მეხსიერების ვარჯიში ნებისმიერ ასაკში: რომელია საუკეთესო ვარჯიშები
წლების განმავლობაში კოგნიტური ფუნქციები თანდათან ქვეითდება და მეხსიერება უარესდება.
ბავშვობაში და სკოლის წლებში მუდმივად ვავარჯიშებთ მეხსიერებას სწავლის გზით - ვითვისებთ უამრავ ახალ ინფორმაციას, ვსწავლობთ ენებს, ლექსებს, ფორმულებს და ვხსნით რთულ ამოცანებს.
წლების განმავლობაში დატვირთვა მცირდება: სამსახურში ძირითადად ერთი და იგივე ტიპის რუტინულ მოქმედებებს ვასრულებთ, პროცესები ავტომატიზირებულია და ხელოვნური ინტელექტი ბევრ ამოცანას გვიგვარებს - იქნება ეს სმარტფონზე შენიშვნები საჭირო შესყიდვების თუ შესაძლებლობების შესახებ. პასუხებს ნებისმიერ კითხვაზე ინტერნეტში რამდენიმე დაწკაპუნებით ვპოულობთ.
მეხსიერების და ყურადღების ვარჯიში მცირდება და დიდი რაოდენობით ინფორმაციის შენახვის უნარი იკარგება.
მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ეს უნარი უკვალოდ ქრება. ტვინს შეუძლია სწრაფად მოერგოს ცვალებად გარემოებებს და შექმნას ახალი ნერვული კავშირები.
თუ მეხსიერებას მუდმივად განავითარებთ და ავარჯიშებთ, გარკვეული პერიოდის შემდეგ ის მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდება. აქაც იგივე პრინციპი მოქმედებს, როგორც კუნთებზე - თუ ისინი დიდხანს არ დაიტვირთებიან, კუნთების მასა თანდათან იკლებს, სხეული კი კარგავს თავის ყოფილ ფორმას და ტონუსს.
ასევე მეხსიერებაზე უარყოფითად მოქმედებს მრავალფუნქციური დავალებები და შფოთვა. სულ უფრო ხშირად აღენიშნებათ მეხსიერების ჩივილები 35-დან 45 წლამდე ასაკის პაციენტებს.
ეს ის ასაკია, როდესაც მრავალფუნქციური დავალებები მაქსიმალურად მაღალია: მუშაობა, ხშირად მკვეთრად განსაზღვრული დროის გარეშე და ხშირი დედლაინები, ბავშვებზე ზრუნვა (სკოლის ორგანიზება, დამატებითი გაკვეთილები და ა.შ.), ვარჯიში, უცხო ენის სწავლა. სოციალური ქსელების, კომუნიკატორების, ინტერნეტ რესურსების ხანგრძლივი გამოყენება.
შფოთვის მაღალი ხარისხი მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე. ეს ძალიან გავრცელებული მოვლენაა. მაღალი შფოთვის ფონზე ირღვევა კონცენტრაცია, დაქვეითებულია სხვა კოგნიტური ფუნქციები, მათ შორის მეხსიერება. კლინიკურად გამოხატული შფოთვის დროულმა გამოვლენამ, ეფექტურმა თერაპიამ შეიძლება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს მეხსიერების ხარისხი.
როგორ ვავარჯიშოთ მეხსიერება
იმისთვის, რომ მეხსიერება წლების განმავლობაში არ გაუარესდეს, ის მუდმივად უნდა ვავარჯიშოთ.
- უცხო ენების სწავლა. ეს მეთოდი არის ტვინისა და მეხსიერების შესანიშნავი ვარჯიში, რადგან ამ პროცესში თქვენ უნდა ისწავლოთ არა მხოლოდ ახალი სიტყვები და გამოთქმა, არამედ ამავე დროს ისწავლოთ სხვა ენაზე აზროვნება, წინადადებების სტრუქტურების ჩამოყალიბება. ყველაფერი ეს ხელს უწყობს ყურადღების კონცენტრირებას, ხოლო ტვინს - უფრო ინტენსიურ რეჟიმში მუშაობას. გარდა შეძენილი შესაძლებლობებისა, მიიღებთ სასიამოვნო ბონუსს - სხვა ენაზე საუბრისა და თქვენი ჰორიზონტის გაფართოების უნარს სამუშაოსა და კომუნიკაციაში.
- ავტომატიზმის გამორიცხვა. ადამიანმა მეხსიერების რეგულარულად ვარჯიშის მიზნით, პერიოდულად უნდა ამოიღოს „ავტომატური“ მოქმედებები რუტინიდან და შეეცადოს უფრო შეგნებულად გააკეთოს ისინი. მაგალითად, სასეირნოდ ჩვეულებრივი ბილიკის ნაცვლად, აირჩიეთ სხვა მარშრუტი; თუ მემარჯვენე ხართ, სცადეთ დაწეროთ ან გაიხეხეთ კბილები მარცხენა ხელით ცოტა ხნით. ეს შესანიშნავი ვარჯიშია ტვინისთვის, რადგან ის აიძულებს მას უკეთ კონცენტრირება მოახდინოს და განავითაროს ახალი ნერვული კავშირები ჩვეულებრივის ნაცვლად.
- ფანტაზიის განვითარება. ბავშვობაში და მოზარდობაში ეს უნარი ასი პროცენტით მუშაობს – სასკოლო სასწავლო გეგმაში ბევრი ლიტერატურაა. მხატვრული წიგნის კითხვისას გონებრივად წარმოვიდგენთ სიუჟეტის, პერსონაჟების, მათი გამოსახულებებისა და გარეგნობის განვითარებას.
უფროსებისთვის უფრო რთულია ტვინისა და მეხსიერების ვარჯიში, რადგან ისინი ნაკლებ დროს უთმობენ „სულისთვის“ წიგნების კითხვას, ამჯობინებენ ან აბსტრაქტულ თემებზე ინტერნეტ ვიდეოებს ან სპეციალიზებულ ლიტერატურას. ფანტასტიური ფრენისთვის ადგილი მინიმალური რჩება.
ამის გამოსწორების მიზნით, გირჩევთ შეასრულოთ შემდეგი მეხსიერების ვარჯიშის ამოცანები, რომლებიც მარტივად შეგიძლიათ ჩართოთ თქვენს ყოველდღიურ რუტინაში:
- შესყიდვები. მაღაზიაში წასვლამდე სავაჭრო სიის შედგენისას, წარმოიდგინეთ ისინი თქვენს გონებაში. მაღაზიაში მისვლისას, შეეცადეთ გაამრავლოთ ეს სურათები თქვენს თავში და შეიძინეთ პროდუქტები ტელეფონზე ან ქაღალდზე არსებული სიის მითითების გარეშე.
- წარმოსახვითი კითხვა. შეეცადეთ ყოველდღე წაიკითხოთ მხატვრული ლიტერატურა მინიმუმ 20-30 გვერდი.
- ტელეფონის ნომრები. გააცოცხლეთ დაკარგული ტრადიცია. გაჯეტების ეპოქის განვითარებასთან ერთად, შეგიძლიათ თითებზე დათვალოთ ის ადამიანები, ვისაც ახსოვს ვინმეს ტელეფონის ნომრები, რადგან ყველაფერი სმარტფონშია ჩაწერილი. მოაწყვეთ მეხსიერების სავარჯიშო თამაში თქვენი ტვინისთვის: დაიმახსოვრეთ თითოეული რიცხვი, წარმოიდგინეთ იგი თქვენს თავში და შემდეგ სცადეთ მისი რეპროდუცირება მიღებული სურათების საფუძველზე.
მეხსიერების საუკეთესო სავარჯიშოები
მეცნიერებმა შეიმუშავეს მრავალი ეფექტური ვარჯიში ტვინისა და მეხსიერების გასავარჯიშებლად.
- ლექსები მეხსიერების ვარჯიშისთვის. ყოველდღიურად დაიწყეთ ლექსების მცირე ნაწილის სწავლა, მათი ხმამაღლა წარმოთქმა. ეს ერთდროულად მოიცავს აგრეთვე ვიზუალურ და სმენით მეხსიერებას.
- მარტივი არითმეტიკა. ეს სავარჯიშო მეხსიერებისა და ყურადღების კონცენტრირებისათვის აუცილებელია როგორც მოზრდილებისთვის, ასევე ბავშვებისთვის. ასეთი უნარი ხელს უწყობს უკეთ კონცენტრირებას, მეხსიერების ვარჯიშს და აზროვნების სისწრაფის განვითარებას.
მეხსიერების სავარჯიშო თამაშები
- კროსვორდები. ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული და მარტივი გზა დროის გასატარებლად. ეს მეთოდი აუმჯობესებს კონცენტრაციას და ხელს უწყობს მეხსიერების რესურსების ინტენსიურ გამოყენებას.
- თავსატეხები. ცოტა ადამიანი ფიქრობს იმაზე, თუ რამდენად სასარგებლოა ეს. ოჯახთან და ბავშვებთან ერთად გართობის გარდა, თქვენ აუმჯობესებთ თქვენს მოკლევადიან მეხსიერებას ამ პროცესში, როდესაც ირჩევთ სწორ თავსატეხს ნაჭრის ფერისა და ფორმის მიხედვით.
- რებუსები და თავსატეხები.
- ჭადრაკი. თამაშისდროს უნდა იფიქროთ უამრავ ლოგიკურ ჯაჭვზე და წინასწარ იწინასწარმეტყველოთ მოწინააღმდეგის ნაბიჯები და ეს მნიშვნელოვნად აძლიერებს ყურადღების კონცენტრაციას.
კოგნიტური შესაძლებლობების მაღალ დონეზე შესანარჩუნებლად მოზრდილებს სჭირდებათ მუდმივად მეხსიერების ვარჯიში, დროის ადეკვატური მართვა და შფოთვის იდენტიფიკაცია და თერაპია.
ძალიან მნიშვნელოვანი წესები, რომლებიც ყოველდღიურად უნდა დაიცვან.
- სპორტი. ჩართეთ ის თქვენს რუტინაში, სულ მცირე, მცირე 5-10 წუთი ვარჯიში ან 30 წუთიანი გასეირნება დაეხმარება ტვინს ჟანგბადით მომარაგებაში და „გადატვირთვაში“. რომ აღარაფერი ვთქვათ გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე სარგებელსა და ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაზე.
- ძილი. შეეცადეთ იძინოთ მინიმუმ 7-8 საათი და დაიძინოთ განსაზღვრულ დროს. ძილის დროს ორგანიზმი აღდგება და უმჯობესდება ინფორმაციის აღქმისა და დამახსოვრების პროცესები.
- არანაირი სტრესი. რა თქმა უნდა, შეუძლებელია ამ ფაქტორის მთლიანად აღმოფხვრა თქვენი ცხოვრებიდან. მაგრამ შეგიძლიათ სცადოთ მისი შემცირება.
- სმარტფონის გამოყენების დროის შეზღუდვა.
- რეგულარულად გაიარეთ პროფილაქტიკური გამოკვლევები ექიმთან და გააკეთეთ ტესტები ორგანიზმში ყველა საჭირო მიკროელემენტის გამოსავლენად. ხშირად ზოგიერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტის არარსებობამ შეიძლება გამოიწვიოს მეხსიერების და ყურადღების გაუარესება, ქრონიკული დაავადებების გაჩენა და შემეცნებითი შესაძლებლობების დაქვეითება.