ჟურნალის რედაქცია

• ფილტვის კიბოს ადრეული დიაგნოსტიკა

ეს მეთოდი დაავადების გაცილებით ადრეულ სტადიაზე დიაგნოსტირების საშუალებას იძლევა, ვიდრე რენტგენოგრაფიული და კომპიუტერულ ტომოგრაფიული გამოკვლევები.

ტესტი ეფუძნება ორგანიზმში ფილტვის არაწვრილუჯრედოვანი კიბოს ზრდის დროს გამომუშავებული რამდენიმე ანტიგენის აღმოჩენას. "ჩვენი მეთოდიკა გამოირჩევა 90%-იანი სიზუსტით და რენტგენოგრამაზე ავთვისებიანი სიმსივნის გამოჩენამდე 3-5 წლით ადრე აღმოაჩენს მას", - აცხადებს კვლევის ხელმძღვანელი ლი ჩჟუნი.

ტესტის მგრძნობელობა და სპეციფიკურობა მაღალია, ცრუ დადებითი და ცრუ უარყოფითი შედეგის ალბათობა 10-15%-ს არ აღემატება, ეს კი გაცილებით ნაკლებია, ვიდრე რენტგენოგრაფიული კვლევის შედეგად დასმული მცდარი დიაგნოზების რიცხვი.

ფილტვის კიბო ერთ-ერთი ყველაზე მეტად გავრცელებული ონკოლოგიური დაავადებაა, რომელიც მაღალი სიკვდილიანობით გამოირჩევა. მსოფლიოში ყოველდღიურად ფილტვის კიბოს 10 მილიონამდე ახალი შემთხვევა აღირიცხება. ამ პაციენტთა ნახევარი დიაგნოზის დასმის პირველსავე წელს იღუპება. მაღალი სიკვდილიანობის მიზეზი დაგვიანებული დიაგნოსტიკაა.

სტატისტიკური მონაცემებით, ადრეულ ეტაპზე ფილტვის არაწვრილუჯრედოვანი კიბოს დიაგნოსტირება შემთხვევათა მხოლოდ მეოთხედში ხდება. თუ ფართომასშტაბიანმა გამოკვლევამ ახალი მეთოდის საიმედოობა დაადასტურა, ეს ტესტი ჩაუტარდება ფილტვის კიბოს მაღალი რისკის ჯგუფში შემავალ ყველა პირს.

• როდიდან შეიძლება ნაყოფის სქესის დადგენა

თუ წინათ ექოსკოპიის მეშვეობით ორსულობის მე-11-12 კვირიდან 80%-იანი სიზუსტით ადგენდნენ ნაყოფის სქესს, ამიერიდან ებრაელ მეცნიერთა აღმოჩენის წყალობით ეს ჩასახვიდან მე-16 დღეს იქნება შესაძლებელი.

თელ-ავივის სამედიცინო ცენტრის პრენატალურ-გენეტიკური დიაგნოსტიკის განყოფილებაში ჩატარებულმა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ ორსულობის ამ სტადიაზე გოგონების დედებს სისხლში ქორიონული გონადოტროპინის შემცველობა საშუალოდ 1/5-ით მეტი აქვთ, ვიდრე ბიჭუნების დედებს.

ორიონული გონადოტროპინის განმსაზღვრელი ტესტსისტემები კარგა ხანია გამოიყენება სახლის პირობებში ორსულობის დასადგენად. ამ ჰორმონის ანალიზს მიმართავენ საშვილოსნოსგარე ორსულობისა და სხვა საშიში მდგომარეობების, მაგალითად, დაუნის სინდრომის, აღმოსაჩენადაც. გამოკვლევის ხელძღვანელმა, დოქტორ იუვალ იარონმა, განაცხადა, რომ თუმცაღა გამოკვლევის შედეგები ეჭვის საბაბს არ იძლევა, ჩასახვიდან რამდენიმე კვირის შემდეგ ბავშვის სქესის დადგენა 100%-იანი სიზუსტით მაინც შეუძლებელია. მეცნიერის აზრით, ამისთვის საჭიროა სხვა დამატებითი ფაქტორების აღმოჩენაც.

• როგორ ადგენენ დიაბეტს

New England Journal of Medicine-ში გამოქვეყნდა გამოკვლევის ანგარიში, რომლის ავტორები სისხლში პროტეინ RBP 4-ის კონცენტრაციის მატებას II ტიპის დიაბეტის საწყის სიმპტომად მიიჩნევენ.

ისრაელის სამედიცინო ცენტრის მეცნიერთა აზრით, სისხლში პროტეინ RBP 4-ის შემცველობის განსაზღვრა შესაძლოა დიაბეტის ადრეული დიაგნოსტიკის სარწმუნო და ხელმისაწვდომ მეთოდად იქცეს. მეცნიერებმა ინსულინრეზისტენტულ პირებს პროტეინ RBP 4-ის მომატებული დონე აღმოუჩინეს. მეტიც - პროტეინ RBP 4-ის ინექციით მათ თავადვე შეძლეს თაგვებში ინსულინრეზისტენტულობის გამოწვევა.

ინსულინრეზისტენტობა ის მდგომარეობაა, როდესაც ქსოვილები და უჯრედები კარგავენ ამ ჰორმონისადმი მგრძნობელობას და ამის შედეგად სისხლში გლუკოზის დონე იმატებს. ამ პროცესს შეუძლია გამოიწვიოს როგორც II ტიპის დიაბეტი, ისე გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მძიმე დაავადებები.

პროტეინ RBP 4-ს ნორმალურ პირობებში ცხიმოვანი ქსოვილის უჯრედები გამოიმუშავებს. მეცნიერებმა დაასკვნეს, რომ სისხლში მისი შემცველობის მომატება დიაბეტის სადიაგნოზო სანდო კრიტერიუმია. ამავე გზით შეიძლება დადგინდეს ამ დაავადების განვითარების რისკი. ახალი მეთოდის დახმარებით მეცნიერებმა წარმატებით გამოუვლინეს დიაბეტი ამ დაავადებისადმი გენეტიკურად განწყობილ როგორც ჭარბწონიან, ისე ნორმალური წონის ადამიანებს. გარდა ამისა, დაადგინეს, რომ იმ ავადმყოფებს, რომელთა მდგომარეობასაც ფიზიკური დატვირთვა აუმჯობესებდა, სისხლში პროტეინ RBP 4-ის დონე უმცირდებოდათ, ხოლო მათ, ვინც ვარჯიშის შემდეგ თავს ძველებურად გრძნობდა - არა.

"ჩვენ მიერ მიღებული შედეგები იმაზე მეტყველებს, რომ პროტეინ RBP 4 ავადმყოფის მდგომარეობის მოხერხებული მარკერია და რომ ის, ამასთანავე, შეიძლება ინსულინრეზისტენტობის ერთ-ერთი მიზეზი იყოს, - ამბობს პროფესორი ბარბარა კანი, - პირველი სიმპტომების გამოვლენამდე დიაბეტის რისკის განსაზღვრა ავადმყოფს პრევენციული ზომების დროულად გატარების საშუალებას მისცემს".