ლალი ჩხიკვაძე

მეცნიერები ამბობენ, რომ შეძენილი დემენციის მთავარი ბიომარკერი არის ცილა, სახელად ამილოიდი, რომელიც ტვინში ქმნის ფოლაქებს. დადასტურებულია, რომ არსებობს დემენციის პოტენციური რისკ-ფაქტორები. ოქსფორდის ექსპერტებმა ისინი უფრო დეტალურად შეისწავლეს 15-წლიან კვლევაში, რომელშიც მონაწილეობდა თითქმის 350 ათასი ადამიანი, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში Nature Human Behavior, წერს The Jerusalem Post.

რისკის ფაქტორები

ოქსფორდის მეცნიერებმა გამოავლინეს 62 პოტენციური რისკის ფაქტორი, რომლებიც ყველაზე ხშირად გამოვლინდა კვლევის მონაწილეებს შორის, რომლებსაც დემენციის დიაგნოზი ჰქონდათ. შემთხვევათა 14%-ში დემენცია შეიძლება განვითარდეს ადამიანის მძიმე სამედიცინო ისტორიის გამო. შანსები იზრდება, მაგალითად, ინსულტის გადატანის შემდეგ, დიაბეტის, დეპრესიის და შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ადამიანებისთვის. შემთხვევათა 13,5%-ში დემენცია ვითარდება დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის გამო. შემთხვევათა 16,6%-ში - არაჯანსაღი ცხოვრების წესის გამო. მნიშვნელოვანია ძილის ხარისხი, ფიზიკური აქტივობა და საკმარისი წყლის მოხმარება. „ბევრს სჯერა, რომ დემენცია ყველას ხვედრია, ვინც სიბერემდე მიაღწევს. მაგრამ ეს ასე არ არის. ჩვენ დავამტკიცეთ, რომ მისი თავიდან აცილება შესაძლებელია და ეს უფრო ადვილია, ვიდრე ადრე ეგონათ. საკმარისია შეცვალოთ თქვენი ცხოვრების წესი და ეს თავიდან აგვაცილებს დემენციას“, - აცხადებენ მკვლევარები. „ადამიანებს, რომლებიც არაჯანსაღი ცხოვრების წესით ცხოვრობენ, შეიძლება ჰქონდეთ დემენციის განვითარების 62%-ით მაღალი რისკი, ვიდრე მათ, ვინც ყურადღებას აქცევს კვების რეჟიმსა და ფიზიკურ აქტივობას“.

დემენციის ექვსი მიზეზი

არსებობს ექვსი კატეგორია, რომლებზეც პირველ რიგში ყურადღება უნდა გაამახვილოთ, რათა თავიდან აიცილოთ დემენცია.

• ცხოვრების წესი.
• ფიზიკური მაჩვენებლები.
• სოციალური სტატუსი.
• ეკონომიკური მდგომარეობა.
• ფსიქოლოგიური ფაქტორები.
• გარემოს გავლენა.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ეს შედეგები ვრცელდება ყველა ასაკისა და სქესის ადამიანზე და უცვლელი რჩება დემენციის გენეტიკური მიდრეკილების კონტროლის შემდეგაც კი, აღნიშნავენ მკვლევარები.