დისა და ძმის ფაქტორი
მაინც როდის ჯობს მეორე ბავშვის გაჩენა? ეს, უპირველეს ყოვლისა, მშობლების სურვილსა და შესაძლებლობებზეა დამოკიდებული. შეძლებთ, ერთ ბავშვს მაშინვე მიაყოლოთ მეორე? ამას ერთი დადებითი მხარე აქვს: ბავშვები ერთად გაიზრდებიან, ექნებათ საერთო ინტერესები, ერთნაირი მოთხოვნილებები. მშობლებსაც გაუადვილდებათ მათთან ურთიერთობა, შეუმსუბუქდებათ ამოცანა მრავალმხრივი განვითარების უზრუნველსაყოფად - ძნელია, ატარო ბავშვები დამატებით მეცადინეობაზე, როცა უფროსს ფეხბურთი აქვს, უმცროსს კი მუსიკა... მაგრამ ყოველივე ამას აქვს უარყოფითი მხარეც: პირველი შვილი ჯერ არ არის მზად, იკისროს უფროსის როლი, შურს უმცროსის, რომელსაც ოჯახში "პაწაწინას" უწოდებენ და გულის სიღრმეში გრძნობს, რომ მას რაღაც დააკლეს. საუკეთესოა, როცა ბავშვებს შორის ასაკობრივი განსხვავება 3-5 წელია. მშობლებს ჯერ კიდევ არ დავიწყებიათ ჩვილის მოვლა, უფროსი კი დიდ ძალისხმევას აღარ მოითხოვს... გავა რამდენიმე წელი და ბავშვები უკვე ერთად ითამაშებენ, თუმცა ყველგან წყვილად ვეღარ ივლიან, თითოეულს თავისი ცხრილი, თავისი ცხოვრება ექნება, მშობლებს კი მოუწევთ, მათ განსხვავებულ მოთხოვნილებებს აუწყონ ფეხი.
გარდა ამისა, რაც უფრო დიდია ბავშვებს შორის ასაკობრივი განსხვავება, მით უფრო მცირდება მათ შორის მეგობრული ურთიერთობის დამყარების შანსი. თუ უფროსი უკვე მოსწავლეა, მისთვის უფრო ადვილი იქნება, დაიკავოს უმცროსის მიმართ მფარველის პოზიცია და თავი დააღწიოს მეტოქეობის გრძნობას. ბევრი რამ არის დამოკიდებული დედაზე. ერთია, როცა ის უფროს შვილს თავის იმედსა და დასაყრდენს უწოდებს და პატარას მოვლის მცდელობისთვისაც კი აქებს და სრულიად სხვაა, როცა ბავშვს გამუდმებით ესმის, რომ "დოყლაპია" და "არაფრის მაქნისია", რომ მოვალეა, უმცროსზე იზრუნოს. ასეთ დროს, გამორიცხული არ არის, მას გაუჩნდეს სავსებით სამართლიანი პროტესტის გრძნობა: "კი მაგრამ, რატომ?! მე ხომ თქვენთვის მისი გაჩენა არ მითხოვია?!" როცა ბავშვებს შორის ასაკობრივი განსხვავება 10 წელზე მეტია, უფროსს მართლაც შეუძლია, სრულფასოვან დამხმარედ იქცეს, - თავად მას ხომ უკვე ნაკლებად სჭირდება მშობლების მეურვეობა, - მაგრამ არც ის ივარგებს, უფროსი შვილი ძიძად ვაქციოთ.
ყოფითი პრობლემები
მრავალი დედა იმ დროისთვის გეგმავს მეორე შვილის გაჩენას, როცა პირველს სკოლაში მიიყვანს. არადა, პირველკლასელს დიდი სულიერი სითბო და ყურადღება სჭირდება: სკოლაში უნდა წავიყვანოთ, სკოლიდან მოვიყვანოთ, ვასადილოთ, გაკვეთილების მომზადებაში დავეხმაროთ... აი, სწორედ ამ კრიტიკულ პერიოდში მოუწევს ბავშვს, "გაუყოს" დედა ახალშობილ დას ან ძმას. თვით დედაც, რომელიც ვერაფერს ასწრებს, იხლიჩება კვებას, გაკვეთილებს, მაღაზიას, სარეცხს, დალაგებასა და უფროსი და უმცროსი შვილის შეუთავსებელ რეჟიმებს შორის. თუ გსურთ, ამ გზას გაჰყვეთ, უმჯობესია, უმცროსი შვილი სასწავლო წლის დაწყებამდე რამდენიმე თვით ადრე მოევლინოს ქვეყნიერებას, რათა სექტემბრამდე შეეჩვიოთ ორ ბავშვთან ერთად ცხოვრების სპეციფიკურ რიტმს. მეორე გავრცელებული ვარიანტია ბავშვების ერთიმეორისთვის მიყოლება. ქალს ხშირად უჩნდება სამსახურში დაბრუნების შიში, დეკრეტული შვებულება კი მთავრდება... გარდა ამისა, უფროს შვილს უამრავი ტანსაცმელი დაუპატარავდა, ხომ არ გადავყრით?! რაც მთავარია, ბავშვის აღზრდაში ამხელა გამოცდილება მივიღეთ, ხომ უნდა გამოვიყენოთ?! ამ პრინციპის მიმდევრებს ვაფრთხილებთ: პირველი ორი წელი ძალიან გაუჭირდებათ. ბავშვებს ექნებათ სხვადასხვა რეჟიმი, სხვადასხვა მოთხოვნილებები, ყურადღება კი ორივეს თანაბრად დასჭირდება. ერთადერთი გამოსავალია, ვინმე დაიხმაროთ.
რას ამბობენ ექიმები
არ არსებობს ოფიციალური რეკომენდაცია მშობიარობათა შორის ინტერვალის თაობაზე, მაგრამ ჩენტერ ფორ Dისეასე ჩონტროლ-ის მიერ ჩატარებული კვლევების თანახმად, ორ ორსულობას შორის მინიმალური შესვენება 2-3 წელი უნდა იყოს. ბავშვს, რომელიც მშობიარობიდან 6 თვის შემდეგ ჩაისახა, დიდი შანსი აქვს, მცირეწონიანი და ჩამოუყალიბებელი დაიბადოს. გარდა ამისა, უფრო დიდია ალბათობა, დედას ანემია, მაღალი წნევა, სისხლდენა განუვითარდეს. მეანებისა და გინეკოლოგების უმრავლესობის აზრით, 2-3-წლიანი ინტერვალი აუცილებელია - ორგანიზმს უნდა მივცეთ საშუალება, დაისვენოს, რათა აღდგეს ყველა ორგანოს ნორმალური მუშაობა. განსაკუთრებულ სიფრთხილეს მოითხოვს ორსულობა საკეისრო კვეთის შემდეგ. სპეციალისტები დაბეჯითებით მოითხოვენ, მეორე ორსულობის დაგეგმვამდე ჩატარდეს საშვილოსნოს ნაწიბურის ჰისტოლოგიური გამოკვლევა. თუ ნაწიბური კუნთოვანი ან შერეული ქსოვილისა აღმოჩნდა, ორსულობა უკუნაჩვენები არ არის, ხოლო თუ შემაერთებელი ქსოვილისა - საშიშია. განსაკუთრებულ ყურადღებას მოითხოვს ორსულობა ძალიან დიდი ინტერვალის შემდეგ. ბავშვს, რომელიც ათწლიანი შესვენების შემდეგ ჩაისახა, 2-ჯერ მეტი აქვს ალბათობა, დღენაკლული დაიბადოს. მშობიარობაც ისე მიმდინარეობს, როგორც პირველმშობიარისა. დედა უმეტესად უკვე ასაკოვანია, აქვს ასაკობრივი პრობლემები... ზოგჯერ გვეჩვენება, რომ ფაქტორი, რომელიც ამ საკითხის გადაწყვეტისას უნდა გავითვალისწინოთ, უამრავია, ხშირად ურთიერთსაპირისპიროც კი, მაგრამ, საბედნიეროდ, ცხოვრება თავისი გზით მიედინება. ბავშვები იბადებიან როგორც დაგეგმვით, ისე დაუგეგმავად და არავინ იცის, ვის უფრო მეტი ბედნიერება ელის.