რომ მაღალი დოზით D ვიტამინის, ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავების მიღება და ფიზიკური ვარჯიში 70 წელს გადაცილებულ ადამიანებს უნახევრებს ნებისმიერი ტიპის სიმსივნის განვითარების რისკს. სამეცნიერი შრომის ავტორები აღნიშნავენ, რომ მომავალში აუცილებელია შედეგების განხილვა და დაკვირვების გაფართოება უფრო ხანგრძლივი დროით, თუმცა პირველადი მონაცემები იმედის მომცემია ონკოლოგიური დაავადებებისგან სიკვდილიანობის დაქვეითების თვალსაზრისით.

D ვიტამინი ხელს უშლის კიბოს უჯრედების გამრავლებას. ამას გარდა, აღმოჩენილია მექანიზმი, რომელსაც ეს ეფექტი ეფუძნება. აღნიშნული ვიტამინი არეგულირებს რამდენიმე გენის მუშაობას, რომლებიც პასუხისმგებელია პროლიფერაციაზე (ქსოვილების ზრდა უჯრედების დაყოფით) და დიფერენციაციაზე, როდესაც თავდაპირველი ერთგვაროვანი უჯრედები იწყებენ სპეციფიკური ფუნქციების ათვისებას. უკვე ცნობილია კავშირი სისხლში D ვიტამინის მაღალ დონესა და ნებისმიერი ფორმის კიბოს განვითარების დაბალ დონეს შორის. თუმცა კლინიკურმა კვლევებმა აჩვენა საპირისპირო სურათი და მეცნიერებმა ჩათვალეს, რომ სინამდვილეში D ვიტამინი ხელს არ უწყობს ონკოლოგიური დაავადებების პროფილაქტიკას, თუმცა ამუხრუჭებს მის პროგრესირებას და ამცირებს სიკვდილის რისკს.

ომეგა-3 უჯერი ცხიმოვანი მჟავები იწვევს კიბოს უჯრედების სიკვდილს

ცნობილია, რომ ომეგა-3 უჯერ ცხიმოვან მჟავებს შეუძლია კიბოს განვითარების პრევენცია ანთებითი პროცესების, უჯრედული პროლიფერაციის და ანგიოგენეზის დათრგუნვით. ამ ეფექტის საფუძველია პროგრამირებული უჯრედული სიკვდილის სპეციფიკური ტიპი, რომელსაც ფეროპტოზს უწოდებენ. ამ შემთხვევაში უჯრედები იღუპება მათი მემბრანების ლიპიდების დარღვევის შედეგად. თუმცა კოჰორტული კლვევის შედეგები, რომელშიც სწავლობენ დაავადების განვითარების ალბათობას მოსახლეობის გამოყოფილ ჯგუფში, არადამაჯერებელი აღმოჩნდა. მსხვილმა მეტაანალიზმა, რომელიც 113,5 ათასი ადამიანის მონაწილოებით ჩატარებულ 27 კვლევას აერთიანებდა, აჩვენა ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავების უმნიშვნელო გავლენა კიბოს განვითარების რისკზე.

ვარჯიში და ფიზიკური აქტივობა აუმჯობესებს იმუნიტეტს. ვარჯიში სასარგებლოა დიდი ხნის განმავლობაში ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად და გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებების განვითარების რისკის შესამცირებლად. რაც შეეხება კიბოს, ნაჩვენებია, რომ ვარჯიშმა შეიძლება შეამციროს ონკოლოგიური დაავადებების განვითარების რისკი ანთებითი პროცესების დათრგუნვით და გააუმჯობესოს იმუნიტეტის მუშაობა. ობსერვაციულმა (ცხოვრების წესსა და ჯანმრთელობას შორის კავშირის გამოვლენისაკენ მიმართულმა) კვლევამ აჩვენა რამდენიმე ტიპის კიბოს რისკის შემცირება აქტიური ცხოვრების წესის მიმდევარ ადამიანებს შორის. თუმცა პრაქტიკულად არ არის კლინიკური კვლევების მო­ნაცემები, რომლებიც დაამტკიცებდა მიზეზშედეგობრივ კავშირს.

ციურიხის უნივერსიტეტის პროფესორმა ბიშოფ-ფერარიმ და მისმა კოლეგებმა გადაწყვიტეს, ჩაეტარებინათ კლინიკური კვლევა, რათა უფრო ზუსტად განესაზღვრათ, ნამდვილად მოქმედებდა თუ არა D ვიტამინის და ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავების ყოველდღიური მიღება, ასევე ფიზიკური ვარჯიში კომბინაციაში ან ცალკე, კიბოს განვითარების ალბათობაზე. კვლევაში მონაწილეობა მიიღო 2157-მა ადამიანმა, საშუალო ასაკით – 75 წელი, რომლებიც შემთხვევითობის პრინციპით დაყვეს 8 ჯგუფად. პირველი ჯგუფი იღებდა ყოველდღიურად 2000 ს. ე. D3 ვიტამინს, 1 გ ომეგა-3-ს და ვარჯიშობდა კვირაში 3-ჯერ. მეორე ჯგუფი იღებდა D3 ვიტამინსა და ომეგა-3-ს, მესამე – D ვიტამინს და ვარჯიშობდა, ომეგა-3-ის მიღებასთან ერთად. სამ ჯგუფში თერაპიული ჩარევა მხოლოდ ერთი იყო (ვიტამინი, ომეგა-3 ან ვარჯიში), ხოლო ბოლო ჯგუფი საკონტროლოდ იღებდა პლაცებოს.

კიბოს პრევენციისთვის ყველა კომბინაცია ეფექტური აღმოჩნდა.

ყოველ 3 თვეში, სამი წლის განმავლობაში, მონაწილეებს უტარდებოდათ კვლევები. კლინიკური კვლევების პერიოდში გამოვლინდა ინვაზიური კიბოს 81 შემთხვევა, როდესაც მეტასტაზები პირველადი კერიდან ვრცელდება ჯანმრთელ ქსოვილებსა და ორგანოებზე. ამავდროულად, მკურნალობის თითოეული მეთოდი ახდენდა მცირე ინდივიდუალურ ეფექტს. მაგალითად, D ვიტამინმა კიბოს განვითარების რისკი შეამცირა 24%-ით, ომეგა-3-ის უჯერმა ცხიმოვანმა მჟავებმა – 30%-ით, ხოლო ვარჯიშმა – 26%-ით. სამიდან ნებისმიერი ორი სახეობის თერაპიის კომბინაცია რისკს ორჯერ ამცირებდა, სამივეს შემთხვევაში – 61%-ით.

სახლში მარტივი ძალოსნური ვარჯიშების პროგრამა, D3 ვიტამინისა და ომეგა-3-ის ცხიმოვანი მჟავები საკვებ დანამატებთან ერთად მნიშვნელოვნად ამცირებს ონკოლოგიური დაავადებების განვითარების რისკს.