ჩვენს სხეულს ადაპტაციისთვის დროს არ აძლევს და შეიძლება გამოიწვიოს სხვადასხვა პრობლემები.
ადაპტაციის სირთულე
ჩვენი ორგანიზმი მიჩვეულია გარკვეულ ტემპერატურულ დიაპაზონს. როდესაც ტემპერატურა მკვეთრად იცვლება, განსაკუთრებით ზრდის მიმართულებით, ორგანიზმს უჭირს სწრაფად ადაპტირება. ეს იწვევს თერმორეგულაციის დარღვევას, რაც შეიძლება გამოვლინდეს შემდეგი სიმპტომებით:
- სისუსტე და დაღლილობა: ორგანიზმი ენერგიას ხარჯავს ახალ პირობებთან ადაპტაციისთვის, რაც იწვევს დაღლილობას.
- თავის ტკივილი და თავბრუსხვევა: სისხლძარღვების გაფართოება და სისხლის წნევის ცვლილება შეიძლება გახდეს თავის ტკივილისა და თავბრუსხვევის მიზეზი.
- გულისცემის გახშირება: გული უფრო სწრაფად მუშაობს, რათა უზრუნველყოს სისხლის მიმოქცევა და სხეულის ტემპერატურის რეგულირება.
გულ-სისხლძარღვთა სისტემის რისკები
ტემპერატურის მკვეთრი ცვლილება განსაკუთრებით საშიშია გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის. უეცრად 20 გრადუსით ტემპერატურის მატებამ შეიძლება გამოიწვიოს:
- სისხლის წნევის ცვლილება: სისხლძარღვების გაფართოება იწვევს სისხლის წნევის დაქვეითებას, რაც შეიძლება საშიში იყოს ჰიპოტენზიის მქონე ადამიანებისთვის.
- გულის შეტევის რისკის გაზრდა: გულის გადატვირთვა ზრდის გულის შეტევის რისკს.
სასუნთქი სისტემის პრობლემები
ტემპერატურის უეცარი მატება ზრდის ჰაერში მტვრისა და ალერგენების კონცენტრაციას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს:
- სუნთქვის გაძნელება: ასთმისა და ფილტვების ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის.
- ალერგიული რეაქციები: ალერგიული რინიტი და სხვა ალერგიული რეაქციები.
იმუნური სისტემის სისუსტე
ტემპერატურის მკვეთრი ცვლილება ასუსტებს იმუნურ სისტემას, რაც ზრდის ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციების რისკს.
ფსიქიკური ჯანმრთელობის რისკები
ტემპერატურის ცვლილებები გავლენას ახდენს ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზეც. შეიძლება გაიზარდოს გაღიზიანებადობა, შფოთვა და უარეს შემთხვევაში დეპრესიული სიმპტომებიც კი გამოვლინდეს.
როგორ დავიცვათ თავი?
- თანდათანობით ადაპტაცია: თუ შესაძლებელია, მოერიდეთ მკვეთრ ტემპერატურულ ცვლილებებს.
- სითხის მიღება: დალიეთ ბევრი წყალი, რათა თავიდან აიცილოთ დეჰიდრატაცია.
- მსუბუქი ტანსაცმელი: ჩაიცვით მსუბუქი და თავისუფალი ტანსაცმელი.
- დასვენება: მიეცით ორგანიზმს დრო ადაპტაციისთვის.
- ჯანსაღი კვება: მიიღეთ ვიტამინებით მდიდარი საკვები, რათა გააძლიეროთ იმუნური სისტემა.
- ქრონიკული დაავადებების კონტროლი: თუ გაქვთ ქრონიკული დაავადებები, განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ ჯანმრთელობის მდგომარეობას.
- ექიმთან კონსულტაცია: თუ გაქვთ რაიმე შეშფოთება, მიმართეთ ექიმს.
წინ ზაფხულია და რაც შეეხება სიცხესა და ძალიან მაღალ ტემპერატურას, ამასთან დაკავშირებით გეტყვით, რომ ასეთ დროს მოსალოდნელია:
დეჰიდრატაცია
ოფლის გამოყოფა იწვევს ორგანიზმიდან სითხის დაკარგვას. თუ ეს სითხე დროულად არ შეივსო, ვითარდება დეჰიდრატაცია. დეჰიდრატაციის სიმპტომებია: თავბრუსხვევა, თავის ტკივილი, სისუსტე, გულისრევა და კუნთების კრუნჩხვები. მძიმე დეჰიდრატაციამ შეიძლება გამოიწვიოს თირკმელების ფუნქციის დარღვევა და სხვა სერიოზული გართულებები.
იმუნური სისტემის დასუსტება
მკვეთრი ტემპერატურული ცვლილებები ასუსტებს იმუნურ სისტემას, რაც ზრდის ინფექციების რისკს. ორგანიზმი იწყებს მეტაბოლიზმის შეცვლას და იმუნური სისტემა ვერ ახერხებს სრულყოფილად ფუნქციონირებას.
სუნთქვის პრობლემები
მაღალი ტემპერატურა და ტენიანობა ართულებს სუნთქვას, განსაკუთრებით ასთმისა და ფილტვების ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის. ცხელ ჰაერს შეუძლია გააღიზიანოს სასუნთქი გზები და გამოიწვიოს სუნთქვის გაძნელება.
ფსიქიკური ჯანმრთელობის გაუარესება
მაღალი ტემპერატურა უარყოფითად მოქმედებს ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე. ის ზრდის გაღიზიანებას, შფოთვას და დეპრესიას. ასევე, შეიძლება გამოიწვიოს ძილის დარღვევა და კონცენტრაციის გაძნელება.
რისკის ჯგუფები
- ხანდაზმული ადამიანები: მათ ორგანიზმს უჭირს ტემპერატურის ცვლილებებთან ადაპტირება.
- ბავშვები: მათი თერმორეგულაციის სისტემა ჯერ კიდევ არ არის სრულად განვითარებული.
- ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანები: გულ-სისხლძარღვთა, ფილტვების და თირკმელების დაავადებები.
- სპორტსმენები: ინტენსიური ფიზიკური დატვირთვა ზრდის გადახურების რისკს.
- ადამიანები, რომლებიც იღებენ გარკვეულ მედიკამენტებს: ზოგიერთი მედიკამენტი აფერხებს თერმორეგულაციას.
როგორ დავიცვათ თავი
- მოერიდეთ მზის პირდაპირ სხივებს ყველაზე ცხელ საათებში.
- დალიეთ ბევრი სითხე, განსაკუთრებით წყალი და ელექტროლიტების შემცველი სასმელები.
- ჩაიცვით ღია ფერის, მსუბუქი და თავისუფალი ტანსაცმელი.
- გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემი.
- მოერიდეთ ალკოჰოლისა და კოფეინის მოხმარებას.
- ხშირად მიიღეთ გრილი შხაპი ან აბაზანა.
- თუ გრძნობთ თავბრუსხვევას, გულისრევას ან სისუსტეს, დაუყოვნებლივ გადადით გრილ ადგილას და მიმართეთ ექიმს.
- ეცადეთ არ დახარჯოთ ენერგია ზედმეტ ფიზიკურ დატვირთვაზე.
- ხანდაზმულებმა და ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებმა განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციონ ჯანმრთელობის მდგომარეობას და საჭიროების შემთხვევაში მიმართონ ექიმს.
მნიშვნელოვანია, გვახსოვდეს, რომ პრევენცია საუკეთესო გზაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად მკვეთრი ტემპერატურული ცვლილებების დროს.
