საკვები სილამაზისა და ჯანმრთელობისთვის
ჩვენ კი აღგვაფრთოვანებს მათი მოხდენილი აღნაგობა. ქართველები მივირთმევთ ხაჭაპურს, ხინკალს, მწვადს... ვინ გვიშლის, ჩვენც მივიღოთ ჯანსაღი საკვები, შვრია, და ინგლისელებივით ტანადები ვიყოთ? შვრია შეიცავს ბევრ მცენარეულ ცილას და ფასეულ ვიტამინებს, მინერალებს, ცხიმებს. გარდა ამისა, ის სასარგებლო ფერმენტების წყაროა. ის გადამუშავებულიც კი ძალიან სასარგებლოა.
განსაკუთრებით მარგებელია ჰერკულესის ფანტელების ფაფა, მომზადებული ინგლისური წესით: წყალში მოხარშული და მერე უკვე თეფშზე - ახალი რძით შეზავებული.გსურთ, ყოველდღე კარგად გამოიყურებოდეთ? ამაზე ადვილი არაფერია - ყოველი დღე შვრიის ფაფით დაიწყეთ. ის მხოლოდ არეგულირებს სისხლის მიმოქცევას და აკონტროლებს ცხიმის ათვისებას, ანაზებს კანს და ბზინვარებას მატებს თმას. კიდევ უფრო უკეთესია ჰერკულესი, მაგრამ არა მოხარშული, არამედ დამბალი ან დასველებული. თუ პირველს დავასხამთ მდუღარე წყალს ან რძეს, მივიღებთ ფაფას, თუ მეორეს დავასხამთ ცივს - ცნობილ “სილამაზის სალათას”.
ის არც ისე გემრიელია და დიდხანს ღეჭვა სჭირდება, მაგრამ სილამაზე, მოგეხსენებათ, მსხვერპლს მოითხოვს. არსებობს შვრიის თავნაფქვი ბურღულიც. მისი მომზადება არც ისე რთულია - ისე მზადდება, როგორც ბრინჯი ან გაფცქვნილი ქერი. თუ წინასწარ დავალბობთ წყალში, უფრო სწრაფად მოიხარშება. გამოდგება ფლავად, გარნირად, ბურღულიანი წვნიანისთვის. საღი, დაუფქვავი შვრია კიდევ სასარგებლოა, რადგან შენარჩუნებული აქვს გარსი და ჩანასახი. თქვენ მას ალბათ არ შეიძენთ, მაგრამ ცხოვრების ჯანსაღი წესის მიმდევრები სიამოვნებით სვამენ მის სამკურნალო ნაყენს და ძლიერ აქებენ.
შვრია ძალიან სასარგებლოა ნაავადმყოფარი ადამიანისთვის, რადგან სწრაფად აღადგენს ძალ-ღონეს. ჰომეოპათები განსაკუთრებით აფასებენ შვრიას, როგორც დამამშვიდებელი ალკალოიდის შემცვლელს. გარდა ამისა, ის უხვად შეიცავს თუთიას. შვრიის ჩალის აბაზანები შესანიშნავ სამკურნალო და კოსმეტოლოგიურ საშუალებად ითვლება. ბოლო ხანს ჩვენში ძალზე პოპულარულია ორგანიზმის გაწმენდის მეთოდები, შვრია კი საუკეთესო გამწმენდ საშუალებად მიიჩნევა. ამერიკაში ბევრი უჩივის სისხლძარღვთა დაავადებებს. იქ დიდად აფასებენ შვრიის ქატოს, როგორც ქოლესტერინის დამწევ საშუალებას.
შვრიის ფანტელის ნახარში ძალიან კარგია მზით დამწვრობის დროს კანში შესაზელად. ის ატენიანებს კანს. ღირსეული კომპანია - შვრი შეიცავს ჯანმრთელობისთვის აუცილებელ კომპონენტებს: კალიუმს, მაგნიუმს, ფოსფორს, ქრომს, რკინას, მანგანუმს, იოდს, ფთორს, A და E ვიტამინებს, ასევე - სხვა სასარგებლო ნივთიერებებს, რომლებიც კეთილისმყოფელ გავლენას ახდენენ ფილტვებისა და თირკმელების მუშაობაზე. გარდა ამისა, შვრია ნამდვილი ჩემპიონია ფოსფოლიპიდების შემცველობის მხრივ, რომლებიც ნივთიერებათა ცვლას არეგულირებს. ასევე გამოირჩევა ფერმენტებით, რომლებიც ხელს უწყობს ორგანიზმიდან წიდის გამოდევნას.
100 გ ჰერკულესის ფანტელი შეიცავს B1 ვიტამინის სადღეღამისო ნორმას და ბ2 ვიტამინის სადღეღამისო ოდენობის ნახევარს. შვრია კულინარიაში - გაუფცქვნელი შვრია უნდა ხარშოთ არანაკლებ 20 წუთისა, გაუფცქვნელი შვრიის ფანტელი - არანაკლებ 5-7 წუთისა. შეგიძლიათ, შვრია თვითონვე დაფქვათ ხელის ან ელექტროწისქვილში - უფრო მეტ სასარგებლო ნივთიერებას შეინარჩუნებს. შვრიის ფაფას შეგიძლიათ დაუმატოთ 1 კოვზი მურაბა, გახეხილი ვაშლი ან მსხალი, დაჭრილი ბანანი, ნახევარი ფორთოხლის ან ლიმონის წვენი, გახეხილი სტაფილო, ერთი მუჭა კენკრა. თუ ფაფას დაუმატებთ რძეს ან სუფრის კოვზ თაფლს, განუმეორებელ შედეგს მიიღებთ.
ზოგიერთი დიეტოლოგი გვირჩევს, სხვადასხვა ხილი ერთმანეთში არ ავურიოთ - ერთ დღეს მხოლოდ ერთი სახისა მივირთვათ. ცნობილი “ფრანგული სილამაზის სალათა” კი ასე მზადდება: 2 სუფრის კოვზი შვრიის ფანტელს ღამით დაასხით 2 სუფრის კოვზ წყალი, დილით დაუმატეთ 2-3 სუფრის კოვზი რძე, თაფლი, დაჭრილი ნიგოზი და გახეხილი ვაშლი. მიირთვით, შეგერგოთ. აფთიაქი სამზარეულოდან - შვრიის ნახარში აუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას. ეფექტურია შაქრიანი დიაბეტის დროს და სისხლში ქოლესტერინის მაღალი შემცველობისას. არის საუკეთესო ნაღველმდენი საშუალება, სწრაფად აღადგენს ძალ-ღონეს.
ნახარშის მოსამზადებლად საჭიროა 1 ჭიქა გარეცხილი მარცვალი. მას უნდა დაასხათ 1 ლიტრი თბილი წყალი, 10 საათით გააჩეროთ, მერე ნახევარი საათი ხარშოთ ნელ ცეცხლზე, შეფუთოთ და გააჩეროთ კიდევ 12 საათი, ბოლოს გადაწუროთ და 1 ლიტრამდე შეავსოთ ცხელი წყლით. მიიღეთ ნახევარ-ნახევარი ჭიქა დღეში 3-4-ჯერ, ჭამამდე 30 წუთით ადრე. შეგიძლიათ შეაზავოთ რძით ან თაფლით. ნახარში მაცივარში ინახება 2 დღე. მიღებამდე დაუმატეთ ცოტაოდენი ცხელი წყალი.