მარიამ ფოლადაშვილი

დოფამინი განაპირობებს ისეთ შეგრძნებებს, როგორებიცაა ბედნიერება, სიამოვნება, ეიფორია, მოტივაცია, კონცენტრირების, შემეცნების სურვილს. აკონტროლებს გუნებ-განწყობას, ასევე ძილს, როდესაც დოფამინი დიდი რაოდენობით გამოიყოფა, ადამიანი სიამოვნებას და სიხარულს განიცდის და სურვილი უჩნდება, კვლავგაიმეოროს ის ქცევა, რომელიც მას სიამოვნებას ანიჭებს.

დეპრესია, პარკინსონის დაავადება, ყურადღების დეფიციტის ჰიპერაქტიურობის დარღვევა, შიზოფრენია არის მდგომარეობები, რომლებიც დაკავშირებულია დოფამინის დეფიციტთან.

დოფამინის დეფიციტის მიზეზები

ნეიროტრანსმიტერი, დოფამინი, წარმოიქმნება თავის ტვინის გარკვეულ უბნებში. თუ ტვინის ნაწილები, რომლებიც ქმნიან დოფამინს, დაზიანებულია, ან თუ სხეული სათანადოდ არ რეაგირებს დოფამინზე (თუ პრობლემაა ნერვული უჯრედების რეცეპტორებთან, რომლებიც იღებენ და გადასცემენ შეტყობინებას), შეიძლება განვითარდეს დოფამინის დეფიციტი.

დოფამინის უკმარისობა დაკავშირებულია რამდენიმე სამედიცინო პრობლემასთან. მაგალითად, პარკინსონის დაავადების მქონე ადამიანებში ტვინის გარკვეული ნაწილები კარგავენ ნერვულ უჯრედებს და დოფამინს.

სიმპტომები, რომლებიც მიუთითებს დოფამინის დეფიციტზე

• მოტივაციის დაქვეითება;
• დაღლილობა;
• კონცენტრაციის გაძნელება;
• შფოთვა;
• გაღიზიანება;
• ადრე სასიამოვნო გამოცდილება აღარ გაბედნიერებთ.
• დაბნეულობა;
• ძილის დარღვევა;

დოფამინის დეფიციტის სხვა ნიშნებია:

• პარკინსონის დაავადებით გამოწვეული სიმპტომები, რომლებიც მოიცავს ტრემორს, კოორდინაციის ან წონასწორობის დაკარგვას, კიდურების, კუნთების კრუნჩხვას;
• ყოველდღიური სამუშაოების შესრულების სირთულე, მოკლევადიანი მეხსიერება, კოგნიტური ფუნქციების დარღვევა;
• სიბრაზის მართვის საკითხები, დაბალი თვითშეფასების გრძნობა, შფოთვა, დავიწყება, იმპულსურობა და ორგანიზაციული უნარების ნაკლებობა (ყურადღების დეფიციტის ჰიპერაქტიურობის აშლილობის სიმპტომები);
• საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრობლემები, როგორიცაა მუდმივი ყაბზობა

დოფამინის დეფიციტის დიაგნოზი სხვადასხვა გზით განისაზღვრება, რაც დამოკიდებულია გამომწვევ მიზეზზე. ძირითადი მიზეზი განსაზღვრავს დოფამინის უკმარისობის მკურნალობას.

დანამატებს შორის, რომლებიც ზრდის დოფამინის დონეს, არის:

• თიროზინი;
• B5, B6 და D ვიტამინი;
• ომეგა -3 ცხიმოვანი მჟავები;
• მაგნიუმი

როგორ შეიძლება ბუნებრივად გაზარდოს დოფამინის დონე

გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან, თუ ფიქრობთ, რომ თქვენი დოფამინის დონე დაბალია. შესაძლოა გქონდეთ დაავადება, რომლის მკურნალობაც შესაძლებელია და დაკავშირებულია დოფამინის უკმარისობასთან. თუ დაავადების იდენტიფიცირება შეუძლებელია, შეგიძლიათ სცადოთ მკურნალობა, რომელიც გაზრდის დოფამინს ბუნებრივად.

გასათვალისწინებელია, რომ მეტი გამოკვლევაა საჭირო იმის დასადგენად, თუ როგორ მოქმედებს დიეტა ნეიროტრანსმიტერზე, როგორიცაა დოფამინი. მიიღეთ საკვები, რომელიც მდიდარია თიროზინის შემცველი საკვებითა და მაგნიუმით. თიროზინი ამინომჟავაა, რომელიც გადამწყვეტ როლს ასრულებს დოფამინის სინთეზში. დოფამინი შეიძლება სხვა ამინომჟავისგან - ფენილალანინისგანაც წარმოიქმნას. თიროზინიც და ფენილალანინიც მოიპოვება ცილებით მდიდარ საკვებში.

დოფამინის დონეს ამაღლებს შემდეგი საკვები:

• მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული;
• ჭარხალი;
• Პომიდორი;
• ბარდა;
• შვრია;
• სეზამი;
• გოგრის თესლი;
• ნუში;
• ვაშლი;
• ბანანი;
• Საზამთრო;
• ფორთოხალი;
• შოკოლადი;
• Მწვანე ჩაი

გაატარეთ დრო იმ საქმის კეთებაში, რაც გაბედნიერებთ ან გამშვიდებთ, ეს ხელს უწყობს დოფამინის დონის ამაღლებას. რამდენიმე მაგალითია ვარჯიში, მედიტაცია, იოგა, მასაჟი, შინაურ ცხოველთან თამაში, ბუნებაში გასეირნება და წიგნის კითხვა.

დოფამინის დეფიციტის მართვისთვის საუკეთესო მეთოდის განსაზღვრა უნდა მოხდეს ექიმთან ერთად.