მეცნიერებმა უძილობის განვითარებაში კუნთები დაადანაშაულეს - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

მეცნიერებმა უძილობის განვითარებაში კუნთები დაადანაშაულეს

რომელიც უარყოფს ზოგადად მიღებულ აზრს, რომ ძილის ხარისხი მხოლოდ ტვინის პასუხისმგებლობაა.

ჟურნალ eLife-ში გამოქვეყნდა აშშ-ს რამდენიმე კვლევითი ცენტრის მკვლევართა სტატია.

მეცნიერებმა ხელოვნურად შექმნეს თაგვების ხაზი, რომელშიც გამორთული იყო BMAL1 გენი, რომელიც არეგულირებს სხეულის ცირკადულ რითმებს. ექსპერიმენტებმა აჩვენა, რომ ასეთ თაგვებში ნორმალური ძილის პროცესი ირღვევა. თუმცა, როდესაც BMAL1 გენი ჩართული იყო ცხოველთა ტვინში, მოლოდინის საწინააღმდეგოდ, მცირე გავლენა იქონია მათ საერთო ძილის ხანგრძლივობაზე ან იძულებით ძილის დარღვევის შემდეგ აღდგენის უნარზე.

როგორც გაირკვა, ერთადერთი, რაც ამ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია, არის ჩონჩხის კუნთებში ამავე სახელწოდების გენით კოდირებული BMAL1 ცილის კონცენტრაციის დონე.

რაც უფრო აქტიური იყო BMAL1 გენი კუნთოვან ქსოვილში და, შესაბამისად, რაც უფრო მაღალი იყო იქ ამ ცილის არსებობის დონე, მით უფრო სწრაფად გამოჯანმრთელდნენ ცხოველები იძულებითი ძილის ნაკლებობის შემდეგ.

და BMAL1 გენის გამორთვა კუნთებში, იმისდა მიუხედავად, მუშაობს ის ტვინში თუ არა, იწვევდა სხვადასხვა დარღვევას ნორმალურ, სრულფასოვან ძილში და ამცირებდა უძილობისგან აღდგენის უნარს.

„ჩვენი აღმოჩენები სრულიად მოულოდნელია და ცვლის ჩვენს წარმოდგენას იმის შესახებ, თუ როგორ კონტროლდება ძილი სხეულში“, - თქვა კვლევის წამყვანმა ავტორმა ჯოზეფ ს. ტაკაჰაშიმ (Joseph S. Takahashi). თუ შემდგომი კვლევა დაადასტურებს მსგავსი მექანიზმის არსებობას ადამიანებში, ეს შეიძლება იყოს ახალი სამიზნე მედიკამენტებისთვის უძილობის ან ჰიპერსომნიის სამკურნალოდ, განმარტა ტაკაჰაშიმ. ასეთი სამიზნე იქნება არა ტვინი, არამედ კუნთები.

  • ადამიანის ძილი ციკლურია და შედგება ფაზებისგან. თითოეული მათგანი პასუხისმგებელია კონკრეტულ ფუნქციებზე – შემეცნებითი უნარების განვითარებიდან ზოგად ჯანმრთელობამდე. როდესაც ორგანიზმი გადის ძილის ყველა ფაზას, მეორე დილით ჩვენ ვგრძნობთ მხნეობას და ენერგიულობას. ძილის ნაკლებობა ან დარღვევა, პირიქით, აუარესებს კეთილდღეობას, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და მკაფიო აზროვნების უნარზე, ხოლო ძილის ქრონიკული ნაკლებობა სავსეა სერიოზული ნევროლოგიური დარღვევებით.

ძილის ფაზა ძილის ციკლის ერთ-ერთი ეტაპია, რომელსაც ახასიათებს ტვინის ნეირონების გარკვეული აქტივობა, კუნთების ტონუსის ცვლილებები და თვალის მოძრაობა. ღამის განმავლობაში ადამიანი თანმიმდევრულად გადის ორ ფაზას - სწრაფი (REM) და ნელი (NREM), რომელიც, თავის მხრივ, სამი ეტაპისგან შედგება. ფაზები და ეტაპები ცვლის ერთმანეთს და ქმნიან ციკლს დაახლოებით 110 წუთის განმავლობაში.

  • ჯანმრთელ ადამიანებში ამ ეტაპების თანმიმდევრობა ერთნაირია, მაგრამ ხარისხი და ხანგრძლივობა განსხვავებულია. ეს გამოწვეულია მრავალი ფაქტორით: ასაკი, სქესი, მავნე ჩვევები, სტრესის დონე, მედიკამენტები და დაავადებები, მათ შორის ის, რაც იწვევს ხშირ გამოღვიძებას - აპნოე ან მოუსვენარი ფეხების სინდრომი (RLS).