მასაჟი
იგი გამოიყენება პროფილაქტიკური მიზნით, ორგანიზმის მოსამაგრებლად, მედიცინის სხვადასხვა დარგში - თერაპიაში, ქირურგიაში, ორთოპედიაში, გინეკოლოგიასა და ნევროლოგიაში კი მკურნალობის შემადგენელ ნაწილს წარმოადგენს.
მასაჟის ისტორიიდან
მასაჟი უძველესი სამკურნალო საშუალებაა. მას პირველყოფილი ადამიანებიც კი მიმართავდნენ, მართალია, ინსტინქტურად, მაგრამ ამ მოძრაობებს მათთვის სიამოვნება და შვება მოჰქონდა. მასაჟი, როგორც სამკურნალო მეთოდი, ყველაზე ადრე წყნარი ოკეანის კუნძულების მცხოვრებლებმა გამოიყენეს. საინტერესოა თავად ტერმინ "მასაჟის" წარმომავლობაც. ერთნი მიიჩნევენ, რომ ის არაბული "Mass"-იდან ან "Masch"-დან წარმოდგება და "ნაზ ზეწოლას", "შეხებას" ნიშნავს, მეორენი ბერძნული "Masso"-იდან წამოსულად თვლიან, რაც "ხელის მოჭერას" ნიშნავს, მესამენი ფიქრობენ, რომ იგი ლათინური "Massa"-ა, რაც "თითებით მიწებების" აღმნიშვნელია. ყველაზე ცნობილი მასაჟისტები ინდოელები და ჩინელები იყვნენ. ჩინეთში მასაჟის გამოყენება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მესამე საუკუნეში დაიწყეს. პირველად მას რევმატული ტკივილების, ამოვარდნილობების სამკურნალოდ, დაღლილობისა და კუნთთა სპაზმების მოსახსნელად მიმართავდნენ. ჩინელი ექიმები, განურჩევლად მტკივანი ადგილისა, პაციენტს თავდაპირველად მთელ სხეულს უზელდნენ და მერეღა გადადიოდნენ ლოკალურ მასაჟზე. ინდოეთშიც მთელ სხეულს ამასაჟებდნენ - იწყებდნენ ზედა კიდურებიდან და ტერფებით ამთავრებდნენ. ინდოელებმა პირველებმა გამოიგონეს ორთქლის მასაჟი. სააბაზანოში, სადაც პროცედურა უნდა ჩატარებულიყო, გავარვარებულ ფილებზე ასხამდნენ სპეციალურ ნივთიერებას, იგი ორთქლდებოდა და ადამიანის კანში აღწევდა. კანის საკმარისად დატენიანების შემდეგ იწყებოდა მასირება: ჯერ მოდუნებული კუნთების, შემდეგ კი მუცლისა და მკერდის. პროცედურა ზურგის მასაჟით სრულდებოდა.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
გავლენა ორგანიზმზე
თანამედროვე მედიცინაში მასაჟი ადამიანის სხეულის ნაწილების თანაბარზომიერი მექანიკური გაღიზიანებაა, რომელიც ხორციელდება მასაჟისტის ხელით ან სპეციალური აპარატებისა და მოწყობილობების დახმარებით. მასაჟი ქსოვილებზე მხოლოდ მექანიკურ გავლენას როდი ახდენს - იგი ერთვება რთულ ფიზიოლოგიურ პროცესებში, სადაც წამყვან როლს ცენტრალური ნერვული სისტემა თამაშობს. მასაჟის დროს ორგანიზმზე ნერვული, ჰუმორული და მექანიკური ფაქტორები მოქმედებს.
ნერვული ფაქტორი - მასაჟის დასაწყისში, უპირველეს ყოვლისა, კანში, კუნთებში, მყესებში, სახსრის ჩანთებში და სისხლძარღვთა კედლებზე მოთავსებული რეცეპტორების გაღიზიანება ხდება, რის გამოც თავის ტვინის ქერქსა და შესაბამის უბნებში აღმოცენდება ის ზოგადი რთული რეაქციები, რომლებიც ორგანიზმში მასაჟის თანმხლებ დადებით ფუნქციურ ძვრებს იწვევენ.
ჰუმორული ფაქტორი - მასაჟის დროს კანში წარმოიქმნება ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებანი - ქსოვილოვანი ჰორმონები, რომელთა დახმარებითაც სისხლძარღვოვანი რეაქციები და ნერვულ იმპულსთა გადაცემა ხორციელდება.
მექანიკური ფაქტორი - ორგანიზმზე მექანიკური გავლენით ძლიერდება სისხლისა და ლიმფის ცირკულაცია, ქრება შეგუბებითი მოვლენები, ძლიერდება კანისმიერი სუნთქვა.
კანი - მასაჟის დროს უმჯობესდება კანში სისხლის მიმოქცევა, იზრდება მექანიკური და ტემპერატურული ძვრებისადმი მისი წინააღმდეგობის უნარი, უმჯობესდება ლიმფის მოძრაობა, ვენებში ქრება შეგუბებითი მოვლენები. იზრდება კანკუნთოვანი ტონუსი, იცვლება კანის გარეგნული შესახედაობაც - იგი ელასტიკური და სრიალა ხდება.
სახსრები, იოგები, მყესები - უმჯობესდება სახსრისა და მის ახლომდებარე ქსოვილთა სისხლმომარაგება, ჩქარდება სინოვიური სითხის წარმოქმნა და მოძრაობა, რის შედეგადაც სახსროვანი ელემენტების ანატომიურ-ფუნქციური მდგომარეობა საგრძნობლად უმჯობესდება.
სისხლისა და ლიმფის მიმოქცევის სისტემები - განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია მასაჟის გავლენა კანის იმ კაპილარებზე, რომლებიც სისხლსა და ლიმფას შორის ნივთიერებათა გაცვლას ახორციელებენ. მასირების შემდეგ კაპილარები იხსნება, უმჯობესდება ჟანგვა-აღდგენითი პროცესები და ქსოვილთა სისხლმომარაგება.
ნერვული სისტემა - მასაჟი ერთნაირად მოქმედებს როგორც ცენტრალურ, ისე პერიფერიულ ნერვულ სისტემებზე. კანის მექანიკური გაღიზიანებისა და ორგანიზმში მიმდინარე ცვლილებების შესახებ ინფორმაცია ორგანოთა მრავალრიცხოვანი ნერვული დაბოლოებებით მყისიერად გადაეცემა ცენტრალურ ნერვულ სისტემას, რაზეც ის შესაბამისად რეაგირებს.
სუნთქვის ორგანოთა სისტემა - რეგულარული, განსაზღვრული ინტერვალებით ჩატარებული მასაჟი დადებითად მოქმედებს სასუნთქი გზების მუსკულატურაზე, ხელს უწყობს პირობითი რეფლექსების წარმოშობას, რათა ფილტვების სავენტილაციო ფუნქცია გაიზარდოს.
ნივთიერებათა ცვლა და გამოყოფის ფუნქცია - უშუალოდ ფიზიკური დატვირთვის შემდეგ ჩატარებული მასაჟი 15%-ით ზრდის ორგანიზმიდან აზოტის ნაერთთა გამოყოფას, კუნთური მუშაობის შემდეგ ჩატარებული მასაჟი კი ორგანიზმიდან რძემჟავას გამოყოფას აუმჯობესებს.
კუნთები - მასაჟის გავლენით კუნთებში უმჯობესდება სისხლის მიმოქცევა და ჟანგვა-აღდგენითი პროცესები: ქსოვილებისთვის ჟანგბადის მიწოდება და მათგან ნარჩენი პროდუქტების გამოდევნა. სწრაფად ქრება დაღლისა და ტკივილის შეგრძნება, რაც რამდენადმე ზრდის კუნთების ამტანობას.
კლასიფიკაცია
სახეობის, ფორმისა და ჩატარების მეთოდის მიხედვით განასხვავებენ მასაჟის რამდენიმე ქვეტიპს.
სახეობის მიხედვით - სპორტულ, სამკურნალო, ჰიგიენურ და კოსმეტიკურ მასაჟს;
ფორმის მიხედვით - ზოგადს, ლოკალურს, თვითმასაჟს, ურთიერთ და ორთქლის მასაჟს;
ჩატარების ტექნიკის მიხედვით - მასაჟს ხელით, აპარატით (ვიბრომასაჟი, პნევმომასაჟი, ჰიდრომასაჟი), მასაჟს ფეხით და კომბინირებულ მასაჟს.
მასაჟის სახეობები
სპორტული მასაჟი - გამოიყენება სპორტსმენის ფუნქციური მდგომარეობის, მისი სპორტული ფორმის გასაუმჯობესებლად. მისი მიზანია დაღლილობის მოხსნა, ფიზიკური გამძლეობის მომატება, ტრავმებისა და საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატის დაავადებათა პროფილაქტიკა.
სამკურნალო მასაჟი - მკურნალობის ეფექტიანი მეთოდია სხვადასხვა სახის ტრავმისა და დაავადების დროს. მისი მოდიფიკაცია ორგანიზმის ფუნქციური დარღვევის ხასიათის მიხედვით იცვლება. ყოველი დაავადებისთვის არსებობს მასაჟის შესრულების განსაზღვრული ტექნიკა, ჩვენება და უკუჩვენება. ცნობილია სამკურნალო მასაჟის ზოგადი და ლოკალური ფორმები.
