როდის დიდდება ლიმფური კვანძები და როდის არის განსაკუთრებით საყურადღებო
ისინი განლაგებულები არიან: ყბის ქვეშ, კისერზე, გულმკერდისა და მუცლის ღრუში, იდაყვისა და მუხლქვეშა ფოსოებში, საზარდულის მიდამოში.
ლიმფური კვანძები ადამიანის იმუნური სისტემის უმნიშვნელოვანესი ნაწილია და ბიოლოგიური ფილტრის ფუნქციას ასრულებს.(სხეულის სხვადასხვა ნაწილიდან გამომავალ ლიმფას ფილტრავენ).
ლიმფა სისხლის თხევადი ნაწილისგან წარმოიქმნება, რომელიც კაპილარებიდან უჯრედშორის სივრცეში გადადის, ქსოვილებს წმენდს და ლიმფური ძარღვების მეშვეობით კვლავ სისხლს უბრუნდება.ლიმფა ლიმფურ კვანძებში გაედინება. ლიმფურ კვანძებში არსებული იმუნური უჯრედები, მაკროფაგები, მიკრობებს, ვირუსებს, უცხო ცილებსა და სიმსივნურ უჯრედებს ანადგურებენ.
ამას გარდა, ლიმფურ კვანძებში წარმოიქმნება ლიმფოციტები(დამცავი უჯრედები).
ლიმფური კვანძის გადიდება პათოლოგიური პროცესის მანიშნებელია.
ლიმფური კვანძი დიდდება მაშინ, როდესაც ლიმფა ანთებითი ქსოვილიდან მიედინება. ზოგიერთ შემთხვევაში კი ლიმფური კვანძები თავად არის ანთებითი.
ლიმფური კვანძის გადიდების მიზეზი შეიძლება იყოს:
- ვირუსი - ამ დროს ლიმფური კვანძის გადიდება იმუნური რეაქციაა;
- ანთება - ლიმფურ კვანძებში ანთებითი უჯრედები ხვდება;
- ინფექცია;
- სიმსივნე - ამ დროს სიმსივნური უჯრედები ლიმფურ კვანძებში სიმსივნის უბნიდან ლიმფურ კვანძებში კვდება;
- სისხლის ავთვისებიანი სიმსივნე(ლიმფომა ან სარკომა)
ლიმფური კვანძების გადიდებას მრავალი სიმპტომი ახასიათებს. ზოგჯერ უსიმპტომოა, ზოგჯერ კი გადიდებული კვანძი იმდენად მტკივნეულია, რომ ძლიერ დისკომფორტს იწვევს.
სიმპტომები კვანძის მდებარეობასა და გადიდების მიზეზზეა დამოკიდებული. თუ ლიმფური კვანძების გადიდება რაიმე დაავადებას ახლავს თან, შესაძლოა, აღინიშნებოდეს შემდეგი სიმპტომები:
- ღამის ოფლიანობა;
- ტემპერატურა;
- წონის კლება;
- სურდო;
- ყელის ტკივილი;
თუ კისრის, ნიკაპქვეშა კვანძებია გადიდებული შესაძლოა აღინიშნებოდეს ტკივილი.
ღრმად მდებარე ლიმფური კვანძების გადიდებამ კი შესაძლოა ლიმფის დინების შეფერხება და კიდურის შეშუპება გამოიწვიოს.
ზოგიერთ იმუნურ დაავადებას ახასიათებს ლიმფური კვანძების სისტემური გადიდება.
საყურადღებოა, რომ:
თუ ლიმფური კვანძი თანმხლები დაავადების გარეშეა გადიდებული, სავარაუდოდ, მიმდებარე უბანში ანთებადი კერა წარმოიშვა. ამას ლიმფადენოპათია ეწოდება.
გადიდებული ლიმფური კვანძის მტკივნეულობა კი ლიმფადენიტის ნიშანია. ლიმფადენიტი ლიმფური კვანძის ანთებაა. ის მაშინ ვითარდება, როცა ლიმფური კვანძი ინფექციას ვერ უმკლავდება (რაც იმუნიტეტის დაქვეითებით ან აგრესიული ინფექციური აგენტის შეჭრითაა განპირობებული).
ზოგჯერ ლიმფური კვანძი ჩირქდება, რაც ჩირქოვანი ანთების მიმდებარე ქსოვილებზე გავრცელების საფრთხეს წარმოშობს. ამ შემთხვევაში ქირურგიული ჩარევაა აუცილებელი.
ძლიერ მკვრივი, გაერთიანებული, ირგვლივ მდებარე ქსოვილებთან შეზრდილი და ნაკლებად მოძრავი ლიმფური კვანძები ავთვისებიანი პროცესისთვის არის დამახასიათებელი. მსგავსი შემთხვევა ონკოლოგის გადაუდებელ კონსულტაციას მოითხოვს.
ექიმთან ვიზიტი აუცილებელია თუ:
- ლავიწისა და კისრის ქვედა უბანი შესივდა;
- გარშემო კანი წითელი და ანთებადია;
- კვანძები მაგარი, კანთან შეზრდილი და სწრაფად მზარდია;
- კისრის გადიდებული ლიმფური კვანძი სუნთქვაში ხელს გიშლით