8 მიზეზი, რის გამოც შესაძლოა გულისცემის სიხშირე მაღალი იყოს მოდუნების დროს
სამედიცინო მდგომარეობას, ალკოჰოლს და სხვა.
რჩევები გულისცემის რიტმის შესამცირებლად მოიცავს ცხოვრების სტილის გარკვეულ ცვლილებებს, როგორიცაა ჯანსაღი კვება, ადეკვატური ძილი და სტრესის მართვა.
დასვენების დროს გულისცემა ბევრს ამბობს გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობაზე. მოზრდილებში ნორმალური სიხშირე ჩვეულებრივ 60-დან 100 დარტყმამდეა წუთში (bpm). თუმცა, ეს ციფრები ინდივიდუალურია და ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა ასაკი, სქესი, ფიზიკური აქტივობის დონე და საერთო ჯანმრთელობა, გავლენას ახდენს გულისცემის სიხშირეზე.
8 ფაქტორი, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მოსვენებისას გულისცემის მომატება
მრავალმა ფაქტორმა შეიძლება ხელი შეუწყოს დასვენების დროს გულისცემის სიხშირის გაზრდას. ესენია:
აქტივობის დონე
აქტივობის დონე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს დასვენების დროს გულისცემის მაჩვენებლის განსაზღვრაში. ზოგადად, ადამიანებს, რომლებიც უფრო მოწესრიგებულები და აქტიურები არიან, აქვთ უფრო დაბალი გულისცემის მაჩვენებელი, ვიდრე ნაკლებად ფიტნეს და აქტიურ ადამიანებს. მაგალითად, ფიზიკურად უფრო აქტიური ან გულ-სისხლძარღვთა ფიტნესის უფრო მაღალი დონის მქონე პირებს შესაძლოა დასვენების დროს გულისცემის სიხშირე 50 დარტყმა ჰქონდეთ.
რეგულარული ვარჯიში ხელს უწყობს გულის კუნთის გაძლიერებას. უფრო ძლიერ გულს შეუძლია მეტი სისხლი ამოტუმბოს ყოველ დარტყმაზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ მას არ სჭირდება გულისცემის გახშირება ნორმალური სისხლის ნაკადის შესანარჩუნებლად. გარდა ამისა, ვარჯიში ხელს უწყობს სხეულის ჟანგბადის გამოყენების უნარის გაუმჯობესებას. ეს ნიშნავს, რომ სხეულს არ უწევს იმდენი შრომა საჭირო ჟანგბადის მისაღებად, რაც ასევე ხელს უწყობს გულისცემის შემცირებას. პირიქით, თუ უმოძრაო ცხოვრებას ეწევით ან ფორმაში არ ხართ, თქვენი გულიც ფორმაში არ იქნება - მას მოუწევს უფრო ხშირად ცემა, რათა დააკმაყოფილოს სხეულის ჟანგბადის მოთხოვნილება, რაც გამოიწვევს გულისცემის უფრო მაღალ სიხშირეს.
ორსულობა
ორსულობის დროს ორგანიზმი განიცდის რამდენიმე ფიზიოლოგიურ ცვლილებას მზარდი ნაყოფის მხარდასაჭერად. ამ ცვლილებებმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე, მათ შორის გულისცემაზე დასვენების დროს, რომელიც შეიძლება გაიზარდოს 10-დან 20 დარტყმამდე წუთში.
ორსულობის დროს გულისცემის მომატება შეიძლება გამოწვეული იყოს:
სისხლის მოცულობის გაზრდით - ორსულობის დროს გულის მიერ ამოტუმბული სისხლის რაოდენობა იზრდება დაახლოებით 30-50%-ით, რათა მიაწოდოს საკმარისი ჟანგბადი და საკვები ნივთიერებები განვითარებად ნაყოფს. ეს გაზრდილი სისხლის მოცულობა ნიშნავს, რომ გულს სჭირდება მეტი სისხლის გადატუმბვა ყოველი გულისცემის დროს, რაც იწვევს გულისცემის მატებას.
ჰორმონალური ცვლილებებით - ორსულობა იწვევს ორგანიზმში სხვადასხვა ჰორმონალურ ცვლილებებს, მათ შორის ისეთი ჰორმონების მატებას, როგორიცაა პროგესტერონი და ესტროგენი. ამ ჰორმონებს შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე და გამოიწვიოს გულისცემის მომატება.
სამედიცინო მდგომარეობები
მაღალი გულისცემა შეიძლება იყოს ძირითადი სამედიცინო მდგომარეობის ნიშანი, როგორიცაა:
ფილტვის დაავადებები - მათ შორის ასთმა და ფილტვების ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადება (COPD), ართულებენ სუნთქვას, ამან შეიძლება გამოიწვიოს გულისცემის გახშირება რათა მეტი სისხლი გადაიტანოს ფილტვებში.
- ფარისებრი ჯირკვლის პრობლემები - ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს ჰორმონებს, რომლებიც არეგულირებენ ორგანიზმში მეტაბოლიზმს. როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი ზედმეტად აქტიურია, ჰიპერთირეოზის დროს, ის გამოიმუშავებს ზედმეტ ჰორმონებს, რამაც შეიძლება დააჩქაროს ნივთიერებათა ცვლა და გამოიწვიოს გულის აჩქარება;
- ცხელება - როდესაც გაქვთ ცხელება, თქვენი სხეულის ტემპერატურა იზრდება, რაც ართულებს ბაქტერიებისა და ვირუსების გადარჩენას. ერთ კვლევაში მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ სხეულის ტემპერატურის 1 გრადუსით მატებამ გულისცემა საშუალოდ წუთში 8,5 დარტყმით გაზარდა;
- ანემია - ამ დროს, სხეულს არ აქვს საკმარისი ჯანსაღი სისხლის წითელი უჯრედები, რომლებიც აწვდიან ჟანგბადს სხეულის ყველა ორგანოს. როდესაც არ არის საკმარისი სისხლის წითელი უჯრედები, გულს უწევს მეტი იმუშაოს, რათა სისხლი მთელ სხეულში გადატუმბოს და ამან შეიძლება გამოიწვიოს გულის აჩქარება;
- ძილის აპნოე - ძილის დარღვევაა, რომელიც იწვევს სუნთქვის დროებით შეჩერებას ძილის დროს, შეიძლება გამოიწვიოს გულის აჩქარება. როდესაც ძილის დროს სუნთქვა ჩერდება, სისხლში ჟანგბადის დონე იკლებს, რაც იწვევს გულისცემის აჩქარებას, რათა მეტი ჟანგბადით სავსე სისხლი გადაიტანოს ქსოვილებში
მედიკამენტები - ზოგიერთმა მედიკამენტმა შეიძლება გამოიწვიოს გულისხემის მომატება.
სხეულის ზომა - შეიძლება გავლენა მოახდინოს მოსვენების დროს გულისცემაზე სხვადასხვა გზით. პირველ რიგში, უფრო დიდი სხეულის მქონე ადამიანებს აქვთ უფრო მაღალი გულისცემის სიხშირე, ვიდრე პატარა სხეულის მქონე ადამიანებს, რადგან გულს უწევს უფრო მეტად იმუშაოს სისხლის გადატუმბვისთვის დიდ სხეულში. ჭარბი წონის ან სიმსუქნის მქონე ადამიანებს აქვთ მაღალი არტერიული წნევა, რაც ასევე ხელს უწყობს დასვენების დროს გულისცემის მატებას.
ემოციები - როდესაც თქვენ განიცდით ისეთ ემოციებს, როგორიცაა სიბრაზე, სტრესი, შფოთვა, შიში ან მღელვარება, თქვენი სხეულის პასუხი, „ბრძოლა-ან-გაქცევა“ აქტიურდება. ეს რეაქცია იწვევს ჰორმონების გამოყოფას, როგორიცაა ადრენალინი და კორტიზოლი, რამაც შეიძლება გაზარდოს გულისცემა. გარდა ამისა, ხანგრძლივმა ან ქრონიკულმა სტრესმა შეიძლება ხელი შეუწყოს დასვენების დროს გულისცემის მუდმივ ამაღლებას, რაც დროთა განმავლობაში იმოქმედებს გულის ჯანმრთელობაზე.
კოფეინისა და ალკოჰოლის მოხმარება - ალკოჰოლი და კოფეინი არის სტიმულატორები, რომლებსაც შეუძლიათ გულისცემის ამაღლება, დროებით. მაგალითად, კოფეინს შეუძლია გამოიწვიოს არტერიული წნევის ხანმოკლე, მაგრამ მკვეთრი მატება, რაც, თავის მხრივ, ამაღლებს გულისცემას.
მეორეს მხრივ, ალკოჰოლს შეუძლია უფრო ცვალებადი გავლენა მოახდინოს გულისცემაზე. ზოგიერთ ადამიანში ის ანელებს გულისცემას, მაგრამ ზოგიერთში მას შეუძლია გაზარდოს კორტიზოლის გამომუშავება, ჰორმონი, რომელსაც შეუძლია გაზარდოს არტერიული წნევა და გულისცემა. თუ თქვენ რეგულარულად მოიხმართ დიდი რაოდენობით კოფეინს ან ალკოჰოლს, განსაკუთრებით ძილის წინ, ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს ძილის დროს ან დასვენების დროს გულისცემაზე.
მოწევა - თამბაქოს ნაწარმში შემავალ ქიმიკატებს შეუძლიათ გაზარდონ გულისცემა და არტერიული წნევა. მაგალითად, სიგარეტში შემავალი ნიკოტინი ასტიმულირებს ადრენალინის გამოყოფას, რომელსაც შეუძლია გაზარდოს დასვენების დროს გულისცემა. გარდა ამისა, მოწევა ამკვრივებს სხეულის არტერიებს, რაც ნიშნავს, რომ გულს უწევს მეტი იმუშაოს მთელ სხეულში სისხლის გადატუმბვისთვის, რაც იწვევს გულისცემის მატებას. მოწევისთვის თავის დანებებამ შეიძლება მნიშვნელოვანი სარგებელი მოახდინოს გულის ჯანმრთელობაზე და შეიძლება ხელი შეუწყოს დასვენების დროს გულისცემის შემცირებას.
რჩევები დასვენების დროს გულისცემის შესამცირებლად
ფაქტორების იდენტიფიცირების შემდეგ, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს დასვენების დროს გულისცემის ამაღლებას, შეგიძლიათ ფოკუსირება მოახდინოთ ცხოვრების სტილის ცვლილებებზე, რათა ხელი შეუწყოთ მომატებული გულისცემის მართვას.
რამდენიმე ჩვევა, რომელიც დაგეხმარებათ:
ივარჯიშეთ რეგულარულად
ფიზიკურ დატვირთვას შეუძლია გააძლიეროს გული. თუ ამჟამად არ ხართ აქტიური, შეგიძლიათ დაიწყოთ მსუბუქი ვარჯიშებით, როგორიცაა ფეხით ან ველოსიპედით სიარული. შეგიძლიათ თანდათან გაზარდოთ ვარჯიშის ინტენსივობა და ხანგრძლივობა.
იკვებეთ ჯანსაღად.
მიიღეთ ადეკვატური, ხარისხიანი ძილი
ივარჯიშეთ სტრესის მართვაში
გამოიყენეთ სტრესის შემცირების ტექნიკა, როგორიცაა მედიტაცია, ღრმა სუნთქვის ვარჯიშები, იოგა ან ბუნებაში დროის გატარება.
თუ არ ხართ დარწმუნებული, იმაში თუ რა იწვევს გულისცემის მომატებას დასვენების დროს გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.
იყავით თანმიმდევრული: თანმიმდევრულობა არის გრძელვადიანი შედეგების მიღწევის გასაღები. განახორციელეთ თქვენი გეგმა თანდათანობით, განახორციელეთ მცირე, მდგრადი ცვლილებები. ჯანსაღი ჩვევების ჩამოყალიბებისას, სავარაუდოდ, დროთა განმავლობაში დაინახავთ პოზიტიურ ცვლილებებს ამის თქმით, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ დასვენების დროს გულისცემის შემცირება ეტაპობრივი პროცესია, რომელიც მოითხოვს დროსა და ერთგულებას. მნიშვნელოვანია იქონიოთ მოთმინება და თვალყური ადევნეთ თქვენს პროგრესს.
თუ შეამჩნევთ მუდმივ ან მნიშვნელოვან გულის რიტმის გადახრებს ნორმალური დიაპაზონიდან, დიდი ხნის განმავლობაში, აუცილებელია მიმართოთ ექიმს, რათა დარწმუნდეთ, რომ თქვენი გული ოპტიმალურად მუშაობს.