მარიამ ფოლადაშვილი

როცა იცით, თუ რას უნდა მიაქციოთ ყურადღება, გართულებების წარმოქმნის შანსი ბევრად ნაკლებია.

პრობლემები, რომელსაც 40 წელს გადაცილებული ქალბატონები აწყდებიან.

გულის დაავადებები

მნიშვნელოვანია ამ დაავადების ნიშნებისა და მიზეზების ცოდნა, რათა გართულებები თავიდან აიცილოთ. ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა არასწორი კვება, მოწევა, ცხოვრების უმოძრაო წესი, იწვევს გულის დაავადებას და გულის შეტევის რისკსაც მნიშვნელოვნად ზრდის.

გულის შეტევის სიმპტომები ქალებში:

ყველაზე გავრცელებული სიმპტომი არის ტკივილი და დისკომფორტი მკერდის არეში. მაგრამ, ეს ყოველთვის არ არის მძიმე ან ყველაზე მნიშვნელოვანი სიმპტომი. ზოგჯერ ქალებს შეიძლება ჰქონდეთ გულის შეტევა გულმკერდის ტკივილის გარეშეც.

გულის შეტევის სხვა ნიშნებია:

• თავბრუსხვევა;
• ოფლიანობა;
• მადი დაქვეითება;
• არაბუნებრივი დაღლილობა;
• ჰაერის უკმარისობა;
• გულისრევა ან ღებინება;
• კისრის, მხრის და მუცლის დისკომფორტი;
• ტკივილი მხრების მიდამოებში

შესაძლოა ქალებში სიმპტომები უფრო ხშირად დასვენების ან ძილის დროს გამოვლინდეს( ასევე, მსგავსი სიმპტომები შეიძლება გამოიწვიოს სტრესმაც)

გულის დაავადებების რისკების შემცირებისათვის აუცილებელია:

• ჯანსაღი კვება -შეეცადეთ შეზღუდოთ ზედმეტი ცხიმები, სწრაფი კვება. მიირთვით მეტი ხილი, ბოსტნეული;
• ვარჯიში;
• ძილი

ვიტამინების დეფიციტი

ვიტამინების დეფიციტი ნებისმიერ ასაკში შეიძლება გახდეს პრობლემა, განსაკუთრებით კი არაჯანსაღი კვების დროს. თუმცა, ასაკის მატებასთან ერთად ვიტამინების დეფიციტი უფრო ხშირი შემთხვევაა და შესაძლოა ბევრი მდგომარეობა გამოიწვიოს.

D ვიტამინი გავლენას ახდენს:

• ნაწლავიდან კალციუმის, მაგნიუმის, თუთიის, ფოსფატისა და რკინის შეწოვაზე;
• იმუნურ სისტემაზე;
• ძვალ-სახსროვანი სისტემის გამართულ მუშაობაზე;
• ნერვული სისტემის ნორმალურ ფუნქციონირებაზე

D ვიტამინის სიმცირე ასევე დაკავშირებულია დეპრესიასთან და სეზონურ ემოციურ აშლილობასთან, წონის დარღვევასთან, სასუნთქი სისტემების ინფექციურ დაავადებებთან.

D ვიტამინის დეფიციტის ნიშნებია:

• კანის სიმშრალე;
• სუსტი ფრჩხილები;
• თმის ცვენა;
• ჭარბი ოფლიანობა

B12 ვიტამინის დეფიციტი:

B12 ვიტამინი მეტაბოლიზმის დარეგულირებაში, ნერვული სისტემის მუშაობასა და ბევრ სხვა მნიშვნელოვან პროცესში მონაწილეობს.

B12 ვიტამინის დეფიციტის ნიშნებია:

• მუდმივი დაღლილობა;
• იმუნიტეტის დაქვეითება;
• ფერმკრთალი კანი;
• ოსტეოპოროზი;
• ფერმკრთალი კანი;
• ტაქიკარდია;
• კუჭ-ნაწლავის მუშაობის დარღვევა;
• ფსიქიკური დარღვევები

კიბოს გაზრდილი რისკი:

ასაკის მატებასთან ერთად მრავალი სერიოზული დაავადების გაჩენის ალბათობა იზრდება. ესენია: მსხვილი ნაწლავის კიბო, სარძევე ჯირკვლის კიბო და კანის კიბო. ყველა ამ პრობლემის პრევენცია და ადრეული გამოვლენა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, ამიტომჩაიტარეთ რეგულარული სკრინინგი და მათი სიხშირე ასაკის მატებასთან ერთად გაზარდეთ.

ბევრი ფაქტორი, როგორიცაა კვება, ზოგადი ჯანმრთელობა და გარემო, ამ დაავადების განვითარების ალბათობას ზრდის, თუმცა ასაკიც ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ფაქტორს წარმოადგენს. 30 წლის ასაკში, მკერდის კიბოს განვითარების რისკი ბევრად დაბალია, ვიდრე 40 წლის ასაკში. 10 წელიწადში ალბათობა მნიშვნელოვნად იზრდება. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ სარძევე ჯირკვლის გამოკვლევა რეგულარული ხასიათის უნდა იყოს.

რისკ ფაქტორები:

• ჭარბი წონა;
• ალკოჰოლი;
• ნიკოტინი;
• სარძევე ჯირკვლის კეთილთვისებიანი პათოლოგიები;
• ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები;
• პირველი მშობიარობა 30 წლის შემდეგ;
• უშვილობა;
• ჰორმონალური მედიკამენტები

საშვილოსნოს ყელის კიბო

საშვილოსნოს ყელის კიბო ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული კიბოა ქალებში. ამიტომ, სასურველია პაპ ტესტის ყოველწლიურად ჩატარება. პაპ ნაცხი კიბოსწინარე ან კიბოს უჯრედების არსებობას ადგენს. გამოჯანმრთელების მაჩვენებელი ბევრად მაღალია, როდესაც საშვილოსნოს ყელის კიბოს ადრეული დიაგნოსტირება ხდება.

სისხლის შედედება

სისხლის შედედება სხვა გართულებების მსგავსად, შესაძლოა ნებისმიერ ასაკში იყოს პრობლემა. 40 წელს გადაცილებულ ქალებს ამ გართულების განვითარების უფრო დიდი რისკი აქვთ.

თუკი წვივები შეშუპებული გაქვთ, გაწუხებთ ტკივილი, აუცილებლად უნდა ჩაიტაროთ შესაბამისი კვლევები.

სისხლის შედედების ნიშნებია:

• კანის სიწითლე;
• შეშუპება;
• ცხელება;
• გულისცემის გახშირება;
• თავბრუსხვევა;
• დაღლილობა;
• ტკივილი იმ მიდამოში სადაც სისხლი შედედებულია

შაქრიანი დიაბეტი

40 წელს გადაცილებულ ქალებს ამ პრობლემის გაჩენის ალბათობა ბევრად მაღალი აქვთ. ასეთ დროს წონა და არასწორი კვება რისკ- ფაქტორს წარმოადგენს.

შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2, როგორც წესი, სწორედ 40 წლის შემდეგ ვითარდება. დაავადება სხეულის მომატებული მასის ფონზე, ზოგჯერ ინსულინის სიჭარბის ფონზე წარმოიქმნება. მას ხშირად წინ უძღვის შეცვლილი მეტაბოლური მდგომარეობა. ტიპი 2-ით დაავადებულ პაციენტებს ინსულინი ნორმაზე მაღალიც აქვთ ხოლმე, თუმცა პერიფერიული ქსოვილების მგრძნობელობა მის მიმართ დაქვეითებულია.

დიაბეტის გამომწვევი მთავარი ფაქტორებია:

• სიმსუქნე
• არტერიული ჰიპერტენზია
• ქოლესტერინის ცვლის დარღვევა

დიაბეტის სიმპტომები ქალებში ხშირად იგივეა, რაც მამაკაცებში.

სიმპტომებია:

• ხშირი შარდვა;
• წყურვილი;
• წონაში კლება;
• მხედველობის დაქვეითება;
• მეხსიერების პრობლემები;
• დაღლილობა

ჯანსაღი კვება და ვარჯიში დაგეხმარებათ არსებული რისკების შემცირებაში.

ასთმა

ჰორმონალურ ცვლილებებს (როგორიცაა პერიმენოპაუზის დროს) ასთმის დაწყებისთვის ხელის შეწყობა შეუძლია.

ასთმის სიმპტომებია:

• ძილის დარღვევა, რაც სუნთქვის გაძნელებასთან არის დაკავშირებული;
• ხიხინი, რომელიც განსაკუთრებით ძლიერდება ამოსუნთქვისას;
• ხველის გაძლიერება ზემო სასუნთქი გზების ვირუსული ინფექციისას;
• გულმკერდის არეში მოჭერის შეგრძნება

სიმპტომები შესაძლოა სხვადასხვა სიძლიერის და სიხშირის იყოს.

ყველა ქალისთვის მნიშვნელოვანია ჯანმრთელობის რეგულარულად შემოწმება. ეს არა მხოლოდ ადრეულ ეტაპზე აღმოაჩენს პრობლემებს, არამედ დაგეხმარებათ გართულებების თავიდან აცილებაში.

მენოპაუზის შემდეგ, ქალებს (განსაკუთრებით მაღალი რისკის ჯგუფებში) შეუძლიათ გაიარონ ძვლის სიმკვრივის ტესტი ოსტეოპოროზის შესამოწმებლად.

ყურადღება მიაქციეთ ჯანმრთელობას და საჭიროების შემთხვევაში დროულად დაიწყეთ მკურნალობა.