ლალი ჩხიკვაძე

ცნობილია, რომ უჯრედების შიგნით მრავალი პროცესი ხდება, რის შედეგადაც წარმოიქმნება სხვადასხვა პროდუქტი. ზოგიერთი მათგანის დაგროვებისას შეიძლება აღინიშნოს უჯრედების დაზიანება. ასეთი მოლეკულების ერთ-ერთი სახეობაა გოგირდის აქტიური სახეობა (reactive sulfur species, RSS), რომელმაც, თუ დაგროვდა, შეიძლება გამოიწვიოს ოქსიდაციური სტრესი.

ახალ ნაშრომში მკვლევრებმა შეისწავლეს, თუ როგორ თავისუფლდებიან უჯრედები ზედმეტი RSS-ისგან. ამისთვის გამოიყენეს სპეციალური მოდიფიცირებული თაგვები, რომლებიც უჯრედების საჭიროებაზე მეტ RSS-ს აწარმოებდნენ. აღმოჩნდა, რომ ღშშ დონე გაიზარდა უჯრედგარე სივრცეში, მაგრამ არა თავად უჯრედების შიგნით, რაც მიუთითებს RSS გამოყოფის მექანიზმზე. ამაზე პასუხისმგებელი იყო ცილა-ტრანსპორტერი SLC7A11, რომელიც გოგირდის შემცველი ამინომჟავა ცისტინს აწოდებდა გლუტამატისა და RSS-ის გამომყოფუჯრედში.

RSS-ის მაღალმა დონემ შეიძლება გამოიწვიოს უჯრედების სიკვდილი. გარდა ამისა, მეცნიერები თვლიან, რომ ის მონაწილეობს გულის (კარდიომიოპათია) და კუნთების (კუნთოვანი დისტროფია) სხვადასხვა დაავადებაში. მექანიზმის განსაზღვრა, რომლითაც მუშაობს უჯრედული დაცვა RSS-ის სიჭარბისგან, ხელს შეუწყობს ახალი თერაპიისა და წამლების შემუშავებას.