მარიამ ფოლადაშვილი

ამიტომ, ის, თუ რა დევს ბავშვის თეფშზე, უნდა გაანალიზდეს, რათა რაციონი შეიცავდეს ნახშირწყლების, კალციუმის, რკინის, ცილების, ვიტამინებისა და მინერალების დაბალანსებულ რაოდენობას, რაც აუცილებელია ზრდისა და ტვინის განვითარებისთვის.

ფიზიკურ განვითარებზე აშკარა ზემოქმედების გარდა, პატარა ასაკიდანვე დანერგილ ჯანსაღ ჩვევებს ბავშვები ხშირად მთელი ცხოვრების მანძილზე ინარჩუნებენ. პატარაობიდანვე ჯანსაღი საკვების მიღება ბავშვს სარგებელს მოუტანს მთელი ცხოვრების განმავლობაში.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ გენები, როგორც წესი, განსაზღვრავენ ზრდის ფაქტორებს. თუმცა, კვლევებმა აჩვენა, რომ გარემო ფაქტორები, როგორიცაა საკვები, ასევე ახდენს გავლენას სიმაღლეზე.

ზრდის სამი ყველაზე მნიშვნელოვანი განმსაზღვრელი ფაქტორია გენები, ცხოვრების წესი და კვება.არაჯანსაღ საკვებს შეუძლია შეაფერხოს ბავშვის ზრდა, რაც არ უნდა ძლიერი იყოს მისი გენები.

ბავშვებისთვის დაბალანსებული რაციონი უნდა მოიცავდეს:

ცილებს - პროტეინი არის მაკროელემენტი, რომელიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ბავშვებში კუნთების, ქსოვილების, კანის, ორგანოების, სისხლის, თმისა და ფრჩხილების მშენებლობასა და შენარჩუნებაში. ცილა მნიშვნელოვანია ბავშვის გონებრივი და ფიზიკური ზრდის ნორმალური მაჩვენებლების შენარჩუნებისთვის.

თუ შეამჩნევთ, რომ ბავშვის ზრდა არ არის დასაშვებ ნიშნულამდე, დიდია იმის შანსი, რომ ის არ იღებს საკმარის ცილებს. ცილის საკმარისი რაოდენობის გამოთვლა საკმაოდ მარტივია. ბავშვის წონის ყოველ კილოგრამზე მას ერთი გრამი ცილა სჭირდება.

მინერალებს - სხეული იყენებს მინერალებს რეგულარული ფუნქციების შესასრულებლად, ნერვული იმპულსების გადაცემიდან ძვლის ფორმირებამდე. ზოგიერთი მინერალი კი გამოიყენება ჰორმონების წარმოებისთვის და სტაბილური გულისცემის შესანარჩუნებლად. მინერალები ერთ-ერთი მთავარი საკვები ნივთიერებებია, რომლებიც უზრუნველყოფენ ბავშვის ჯანსაღ ზრდას.

ძირითადად არსებობს შვიდი მაკრომინერალი, რომლებიც ხელს უწყობენ ადამიანის ორგანიზმს განვითარებაში, კერძოდ, ნატრიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი, ფოსფორი, ქლორი და გოგირდი. მაკრო მინერალების გარდა, ჩვენ გვჭირდება სხვა მინერალებიც - რკინა, სპილენძი, იოდი, მანგანუმი, თუთია, ფტორი და სელენი, რომლებიც საჭიროა მცირე რაოდენობით, მაგრამ ისინი გადამწყვეტია ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ვიტამინებს - კვლევები ვარაუდობენ, რომ ტვინის მზარდი განვითარების პერიოდში ვიტამინების დეფიციტი იწვევს მუდმივ დაზიანებას. ტვინი პასუხისმგებელია მილიონობით მეტაბოლურ პროცესზე. თითოეულ მათგანს კი სჭირდება ვიტამინები.

ნახშირწყლებს - ორ წელზე უფროსი ასაკის ბავშვებისთვის კალორიების 50%-დან 60%-მდე ნახშირწყლებზე უნდა მოდიოდეს. ბავშვებს აქვთ მაღალი მეტაბოლიზმი და სჭირდებათ ბევრი ენერგია. მთავარია უზრუნველყოთ, რომ ამ კალორიების უმეტესი ნაწილი მოდის მთლიანი მარცვლეულის საკვების წყაროებიდან და დარწმუნდით, რომ დამატებული შაქარი შეზღუდულია.

რაფინირებული ფქვილის შემცველი საკვები, როგორიცაა პიცა, ბურგერი და თეთრი პური, მდიდარია ნახშირწყლებით, რომლებიც შეიძლება მავნე იყოს. ეს არის მარტივი ნახშირწყლები, რომლებიც სწრაფად შეიწოვება. ამის ნაცვლად, ბავშვმა უნდა მოიხმაროს ნახშირწყლების დაბალანსებული რაოდენობა რთული ნახშირწყლების წყაროებიდან.

ცხიმებს - გარდა ტვინის განვითარებისა, ცხიმები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ცხიმში ხსნადი ვიტამინების - A, D, E, K ათვისებაში.

კარგი ჯანმრთელობისა და ოპტიმალური სიმაღლის უზრუნველსაყოფად ბავშვს სჭირდება ომეგა-6 და ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავების რეკომენდებული რაოდენობა, რომლებიც გვხვდება სელის თესლში, კვერცხში, ცხიმიან თევზში.

ნუტრიენტებით მდიდარი საკვები ბავშვებისთვის

თხილი

თხილი არის სუპერ საკვები, რომელიც დატვირთულია მონოუჯერი ცხიმებით, ომეგა -6 და ომეგა -3, რაც მას იდეალურს ხდის ტვინის განვითარებისთვის. თხილი აკმაყოფილებს შიმშილს და არის ყველა არაჯანსაღი საკვების შესაფერისი შემცვლელი. თხილი ასევე შეიცავს ვიტამინ E-ს, რომელიც იცავს ტვინს სტრესისგან და ხელს უწყობს უკეთეს კონცენტრაციას. ის სიფრთხილით უნდა მისცეთ ბავშვებს სანამ არ დაადგენთ, აქვთ თუ არა ალერგია მასზე. ხუთ წლამდე ბავშვებს უმჯობესია მისცეთ თხილი დაქუცმაცებული ან დაფხვნილი სახით.

კვერცხი, საუზმის მთავარი საშუალება

ცილებით, B2, B6, B12, D, E ვიტამინებით, მინერალებით, როგორიცაა თუთია, რკინა და სპილენძი, მდიდარი კვერცხი სუპერ საკვებია. კვერცხის გული შეიცავს ქოლინს, რომელიც კვლევების მიხედვით, გადამწყვეტია ტვინის ჯანმრთელობისა და განვითარებისთვის. უმჯობესია, მოერიდოთ ან სიფრთხილით მისცეთ კვერცხი თუ ოჯახს ალერგიის ისტორია აქვს.

მწვანე ბოსტნეული

მდიდარია აუცილებელი მინერალებით, ვიტამინებითა და ბოჭკოებით. დაბალია ცხიმების შემცველობით და მდიდარია რიბოფლავინით, ფოლიუმის მჟავით, ასკორბინის მჟავით, K ვიტამინით, კალციუმით და მაგნიუმით. მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული შეიცავს β-კაროტინის ფლავონოიდებს, რომლებიც ორგანიზმში გარდაიქმნება A ვიტამინად, რაც ხელს უშლის სიბრმავეს. გაჯერებულია ანტიოქსიდანტებით, რომლებიც ხელს უწყობენ ახალი უჯრედების ზრდას და უკეთეს აზროვნებას. ბავშვებისთვის რეკომენდებულია დღეში მინიმუმ 50 გრ მწვანე ბოსტნეულის მიღება.

ტკბილი კარტოფილი

ტკბილი კარტოფილი შეიცავს კალციუმს, რკინას, ფოლიუმის მჟავას, კალიუმს, C ვიტამინს, ბოჭკოს, A ვიტამინს.

სტაფილო

სტაფილო მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ზრდასა და ჯანსაღ მხედველობაში, რადგან შეიცავს დიდი რაოდენობით ბეტა-კაროტინს. სტაფილო ასევე მდიდარია თიამინით, ნიაცინით, B6 და C ვიტამინით.

იოგურტი

ერთი ჭიქა იოგურტი ცილისა და ფოსფორის გარდა იძლევა 450 მგ კალციუმს, რომელიც აუცილებელია ძვლის განვითარებისთვის. იოგურტში შემავალი პრობიოტიკები ხელს უწყობენ ნაწლავების ჯანმრთელობას. ის ასევე ხელს უწყობს საჭმლის მონელებას და ბავშვებში იმუნიტეტის ჩამოყალიბებას.

რძე

ორგანული ძროხის რძე უფრო ჯანსაღად ითვლება D ვიტამინის კალციუმის და ფოსფორის მაღალი შემცველობის გამო. ძროხის რძე მდიდარია B ჯგუფის ვიტამინებით (რიბოფლავინი, B-12, პანტოტენის მჟავა და ნიაცინი), რომელიც იძლევა საჭირო ენერგიას.

ხილი

ყველა ხილი გვთავაზობს მინერალებისა და ვიტამინების მრავალფეროვნებას, აუცილებელ მიკროელემენტებს, რომლებიც ხელს უწყობენ ბავშვების იმუნიტეტის ამაღლებას, ზრდისა და განვითარების დაჩქარებას. ხილში წყლის შემცველობა და ბოჭკოები უზრუნველყოფენ ბავშვების საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის ჯანმრთელობას.

• ციტრუსები არის C ვიტამინის შესანიშნავი წყარო, რომელიც ხელს უწყობს კუნთების, ძვლების და სხეულის სხვა ქსოვილების განვითარებას. აძლიერებს ბავშვების იმუნიტეტს და ხელს უწყობს სხვა საკვებიდან რკინის შეწოვას;
• კენკრა არის სუპერ მკვებავი საკვები, რომელიც შეიცავს კალიუმს, C ვიტამინს, ბოჭკოს, ნახშირწყლებს და ანტიოქსიდანტებს. კენკრა არის ტვინის საკვები და აუმჯობესებს მეხსიერების ფუნქციას. გარდა ამისა, ისინი აძლიერებენ ბავშვის მეტაბოლიზმს და იმუნურ სისტემას;
• ავოკადო მდიდარია არსებითი მაკრო მინერალებით და აქვს უჯერი ცხიმები

მარცვლეული

უზრუნველყოფს აუცილებელ ბოჭკოს, ნახშირწყლებსა და ცილებს, რაც აძლევს ორგანიზმს ენერგიას ბავშვის ზრდისა და განვითარებისთვის. მარცვლეული ასევე შეიცავს ვიტამინებს, რკინას, მაგნიუმს და სელენს.