ლალი ჩხიკვაძე

არის მთელ მსოფლიოში მიოპიის მატების მიზეზი. ანუ როცა ბევრჯერ და დიდხანს ვუყურებთ მანათობელ ეკრანებს, მხედველობა უარესდება.

ამავდროულად, ყოველთვის ითვლებოდა, რომ ახლომხედველობა და სათვალეების გამოყენების აუცილებლობა პირდაპირ კავშირშია დავალებების შესრულებასთან, რომლებიც საჭიროებენ თვალის განსაკუთრებულ დაძაბვას, ამიტომ სათვალე ყოველთვის იყო აღიარებული მეცნიერების ან აქტიური მკითხველების განუყოფელ ატრიბუტად.

და რადგან ეკრანებმა რეალურად შეცვალა წიგნები თანამედროვე სამყაროში, ავტომატურად პასუხისმგებლობა მხედველობის დაქვეითებაზე სწორედ ეკრანზე გადავიდა.

თუმცა, როგორც სალამანკას უნივერსიტეტის (ესპანეთი), თვალის პათოლოგიის სპეციალისტი კონჩი ლილო, წერს თავის სტატიაში theconversation.com-ზე, მიოპიასა და ეკრანებს შორის პირდაპირი კავშირის არსებობა საკმარის მეცნიერულ დადასტურებას ვერ პოულობს.

შეიძლება თუ არა ელექტრონულმა მოწყობილობებმა, უფრო სწორად, მათმა გადაჭარბებულმა გამოყენებამ, გამოიწვიოს მიოპიის განვითარება? ბოლო კვლევების შედეგების თანახმად, ეს არ დადასტურებულა.

მიოპიის შემთხვევაში თვალი ვერ ხედავს შორს მდებარე ობიექტებს. რქოვანა და ლინზა სინათლის სხივებს ფოკუსირებს არა ბადურაზე, არამედ მის წინ. ზოგჯერ რქოვანა, ლინზა ან ორივე ძალიან გამრუდებულია, რაც ასევე იწვევს სხივების კონვერტაციას ბადურის გარეთ არსებულ წერტილში.

ყველა ეს ანომალია გამოსწორებულია ლინზების დახმარებით, რომლებიც სინათლის ინფორმაციას გადასცემენ სწორ ადგილას, ანუ ბადურას.

პროცესი, რომლის დროსაც თვალი ხდება მიოპიური, ბოლომდე არ არის შესწავლილი, მაგრამ ცნობილია, რომ იმისათვის, რომ ჩვენი მხედველობა სწორად განვითარდეს, რეგულარულად უნდა შევხედოთ მონაცვლეობით ახლო და შორეულ ობიექტებს.

მაშასადამე, ლოგიკურია ვივარაუდოთ, რომ თუ ხშირად და დიდხანს უყურებთ ეკრანებს და ამას აკეთებთ ადრეული ასაკიდან, როდესაც ვიზუალური სისტემა ჯერ კიდევ ყალიბდება, მაშინ შეიძლება აღინიშნოს დისბალანსი: თვალი კარგად დაინახავს ახლოს განლაგებულ ობიექტებს და ცუდად - შორს განლაგებულს. თუმცა, არ არსებობს საკმარისი მეცნიერული მტკიცებულება, რომ სწორედ ეს იწვევს მიოპიას.

კომპიუტერის სინდრომი

არავინ დაობს იმაზე, რომ თუ დიდხანს უყურებთ ეკრანს, თვალები იღლება. არსებობს ეგრეთ წოდებული „კომპიუტერული ვიზუალური სინდრომი“ – თავის ტკივილი, თვალების სიწითლე, სიმშრალე, ქავილი და წვა, ან ჭარბი ცრემლდენა. ეს აღინიშნება მაშინ, როდესაც კომპიუტერთან დიდი ხნის განმავლობაში ვმუშაობთ, ეკრანს დიდხანს ვუყურებთ ახლო, ფიქსირებული მანძილიდან ან შეუსაბამო კუთხით.

ამასთან, ქვეცნობიერად ნაკლებად ვახამხამებთ თვალებს. ეს ყველაფერი იწვევს თვალების გადაღლას ეკრანიდან წამოსული სინათლის გადაჭარბებული სიკაშკაშისგან.

ბავშვები და მოზარდები, რომლებიც ბევრს კითხულობენ ან დღის განმავლობაში ბევრს სხედან კომპიუტერთან, მზის მცირე რაოდენობით გამოსხივებას იღერბენ. მიოპიის რისკზე მოქმედი გარემო ფაქტორების შემსწავლელი მეცნიერების აზრით, აშკარაა კავშირი ამ პათოლოგიასა და მზის ნაკლებობას შორის.

როგორც სხვა კვლევამ აჩვენა, როგორც ჩანს, მზის გამოსხივება ასტიმულირებს ჰორმონ დოფამინის გამოყოფას ბადურის ამაკრინულ უჯრედებში. ეს აფერხებს თვალის კაკლის ზრდას, რითაც ხელს უშლის მის დაგრძელებას, რაც იწვევს მიოპიას.

ასევე არსებობს ექსპერიმენტული მტკიცებულება, რომ იისფერ შუქს შეუძლია ხელი შეუშალოს მიოპიის განვითარებას სხვადასხვა ცხოველებში, მათ შორის მაიმუნებში.

მოკლედ, ყველაფერი იმაზე მიანიშნებს, რომ მიოპიის მსოფლიო ეპიდემიაში უშუალოდ წიგნები და ელექტრონული მოწყობილობები გავლენას ნაკლებად ახდენს. ისინი უბრალოდ იწვევს იმას, რომ ბავშვებს იშვიათად არიან გარეთ და ნაკლებად ექვემდებარებიან მზის სხივებს.