ლალი ჩხიკვაძე

ასეთი აღმოჩენა გააკეთეს სტენფორდის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა, რომელთა სტატიაც გამოქვეყნდა ჟურნალში Current Biology.

კვლევის პირველ ეტაპზე, მეცნიერებმა განსაზღვრეს ენერგიის დახარჯვის თვალსაზრისით, ოპტიმალური სიჩქარე. ამისათვის მათ გაანალიზეს „სარბენ ბილიკზე“ ვარჯიშისას, 26 სპორცმენზე დაკვირვების შედეგად მიღებული მონაცემები ჟანგბადი მოხმარებასთან დაკავშირებით.

მკვლევარებმა ეს მონაცემები შეადარეს 4600 მოხალისეს მონაცემს, რომლებიც სარბენად გამოდიოდნენ მაჯაზე ფიტნეს-ტრეკერებით, რაც გადაადგილების სიჩქარის განსაზღვრის საშუალებას იძლევა. საერთო ჯამში მონაწილეებმა 28 000 საათის განმავლობაში 37 000 გარბენი შეასრულეს.

მეცნიერების აზრით, ექსპერიმენტის დასაწყისში, ისინი ვარაუდობდნენ, რომ ადამიანები უფრო სწრაფად დარბიან მოკლე დისტანციაზე და შედარებით ნელა გრძელ დისტანციაზე. თუმცა ეს წარმოდგენა ასრასწორი აღმოჩნდა - უმრავლესობა დარბოდა ერთიდაიგივე, ენერგოდამცავი, წამში 2-3 მეტრი სიჩქარით, მიუხედავად დისტანციის სიგრძისა.

როგორც მეცნიერები მიიჩნევენ, ეს ფენომენი სრულიად აიხსნება ევოლუციის თვალსაზრისით. სხვა ცხოველების მსგავსად, ჩვენი წინაპრები დარბოდნენ მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში, მაგალითად გაურბოდნენ საშიშიროებას და იძულებულები იყვნენ დაეზოგად ენერგია საკვები რესურსების სიმწირის გამო. ეს ევოლუციური ტაქტიკა აქამდე ახდენს გავლენას ჩვენს სირბილზე. მიუხედავად დისტანციისა, ჩვენი ორგანიზმი ინსტიქტურად ირჩევს იმ სიჩქარეს, რაც მას მინიმალური რაოდენობის კალორიების დაწვის საშუალებას აძლევს.

კვლევის ავტორების თქმით, დღეს სირბილის მოტივაცია რადიკალურად სხვაა. ახლა ჩვენ დავრბივართ მეტი კალორიების დაწვისა და გახდომისათვის. ამისათვის კი უფრო სწრაფი სირბილია საჭირო, რაც როგორც გამოირკვა, ადამიანის ბუნებას ეწინააღმდეგება.

ამასთან დაკავშიებით, კვლევის ავტორები გვირჩევენ სირბილის დროს ვუსმინოთ ენერგიულ, რითმულ მუსიკას, რაც ნაბიჯის სიხშირის და შესაბამისად, სიჩქარის მომტების საშუალებას მოგვცემს.