გამოვლენილია ტვინის დაბერების მიზეზი
ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნებული კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ეს უკავშირდება მეტაბოლურ ცვლილებებს და ტვინში გლუკოზის ტრანსპორტირების დარღვევას.
-
ნერვული ღეროვანი უჯრედები მთავარ როლს თამაშობენ ახალი ნეირონების წარმოებაში, მაგრამ მათი აქტივობა ასაკთან ერთად მცირდება.
ეს ფენომენი ასოცირდება GLUT4 პროტეინთან, გლუკოზის გადამტანთან, რომელიც ჭარბი რაოდენობით გროვდება დაბერებულ უჯრედებში.
-
ჭარბი გლუკოზა ხელს უწყობს უჯრედების არააქტიურ მდგომარეობაში შენარჩუნებას, რაც ზღუდავს ნეიროგენეზს, ახალი ნეირონების შექმნის პროცესს.
კვლევისთვის მეცნიერებმა გამოიყენეს CRISPR ტექნოლოგია ნერვული ღეროვანი უჯრედების გააქტიურებაზე პასუხისმგებელი გენების გამორთვისთვის. ხანდაზმულ თაგვებზე ჩატარებულმა ექსპერიმენტებმა გამოავლინა ამ ფუნქციასთან დაკავშირებული 300-ზე მეტი გენი, რომელთაგან 10 ყველაზე პერსპექტიული აღმოჩნდა. GLUT4 გენის გამორთვამ აჩვენა ღეროვანი უჯრედების აქტივობის მნიშვნელოვანი ზრდა.
ექსპერიმენტების დროს მეცნიერებმა დააფიქსირეს ხანდაზმული თაგვების ტვინში ახალი ნეირონების რაოდენობის ორჯერ მეტი ზრდა. ეს ნეირონები არა მხოლოდ გამრავლდნენ, არამედ წარმატებით გადავიდნენ ყნოსვის ბოლქვში, სადაც მოხდა შემდგომი დიფერენცირება და ახალი უჯრედების ფორმირება. ამრიგად, დადასტურდა ღეროვანი უჯრედების ნეიროგენეზის უნარი სიბერეში საჭირო გენების გააქტიურებისას.
ნაპოვნი იქნა სხვა გენებიც, რომლებიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ტვინში სიგნალების აღქმასა და გადაცემაში. მათ ასევე შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ ღეროვანი უჯრედების მოსვენების მდგომარეობასა და მეტაბოლიზმზე, რაც ხსნის ახალ პერსპექტივებს ნეიროგენეზში მათი როლის შესასწავლად.
კვლევა ვარაუდობს ფარმაცევტული და გენეტიკური მეთოდების შემუშავების შესაძლებლობას ძველ ან დაზიანებულ ტვინში ახალი ნეირონების ზრდის სტიმულირებისთვის.
გლუკოზის მეტაბოლიზმთან დაკავშირებული გზის აღმოჩენა ასევე იძლევა მარტივი ქცევითი ინტერვენციების შესაძლებლობას, როგორიცაა დიეტის ცვლილებები, რაც ხელს შეუწყობს ნეიროგენეზის გააქტიურებას.
-
როგორ ავირიდოთ ტვინის დაბერება
ტვინის დაბერება გარდაუვალია, თუმცა მეტად ინდივიდუალური. ეს პროცესი, ადრე თუ გვიან, ყველას ეხება, თუმცა ყველას ტვინი სხვადასხვაგვარად ბერდება.
თავის ტვინის დაბერების შენელება ან სრულად შეწყვეტა მარადიული ახალგაზრდობის მიღწევის იდეალური ელექსირი იქნებოდა.
ადამიანის ტვინს (დაახლოებით 1 კგ მასისას) 100 მილიარდამდე ნეირონი (ნერვული უჯრედი) აქვს, რომლებიც ერთმანეთთან ტრილიონი სინაფსითაა დაკავშირებული. ცხოვრების მანძილზე ჩვენი ტვინი უფრო მეტად იცვლება, ვიდრე ჩვენი სხეულის სხვა რომელიმე ნაწილი.
იმ მომენტიდან, როდესაც ტვინი იწყებს განვითარებას (ორსულობის მესამე კვირიდან), დაბერებამდე მისი რთული სტრუქტურა და ფუნქციები მუდმივად იცვლება.
სიცოცხლის პირველი რამდენიმე წლის განმავლობაში ბავშვის ტვინი ერთ მილიონამდე ახალი ნეირონული კავშირის ფორმირებას ახდენს ყოველ წამში! თავის ტვინის ზომა 4-ჯერ იზრდება სკოლამდელ პერიოდში და 6 წლის ასაკისთვის ზრდასრული მოცულობის 90%-ს აღწევს.
ფრონტალური (შუბლის) წილები პასუხისმგებელია შემსრულებელ ფუნქციებზე, ისეთებზე, როგორებიცაა დაგეგმვა, ოპერატიული მეხსიერება, იმპულსური კონტროლი და სხვა. ფრონტალური წილები არის, ფაქტობრივად, ტვინის ის უბნები, რომლებიც ყველაზე ხანგრძლივად ვითარდება. აღნიშნული პროცესი შესაძლოა 35 წლამდე გაგრძელდეს.
თემის გაგრძელება ნახეთ ბმულზე
https://mkurnali.ge/fsiqonevrologia/nevrologia/18421-rogor-aviridot-tvinis-dabereba.html