მარიამ ფოლადაშვილი

მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ბორი ხელს უწყობს D ვიტამინის გააქტიურებას, მონაწილეობს ძვლის ფორმირებასა და რეგენერაციაში, მნიშვნელოვან როლს ასრულებს როგორც ქალის, ისე მამაკაცის სასქესო ჰორმონების წარმოქმნაში.

ბოლო დროს ჩატარებული კვლევების საფუძველზე ვარაუდობენ, რომ ბორი მნიშვნელოვანია:

ანთების წინააღმდეგ ბრძოლისათვის - ერთ-ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბორი ხელს უწყობს ანთების მარკერების – C რეაქტიული ცილის დონის დაქვეითებას. ქრონიკული ანთებითი პროცესი ხელს უწყობს როგორც დაავადებების გართულებას, ასევე ახალი დაავადებების განვითარებას(მაგალითად, ათეროსკლეროზი, დიაბეტი ტიპი 2, ღვიძლის გაცხიმოვნება, გულის კორონარული დავაადება, ართრიტი და სხვა ამ პროცესების შედეგია). აქედან გამომდინარე, ანთებითი პროცესის დათრგუნვა მათი მკურნალობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ფაქტორად მიიჩნევა.

ანთების დათრგუნვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სახსრების დაავადებების – ართრიტისა და ართოზის დროს. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ბორი დადებითად მოქმედებს ამ დაავადებების პროფილაქტიკასა და მკურნალობაზე. გარდა ამისა, კვლევებმა აჩვენა, რომ ბორი საგრძნობლად ააქტიურებს სისხლის წითელ უჯრედებში ანტიოქსიდანტური თვისებების მქონე ფერმენტს – სუპეროქსიდდისმუტაზას (სოდ). ეს ფერმენტი ანეიტრალებს მავნე თავისუფალ რადიკალებს, რომლებიც განსაკუთრებით დიდი რაოდენობით წარმოიქმნება სახსრების დაავადების დროს, იწვევს ანთებას და აზიანებს სახსრებს.

ძვლების სიმტკიცისთვის - ბორი ხელს უშლის კალციუმისა და მაგნიუმის სხეულიდან გამოდევნას, აუმჯობესებს მათ ათვისებას და ძვლებში ჩალაგებას. კალციუმი და მაგნიუმი კი ძვლების ჯანმრთელობის აუცილებელი ელემენტებია.

ბორი აფერხებს ესტროგენების დაშლას. ესტროგენების დონის დაქვეითება კი(განსაკუთრებით კლიმაქსურ პერიოდში) ძვლის განლევის ერთ-ერთი მიზეზია.

ესტროგენისა და ტესტოსტერონის ბალანსის შესანარჩუნებლად - ბორი ხელს უშლის სასქესო ჰორმონების ნაადრევ დაშლას. ასე რომ, ბორით მდიდარი საკვები განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მენოპაუზისა და ანდროპაუზის პერიოდში.

D ვიტამინის გასააქტიურებლად - D ვიტამინს ორგანიზმისთვის მნიშვნელოვანი ფუნქციები აქვს. ბორი ზრდის მის ბიოშეღწევადობას და თრგუნავს იმ ფერმენტს, რომელიც D ვიტამინის დაშლას იწვევს, შესაბამისად, ზრდის მისი ნახევრად დაშლის პერიოდს.

ბორის ზუსტი სადღეღამისო ნორმა არ არის განსაზღვრული, თუმცა ევროპის სურსათის უვნებლობის ორგანიზაციის რეკომენდაციით, ზრდასრულებისთვის, ორსულებისა და მეძუძური დედებისთვის მისაღებია 10 მგ ბორი.

ბორით განსაკუთრებით მდიდარია ჩირი, ბოსტნეული, თხილეული, ხოლო ხორცში, თევზსა და რძის ნაწარმში ბორის შემცველობა საკმაოდ დაბალია. თუმცა ამ ელემენტის მთავარ წყაროდ შეიძლება ბორით ღარიბი საკვებიც იქცეს, თუ მას დიდი ოდენობით მოვიხმართ, მათ შორის - ყავა, კარტოფილი და ზოგიერთი ხილი, სასმელი წყალი.

ბორის კარგი წყაროა:

• ქიშმიში;
• ქლიავის ჩირი;
• ფინიკი;
• არაქისი;
• თხილი;
• ნუში;
• ავოკადო;
• ვაშლი;
• პური;
• ბროკოლი

ბორის ათვისებას ხელს უშლის ქლორირებული წყალი და ალკოჰოლი.

ბორის ნაკლებობის ნიშნებია:

• იმუნიტეტის დაქვეითება;
• ჰორმონული დისბალანსი;
• D ვიტამინის დონის დაქვეითება;
• ალერგიული გამონაყარი;
• კოგნიტური ფუქნციების დაქვეითება

ბორის დანამატების გამოყენებისას გასათვალისწინებელია, რომ ამ ელემენტის ოდენობამ დღე-ღამეში 10 მგ-ს არ უნდა გადააჭარბოს.

არ შეიძლება ბორის დანამატის ჭარბად, ხანგრძლივად გამოყენება, ამ დროს თირკმელები ვერ ასწრებს მის გამოყოფას და ელემენტი ორგანიზმში გროვდება, რამაც შესაძლოა შემდეგი სიმპტომები გამოიწვიოს: თავის ტკივილი, დიარეა, დაღლილობა,არტერიული წნევის ძლიერი დაქვეითება, შეშუპება,დაბნეულობა, კრამპი.