ლალი ჩხიკვაძე

სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა. ამის შესახებ წერს ჟურნალი Nature Human Behavior.

მკვლევარებმა გაანალიზეს 2019 წლიდან ნებისმიერი მიზეზით გამოწვეული სიკვდილიანობის დონე ევროპის ქვეყნებში, ა.შ.შ-სა და ჩილეში. ამან საშუალები მისცა მეცნიერებს შეეფასებინათ სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა.

წინა ეპიდემიები, რომლებმაც მრავალი ქვეყანა მოიცვეს, ხასიათდებოდა სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობის საკმაოდ სწრაფი აღდგენით. მაგრამ COVID-19-ით გამოწველი სიკვდილიანობის მასშტაბი უარყოფს იმ აზრს, რომ პანდემიამ სიცოცხლის ხანგძლივობაზე თითქმის ისევე იმოქმედა, როგორც გლობალური გრიპისმაგვარი დაავადებების აფეთქებამ.

მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ დასავლეთ ევროპის ქვეყნების უმრავლესობაში, სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა სწრაფად აღდგა 2020 წელს მკვეთრი შემცირების შემდეგ. მაგალითად შევედეთი, შვეიცარია, ბელგია და საფრანგეთი დაუბრუნდა პანდემიამდე, 2019 წლამდე დონეს. თუმცა აღმოსავლეთ ევროპაში და აშშ-ში იგივე პერიოდში აღინიშნება სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობის მაჩვენებელის მნიშვნელოვანი და მდგრადი გაუარესება.

მეცნიერების აზრით, აღმოსავლეთ და დასავლეთ ევროპას შროირს ამ მაჩვენებლის განსხვავება COVID-19-ის დროს, ასახავს დემოგრაფიული მაჩვენებლის დაცემას იმ ქვეყნებში, რომელთაც ეს მაჩვენებელი პანდემიამდეც დაბალი ჰქონდა. ბულგარეთი ყველაზე მეტად დაზარალდა: სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა თითქმის 43 თვით შემცირდა.

ვაქცინაციის მაღალი მოცვის მქონე ქვეყნებს უფრო ნაკლები დეფიციტი ჰქონდათ სიცოცხლის მოსალოდნელ ხანგრძლივობაში, ვაქცინებისა და დაცვის სხვა ღონისძიებების გამოყენების შემდეგად.