როდის შეიძლება იყოს უსარგებლო მაღვიძარა
ასეთი აღმოჩენა გააკეთეს თელ-ავივის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა, რომელთა სტატია გამოქვეყნდა ჟურნალში Nature Neuroscience.
8 წლის განმავლობაში მკლვევარები აკვირდებოდნენ მძინარე ადამიანების თავის ტვინის ქერქის ნეირონების ქცევას სხვადასხვა ხმების საპასუხოდ. ექსპერიმენტში მონაწილეობდნენ ეპილეფსიით დაავადებული პაციენტები, რომელთა ტვინის ცალკეულ უბნებში სამედიცინო საჭიროების გამო იმპლანტირებული იყო ელექტროდები.
ამან ტვინის ამ რეგიონის ელექტრული აქტივობის რხევებზე დაკვირვების საშუალება მისცა მეცნიერებს. მეცნიერებმა შეადარეს ქერქის აქტივობის მონაცემები ძილის სხვადასხვა ფაზების დროს და სიფხიზლის პერიოდში.
აღმოჩნდა, რომ ძილის დროს, ტვინს ესმის ხმები ისევე კარგად, როგორც სიფხლიზლის შემთხვევაში, მხოლოდ ერთი განსხვავებით - ძილში დაქვეითებულია ალფა-ბეტა ტალღების აქტივობა. ამ 10-30 ჰც სიხშირის ტალღების საშუალებით ტვინის „უმაღლესი“ სტრუქტურები ინსტრუქციას აწვდიან „დაბალ“ სტრუქტურებს საჭიროა თუ არა ამა თუ იმ სმენით ინფორმაციაზე ყურადღების გამახვილება ან იგნორირება.
ალფა-ბეტა ტალღების აქტივობის დაქვეითება, რომელიც მანამდე აღინიშნებდა ნარკოზის ქვეშ მყოფ ადამიანებში, ნიშნავს, რომ ბგერებზე რეაგირება საჭირო არ არის. ანუ ძილის დროს, ტვინი აანალიზებს სმენის ორგანოებიდან წამოსულ სიგნალებს, მაგრამ არ ახდენს მათზე ფოკუსირებას და არ ხდება გამოღვიძება.
მკვლევარების აზრით, გამოვლენილი ფენომენი - ძილის დროს ალფა-ბეტა ტალრების აქტივობის დაქვეითება - შეიძლება გამოყენებული იქნას კომაში მყოფი პაციენტების ცნობიერიების დონის შესაფასებლად. თუ ხმაურზე ქვეითდება ალფა-ბეტა ტალღების აქტივობა, ეს იმას ნიშნავს, რომ ადამიანს ესმის, აღიქვამს და შესაძლებელია გებულობს რა ხდება მის ირგვლივ.