ნანა კალანდაძე

ჯანმრთელობის ამბავი. გარდა ამისა, ზუსტად არ ვიცი, რომელი და როგორი ინფორმაციაა მისთვის ხელმისაწვდომი და მისი ასაკისთვის მისაღები. როგორ დავიცვა მისი ფსიქიკა ინტერნეტის მავნე გავლენისგან?

მსოფლიო საინფორმაციო ქსელში შესვლისას პატარა მომხმარებელს ხელი მიუწვდება ნებისმიერ მასალაზე, ნებისმიერ ინფორმაციაზე, მათ შორის - სექსუალურზე, ძალადობრივზე, დისკრიმინაციულზე. ამიტომ ეცადეთ, 8-დან 12 წლამდე ასაკის ბავშვი ინტერნეტში მარტო არ დატოვოთ. შეისწავლეთ და აითვისეთ ინტერნეტი ერთად:

• აჩვენეთ ბავშვს, როგორ უნდა ისარგებლოს საძიებო სისტემებით. მიმართეთ მისი ყურადღება და ძალისხმევა გარესამყაროს შეცნობისკენ.
• აუხსენით, რომ ყველა ინფორმაცია, რომლის მიღებაც შესაძლებელია ინტერნეტის საშუალებით, როდია მართალი. მნიშვნელოვანია, ინტერნეტით მიღებული ცოდნა გადაამოწმოს დამატებითი წყაროების (წიგნების, გაზეთების, ჟურნალების) საშუალებით. თუ დაინტერესდებით იმით, რაც იტაცებს თქვენს შვილს, ის თქვენს რჩევებს სიამოვნებით მიიღებს.
• ერთად შეადგინეთ საბავშვო საიტების სია. დაამატეთ ის რჩეულ პაკეტს.
• უამბეთ შვილს "უფროსებისთვის განკუთვნილი" საიტების შესახებ, რადგან არასასურველთა სრული ბლოკირება შეუძლებელია. აუხსენით მას, რომ ასეთი საიტები, როგორც წესი, დაავადებულნი არიან ვირუსებით, რომელთაც შეუძლიათ კომპიუტერში არსებული ყველა ფაილის, მათ შორის მისი საყვარელი თამაშების, მულტფილმების, ფოტოსურათების განადგურება. ასეთი არგუმენტი აუცილებლად გაჭრის.
• შეუთანხმდით პატარას, რომ გაგაცნოთ ქსელში მოპოვებული ყველა ინფორმაცია, რომელიც კი შეაშინებს ან შეაშფოთებს.

აუცილებელი შეზღუდვები

არსებობს რამდენიმე ხერხი იმისთვის, რომ ბავშვს საეჭვო ინფორმაციასთან შეხება შევუზღუდოთ.

• ახალი საოპერაციო სისტემების შემადგენლობაში, ასევე ანტივირუსულ პროგრამებში ჩართულია ე.წ. მშობელთა კონტროლი, რომელიც მასალების გაფილტვრის საშუალებას იძლევა. არსებობს სპეციალური პროგრამებიც, რომლებიც მხოლოდ მშობლების კონტროლისთვის არის განკუთვნილი. მათი საშუალებით შეძლებთ არასასურველი ვებგვერდებისა და თამაშების ბლოკირებას. ზოგიერთი თამაში მართლაც სერიოზულ ფსიქოლოგიურ ზემოქმედებას ახდენს ბავშვზე, ზრდის მისი აგრესიულობის დონეს.
• აწარმოეთ ანგარიში ინტერნეტში ბავშვის მუშაობის შესახებ. მისი საშუალებით შეიტყობთ, რომელ საიტებს სტუმრობს თქვენი შვილი.
• შეზღუდეთ კომპიუტერთან ურთიერთობის დრო, გამოყავთ საამისოდ განსაზღვრული დღეები და საათები. ამ ვადის ამოწურვისას მომხმარებელი სისტემიდან იძულებით გამოდის.
• აირჩიეთ ბლოკირების მაღალი ხარისხი, რათა ბავშვს მხოლოდ იმ საიტებზე შეღწევის საშუალება ჰქონდეს, რომლებიც 8-დან 12 წლამდე ასაკის მომხმარებლებისთვის არის განკუთვნილი.

შეამოწმეთ კონტაქტები

* შექმენით საოჯახო ელექტრონული ფოსტა, რათა ბავშვმა მხოლოდ იმით ისარგებლოს. ამგვარად მისი მიმოწერის შესახებ საქმის კურსში იქნებით.

* სოციალურ ქსელებს აქვს გვერდების მართვის ფუნქცია - გააკეთეთ ისე, რომ ბავშვის პირადი პროფილი ხელმისაწვდომი იყოს მხოლოდ ნაცნობებისთვის. შეამოწმეთ კონტაქტების სია, კითხვები მეგობართა სიაში ჩართვისთვის.

* დააყენეთ დამცავი სისტემა, მიეცით სტატუსი "უჩინარი" (ბავშვი შეძლებს ურთიერთობას მხოლოდ მათთან, ვისაც იცნობს).

აუხსენით ბავშვს რომ ენდობით, მაგრამ ძალიან გაღელვებთ მისი უსაფრთხოება.

ხუთი "არას" წესი

1. არ თქვა სახელი

აუკრძალეთ ბავშვს ინტერნეტით მიმოწერის დროს თავისი ნამდვილი სახელის გამოიყენება. მოიფიქრეთ ინტერნეტსახელი, რომელიც პირად ინფორმაციას არ შეიცავს.

2. არ უამბო სხვას საკუთარ თავზე

გააფრთხილეთ ბავშვი, რომ არ გასცეს თავისი გვარი, ტელეფონის ნომერი, ბინის მისამართი, სხვა მნიშვნელოვანი ინფორმაცია საკუთარ თავსა და ოჯახზე.

3. არ დათანხმდე შეხვედრაზე

აუკრძალეთ ბავშვს ინტერნეტმეგობრებთან შეხვედრა - ისინი შესაძლოა სულაც არ აღმოჩნდნენ ისეთები, როგორადაც თავს აჩვენებენ.

4. არაფერი შეიძინო

ნუ მისცემთ ბავშვს უფლებას, ინტერნეტის საშუალებით რამე შეიძინოს.

5. არ ჩამოტვირთო

აუხსენით ბავშვს, რომ ვიდეო - თუ მუსიკალური ფაილების, აგრეთვე პროგრამების ჩამოტვირთვა სახიფათოა - მათთან ერთად შეიძლება კომპიუტერში ვირუსებმა შემოაღწიონ.