ყელის გახსნის ხარისხი მშობიარობის პროგრესის ყველაზე ზუსტი კრიტერიუმია - მეან-გინეკოლოგი თამარ მაჩიტაძე მშობიარობის საყურადღებო დეტალებზე გვესაუბრება
- ქალბატონო თამარ, რა არის მშობიარობა და როდის უნდა იმშობიაროს ქალმა ფიზიოლოგიურად?
- ყველა ქალმა უნდა იცოდეს, რომ ორსულობა არ არის დაავადება. იგი ფიზიოლოგიური მოვლენაა. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, მშობიარობისადმი წინასწარ უარყოფითად არ უნდა განვეწყოთ, არ უნდა აღვიქვათ იგი პრობლემად, ხოლო საკუთარი თავი - პაციენტად.ფიზიოლოგიური მშობიარობისთვის მომზადებისას მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული ორი მნიშვნელოვანი ფაქტორი: ორსულობისა და მშობიარობის დროს არსებული რისკფაქტორები და მშობიარობის მიმდინარეობა. მშობიარობამდე დაბეჯითებით ვერავინ იტყვის, განვითარდება თუ არა გართულება. მან შესაძლოა სრულიად მოულოდნელად იჩინოს თავი. ამავე დროს, მრავალი ქალი, რომელიც მაღალი რისკის ჯგუფში იმყოფება, გართულებათა გარეშე მშობიარობს. ფიზიოლოგიური მშობიარობა - ეს არის დაბალი რისკის ჯგუფის ორსულის ერთნაყოფიანი მშობიარობა სამშობიარო მოქმედების თავისთავადი დაწყებითა და პროგრესირებით, ორსულობის 37-ედან 42-ე კვირამდე, ნაყოფის თავით წინამდებარეობით, მშობიარობის შემდეგ დედისა და ახალშობილის დამაკმაყოფილებელი მდგომარეობით. რა თქმა უნდა, ფიზიოლოგიურად შეიძლება იმშობიარონ მაღალი რისკის ჯგუფის ორსულებმაც.
- როდის ითვლება ნაყოფი სიცოცხლისუნარიანად?
- ორსულობის 22-ე კვირის შემდეგ, როდესაც მისი მასა შეადგენს არანაკლებ 500 გრამს. ფიზიოლოგიურ პირობებში მშობიარობა იწყება ორსულობის 37-42-ე კვირას, როდესაც ნაყოფი მომწიფებულია.
- როგორია ნორმალური მშობიარობის კლინიკური მიმდინარეობა?
- სამშობიარო მოქმედების დასაწყისის განსაზღვრა მშობიარობის მართვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მომენტია. წესისამებრ, მშობიარობის დაწყება საშოსმხრივი გასინჯვით დასტურდება. თუ მშობიარობის დაწყება არასწორად იქნა დიაგნოსტირებული, ამას შესაძლოა მოჰყვეს დაუსაბუთებელი ჩარევა, მაგალითად, ამნიოტომია ან ოქსიტოცინის შეყვანა. პრელიმინარული პერიოდისა და დაწყებული სამშობიარო მოქმედების ერთმანეთისგან გასარჩევად ზოგჯერ ლოდინის ტაქტიკაა საჭირო. ფიზიოლოგიური მშობიარობის პროგრესი ფასდება მშობიარობის საერთო ხანგრძლივობით ან საშვილოსნოს ყელის გახსნის სიჩქარით (საშუალოდ 1 სმ საათში). უკანასკნელი უფრო მისაღებია, ვინაიდან მშობიარობის საერთო ხანგრძლივობის განსაზღვრა მხოლოდ რეტროსპექტულად არის შესაძლებელი. მშობიარობის პროგრესის შეფასება ხდება მშობიარეზე დაკვირვების საფუძველზე - მისი ქცევის, საშვილოსნოს შეკუმშვის, ნაყოფის წინამდებარე ნაწილის წინმსვლელობის შესაბამისად, მაგრამ საშვილოსნოს ყელის გახსნის ხარისხი მშობიარობის პროგრესის ყველაზე ზუსტ კრიტერიუმს წარმოადგენს. ნორმისგან გადახრისას მშობიარობის მართვის გეგმა უნდა შეიცვალოს.
- მნიშვნელოვანია ნაყოფის მდგომარეობის შეფასება. მოსალოდნელია თუ არა ამ მხრივ რაიმე გართულება ფიზიოლოგიური მშობიარობის დროს?
- ნაყოფის მდგომარეობის შეფასება მშობიარობის მართვის განუყოფელი კომპონენტია. ნაყოფის დისტრესი - გულისცემის სიხშირის ცვალებადობა დიდი ამპლიტუდით - წუთში 160-ზე მეტიდან 100-120-ზე ნაკლებ მაჩვენებლამდე - ან გულის რიტმის დარღვევა, რაც უმთავრესად ჰიპოქსიით არის გამოწვეული, ფიზიოლოგიური მშობიარობის დროსაც კი შეიმჩნევა. ასევე მნიშვნელოვანია სანაყოფე სითხის შეფასება. მასში მეკონიუმის აღმოჩენა შესაძლოა მიუთითებდეს ნაყოფის დისტრესზე, მკვდრადშობადობის, ნეონატალური ავადობისა და სიკვდილის ალბათობის მომატებაზე. სანაყოფე გარსების დარღვევის შემდეგ მეკონიუმის აღმოჩენა პერინატალური ავადობისა და სიკვდილიანობის რისკის მომატებას უკავშირდება. მშობიარობის დაწყებისას სანაყოფე ბუშტის სპონტანური დარღვევის შემთხვევაში სანაყოფე წყლების ხასიათი მაშინვე უნდა იქნეს შეფასებული. მასში მეკონიუმის არსებობისას აუცილებელია ნაყოფზე ინტენსიური დაკვირვება. ნაყოფის დისტრესის განვითარებისას სასურველია, მშობიარობა სწრაფად დასრულდეს. მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც ნაყოფის გულისცემის მრავალი დარღვევის საკორექციოდ უბრალო კონსერვატიული ღონისძიებებიც კმარა. მაგალითად, დედის პოზის შეცვლა (მარცხენა გვერდზე მოთავსება), ოქსიტოცინის შეყვანის შეწყვეტა საშვილოსნოპლაცენტური სისხლის მიმოქცევის გასაუმჯობესებლად. მეტად მნიშვნელოვანია ნაყოფის გულისცემაზე დაკვირვება. არსებობს ნაყოფის გულისცემის გამოკვლევის ორი მეთოდი: უწყვეტი ელექტრონული მონიტორინგი და გარეგანი აუსკულტაცია სამეანო სტეთოსკოპით. აუსკულტაცია ტარდება 15-30 წუთში ერთხელ მშობიარობის პირველი პერიოდის განმავლობაში და ყოველი ჭინთვის შემდეგ მეორე პერიოდში. ამ მეთოდის უპირატესობა მისი სიმარტივეა. ელექტრონული მონიტორის გამოყენება ნაყოფის გულისცემის შესაფასებლად აუცილებელია მაღალი რისკის მქონე ორსულობისა და მშობიარობის დროს.
"მკურნალი" კვლავაც გააგრძელებს ქალბატონ თამარ მაჩიტაძესთან თქვენთვის საინტერესო საკითხებზე საუბარს. შეგიძლიათ, კომენტარებში დაწეროთ კითხვები და მომდევნო ინტერვიუში, ექიმი თავად გიპასუხებთ.