რომელია კიბოს და დიაბეტის განვითარების ძირითადი ფაქტორები
არაგადამდებია, მათგან 40 პროცენტი კი ნაადრევია.
რისკის ფაქტორები
ძირითადი ქრონიკული არაგადამდები დაავადებებია სისხლის მიმოქცევის სისტემის დაავადებები, ავთვისებიანი ახალწარმონაქმნები, რესპირატორული დაავადებები და შაქრიანი დიაბეტი.
გარდა გენეტიკური, მემკვიდრეობითი, მიზეზებისა და გარემო ფაქტორებისა, ქრონიკული დაავადებების განვითარების ხელშემწყობ ფაქტორებს შორის დიდი ადგილი უკავია არაჯანსაღი ცხოვრების წესის ან ქცევითი ფაქტორების რისკებს: მოწევა, არაჯანსაღი კვება, დაბალი ფიზიკური აქტივობა, ჭარბი ალკოჰოლის მოხმარება, ისინი პროვოცირებენ არტერიული წნევის დონის მატებას, სისხლში ქოლესტერინის მატებას, სიმსუქნეს.
პრევენციის ზომები
უპირველეს ყოვლისა, ჩამოაყალიბეთ დაბალანსებული დიეტა. ამისათვის დღის დიეტა უნდა შეიცავდეს ცილების, ცხიმებისა და ნახშირწყლების ბალანსს.
დღიურ თეფშში მინიმუმ 400-500 გრამი უნდა დაიკავოს ხილმა და ბოსტნეულმა, 20-30 გრამი - მცენარეულმა ზეთმა. კვირაში ორჯერ მაინც აუცილებელია ცხიმიანი თევზის, მთლიანი მარცვლეულის პროდუქტების, პარკოსნების მიღება.
შეზღუდეთ მარილის მიღება დღეში ხუთ გრამამდე ან ერთ ჩაის კოვზამდე, შეამცირეთ სახამებლის, ტკბილი, ნაჯერი ცხიმების მოხმარება და მთლიანად უარი თქვით ტრანს ცხიმების მოხმარებაზე.
ასევე, მნიშვნელოვანია ფიზიკური აქტივობის შენარჩუნება. ჯანმო რეკომენდაციას უწევს, რომ მოზრდილებმა კვირაში მინიმუმ 150 წუთი დახარჯონ ზომიერი ინტენსივობის ან მინიმუმ 75 წუთი ენერგიული ინტენსივობის ვარჯიშისთვის. ამავდროულად, ვარჯიშის ხანგრძლივობა უნდა იყოს მინიმუმ 10 წუთი, ხოლო ანაერობული და აერობული დატვირთვები უნდა იყოს მონაცვლეობითი.
ეს დადებითად იმოქმედებს ჯანმრთელობაზე
ქრონიკული არაგადამდები დაავადებების განვითარების თავიდან ასაცილებლად ძალიან მნიშვნელოვანია რეგულარულად გაიაროთ პროფილაქტიკური სამედიცინო გამოკვლევები, ასევე მნიშვნელოვანია ორგანიზმის მდგომარეობის მაჩვენებლების რეგულარული მონიტორინგი, ნორმიდან გადახრები შეიძლება მიუთითებდეს დაავადების დაწყებაზე. ეს არის: სისხლში ქოლესტერინის დონე, არტერიული წნევის დონე, სისხლში გლუკოზის დონე, სხეულის მასის ინდექსი, წელის გარშემოწერილობა.