ტყუპების გამოკვლევამ ლეიკოზის მიზეზს ფარდა ახადა
აღმოჩენა 4 წლის ასაკის ტყუპი წყვილის გამოკვლევისას მოხდა. ერთ-ერთი ტყუპისცალი, იზაბელ მერფი, ჯანმრთელია, მის დას ოლივიას კი 2 წლის ასაკში ლეიკოზი (სისხლმბადი ქსოვილის ავთვისებიანი სიმსივნე) აღმოაჩნდა.
ოლივიას გამოკვლევისას აღმოჩენილ იქნა ქრომოსომული ანომალია - ორი გენის შერწყმა. პროფესორმა ტარიკ ენვერმა და მისმა კოლეგებმა გამოყვეს უჯრედების ჯგუფი, რომლებიც ერთმანეთთან შერწყმულ გენებს შეიცავდა და ისინი მცირე რაოდენობით გადაუნერგეს იმუნოდეფიციტით დაავადებულ თაგვებს. მღრღნელებს ადამიანის ლეიკოზის მსგავსი დაავადება განუვითარდათ.
მკვლევარებმა დაასკვნეს, რომ მათ მიერ აღმოჩენილი უჯრედები ლეიკოზის ღეროვან უჯრედებს წარმოადგენს.
მეცნიერებმა მიზნად დაისახეს ლეიკოზის ღეროვანი უჯრედების წარმომავლობის შესწავლა და ოლივიას ჯანმრთელი და იზაბელი გამოიკვლიეს. ანომალიური გენის მქონე უჯრედები მცირე რაოდენობით მის ძვლის ტვინშიც იქნა გამოვლენილი. ისინი ოლივიას ორგანიზმში ნაპოვნი ლეიკოზის ღეროვანი უჯრედების წინამორბედი უმწიფარი უჯრედები აღმოჩნდნენ. ენვერმა მათ პრელეიკემიური ღეროვანი უჯრედები უწოდა.
მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ეს უჯრედები იზაბელის ორგანიზმში მისი ტყუპისცალი დის ორგანიზმიდან დიდი სანაყოფე გარსის გავლით მუცლადყოფნის პერიოდში მოხვდა.
კვლევის ხელმძღვანელის თქმით, პრელეიკემიური ღეროვანი უჯრედების არსებობა არ ნიშნავს, რომ იზაბელი აუცილებლად დაავადდება ლეიკოზით. ისინი ოდნავ (დაახლოებით 10%-ით) თუ ზრდის ამ ავადმყოფობის განვითარების ალბათობას.
მეცნიერმა აღნიშნა, რომ ლეიკოზი ვითარდება სერიული მუტაციის (მაგალითად, ინფექციის შემდგომ) შედეგად, რაც, სავარაუდოდ, მოხდა კიდეც ოლივიას შემთხვევაში. ტარიკ ენვერის ვარაუდით, ლეიკოზის ღეროვანი უჯრედებისა და მათი წინაპარი უჯრედების არსებობით შეიძლება აიხსნას ლეიკოზის რემისიის შემდეგ ამ დაავადების ადრეული და გვიანი რეციდივების აღმოცენება.
ქიმიოთერაპიის კურსის შემდეგ პაციენტის ორგანიზმში ლეიკოზის რამდენიმე ღეროვანი უჯრედი მაინც თუ დარჩა, გარკვეული ხნის შემდეგ ისინი გამრავლდებიან და დაავადების რეციდივი განვითარდება. თუ მკურნალობის შემდეგ შენარჩუნდა რამდენიმე პრელე-იკემიური ღეროვანი უჯრედი, ლეიკოზის პროვოცირება, შესაძლოა, მხოლოდ დამატებითი მუტაციის შემთხვევაში მოხდეს, რასაც გაცილებით მეტი ხანი სჭირდება.
მკვლევართა აზრით, გამორიცხული არ არის, ამ აღმოჩენამ მეცნიერები ლეიკოზის მკურნალობის ახალ, უფრო სპეციფიკურ და დამზოგველ მეთოდამდე მიიყვანოს. გარდა ამისა, პაციენტის ორგანიზმში ლეიკოზისა და მათი წინაპარი ღეროვანი უჯრედებისთვის თვალყურის დევნებით სპეციალისტები ქიმიოთერაპიის ეფექტის კონტროლს შეძლებენ.
