რამდენად მნიშვნელოვანია ლაბორატორიული გამოკვლევები ადამიანის ჯანმრთელობისთვის
სხვა სადიაგნოსტიკო საშუალებებთან ერთად, მათი შედეგები ეხმარება ექიმს დაავადების აღმოჩენასა და სიმწვავის განსაზღვრაში, მკურნალობის დაგეგმვაში, ჯანმრთელობის მდგომარეობის მონიტორინგში, დაავადების განვითარების რისკების შეფასებასა და მათ პრევენციაში. სწორედ ამიტომ, უდიდესი მნიშვნელობა აქვს ანალიზების ხარისხიანად შესრულებასა და ხშირ შემთხვევაში, გადამწყვეტია მისი შესრულების სისწრაფეც.
რა ტიპის ლაბორატორიული გამოკვლევები არსებობს და რა დროში უნდა შესრულდეს ანალიზები, რა შესაძლებლობებია ლაბორატორიული მედიცინაში დღეს და რა არის საჭირო სრულფასოვანი პასუხის მისაღებად? — ამ და სხვა კითხვებით თოდუას კლინიკის ლაბორატორიის ხელმძღვანელს მანანა ახვლედიანს მივმართეთ.
რატიპისგამოკვლევებიარსებობსლაბორატორიულმედიცინაშიდღეს?
ლაბორატორიული გამოკვლევების ჩამონათვალი ძალიან ვრცელია, თუმცა შეგვიძლია მათი ზოგადი ჯგუფები ჩამოვთვალოთ. ესენია: ჰემატოლოგიური გამოკვლევები (სისხლის საერთო ანალიზი), ზოგად კლინიკური (სხვადასხვა ბიოლოგიური სითხეების შესწავლა, როგორიცაა შარდი და სხვა), კოაგულოლოგიური, ბიოქიმიური, იმუნოლოგიური, მიკრობიოლოგიური, ვირუსოლოგიური, ციტოლოგიური, მოლეკულურ-გენეტიკური გამოკვლევები და ა.შ.
რა განსაზღვრავს სხვადასხვა ანალიზის შესრულების დროს?
სხვადასხვა ტესტები მკურნალი ექიმის მიერ ინიშნება პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესაფასებლად. ლაბორატორიული ანალიზების შესრულების დროც უმეტესად იმაზეა დამოკიდებული, თუ რამდენად მწვავეა პაციენტი და რა არის მისი საჭიროება. ამ პრინციპით გამოვყოფთ გამოკვლევების რამდენიმე ჯგუფს. პრიორიტეტის მიხედვით, პირველია ე.წ. STAT ანალიზები, რომლებიც მყისიერად უნდა შესრულდეს, რათა პასუხი სწრაფად მივიღოთ. ისინი ტარდება მაშინ, როცა პაციენტის მდგომარეობა კრიტიკულია და გადაუდებელი დახმარების ჩატარებაა საჭირო. STAT გამოკვლევები მოიცავს ელექტროლიტების, სისხლის გაზების, კრეატინინის, გლუკოზის, ჰემოგლობინის, ჰემატოკრიტის, D-დიმერის, C-რეაქტიული ცილისა დასხვა ანალიზებს. ASAP — ასე ჰქვია მეორე რიგის სწრაფად შესასრულებელ ტესტებს. ცალკე გამოვყოფთ TAT გამოკვლევებს, რომლებიც დროის გარკვეულ მონაკვეთში უნდა ჩატარდეს და რომელთა ჩამონათვალსაც სპეციალისტი განსაზღვრავს. ლაბორატორიულ მედიცინაში გამოვყოფთ რუტინულ ანალიზებსაც, რომელთათვისაც, როგორც წესი, ერთი დღე არის საჭირო.
გასათვალისწინებელია ისიც, რომ შეიძლება გამოკვლევის შედეგი ორ წუთში გვქონდეს, მაგრამ ის მოითხოვს გაანალიზებას, სწორად ინტერპრეტირებას. ზოგჯერ მისი განმეორებით ჩატარებაც ხდება საჭირო, რათა სრულფასოვანი პასუხი მივიღოთ. მართალია, სისწრაფე ჩვენი ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტია, მაგრამ არა ხარისხის ხარჯზე. სწრაფად და ხარისხიანად — ამ პოსტულატს ეფუძნება ლაბორატორიული მედიცინა, რაც ორივე კომპონენტის თანაბარ მნიშვნელობაზე მიუთითებს.
გაამარტივა თუ არა თანამედროვე ტექნოლოგიებმა ლაბორატორიული ანალიზების ჩატარება?
რა საკვირველია, თანამედროვე ტექნოლოგიებმა ბევრი რამ, რაც უწინ ხელით სრულდებოდა ავტომატიზებული გახადა. ეს კი მნიშვნელოვნად ამცირებს ანალიზების ჩატარების დროს. ახალმა აღჭურვილობამ და საშუალებებმა გააუმჯობესეს გამოკვლევების ხარისხიც, მათი დახმარებით მაქსიმალურად ზუსტ და სრულფასოვან პასუხს ვიღებთ. სწორედ ამიტომ, თოდუას კლინიკის ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტი ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა და მათი მუდმივი გაუმჯობესებაა.
რა მნიშვნელობა აქვს ლაბორატორიის ხარისხის შიდა და გარე კონტროლს?
ლაბორატორიის ხარისხის კონტროლი უმნიშვნელოვანესია სრულფასოვანი ანალიზების ჩასატარებლად. თოდუას კლინიკის ლაბორატორიაში მოქმედებს ხარისხის შიდა კონტროლი, რაც აუცილებელი პროცედურაა ყოველდღიური მუშაობის დაწყებამდე. ამისთვის ვიყენებთ სპეციალურ ხსნარებს, რომლებსაც ამა თუ იმ კვლევის წინ ვათავსებთ ანალიზატორში. მიღებული მაჩვენებლების საფუძველზე ვრწმუნდებით აღჭურვილობის გამართულობაში და მხოლოდ ამის შემდეგ ვიწყებთ ნიმუშების ანალიზს. ლაბორატორიის ხარისხის გარე კონტროლისთვის კი, თოდუას კლინიკაში დანერგილია ორი საერთაშორისო სისტემა — RIQAS (დიდ ბრიტანეთი) და ESfEQA (გერმანია).
აღსანიშნავია ისიც, რომ ხარისხის გარე კონტროლი ახლახან გახდა ბევრი კლინიკებისთვის აქტუალური, თუმცა თოდუას კლინიკა, უცხოურ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობით, მას 1998 წლიდან ახორციელებს. ის გვეხმარება დავრწმუნდეთ, რომ ჩვენ მიერ ჩატარებული გამოკვლევები სრულ შესაბამისობაშია საერთაშორისო სტანდარტებთან, რასაც თოდუას კლინიკის ლაბორატორიის მიერ მოპოვებული სერტიფიკატებიც მოწმობს.
R