ეკა ჭავჭავაძე

ენერგია, რომელიც გულს დღე-ღამეში შესასრულებელი სამუშაოსთვის სჭირდება, საკმარისია 20 ათასი კგ ტვირთის 1 მეტრზე გადასაადგილებლად. 70 წლის განმავლობაში გული 2,5 მილიარდჯერ იკუმშება, გამოთვლილია, რომ ეს ძალა საკმარისია 10-12-ვაგონიანი მატარებლის იალბუზზე ასატანად. მოსვენებისას გულს დღე-ღამეში სჭირდება 38-40 ლ ჟანგბადი, რომლის მისაღებადაც საკუთარ სისხლის მიმოქცევის სისტემაში, გვირგვინოვან არტერიებში, დაახლოებით 300 ლიტრი სისხლი უნდა გაატაროს.

თუ ამ სისტემაში რაიმე მიზეზით ხანგრძლივად დაირღვა გულისთვის ჟანგბადის მიწოდება, ამ ორგანოს განსაზღვრულ უბნებში უჟანგბადობის გამო გულის უჯრედების - კარდიომიოციტების - კვდომა დაიწყება, რასაც მედიცინაში გულის კუნთის ანუ მიოკარდიუმის ინფარქტი ჰქვია.

გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ძირითადი რისკფაქტორებია

• მაღალი არტერიული წნევა;
• ასაკი: მამაკაცებისთვის - 40 წლიდან, ქალებისთვის - 50 წლიდან;
• ფსიქოემოციური დატვირთვა;
• გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები ახლო ნათესავებში;
• შაქრიანი დიაბეტი;
• გაცხიმოვნება;
• საერთო ქოლესტერინის მაღალი დონე (5,5მმოლ/ლ-ზე მეტი)თამბაქოს წევა.

ინფარქტის კავშირი სხვა დაავადებებთან

• არსებობს მიზეზშედეგობრივი კავშირი გულის იშემიურ დაავადებას, შაქრიან დიაბეტსა და ინფარქტს შორის. ინფარქტი საკმაოდ ხშირად სწორედ გულის იშემიური დაავადების ფონზე ვითარდება.
• შაქრიანი დიაბეტით მოავადეებში საკმაოდ დიდია კორონარული ათეროსკლეროზის განვითარების რისკი, ამ ტიპის პაციენტებში ეს დაავადება გაცილებით ახალგაზრდა ასაკში ვითარდება, ამასთან, საკმაოდ მძიმე ფორმით.

ინფარქტის ძირითადი მიზეზები

თამბაქო - ინფარქტის პირველი და ძირითადი მიზეზი თამბაქოს მოწევაა. წელიწადში საშუალოდ 7300 სიგარეტს ეწევა აქტიური მწეველი. ცნობისთვის, პირველი ინფარქტი მწეველ მამაკაცებს 8 წლით ადრე ემართებათ არამწეველებზე, ხოლო მწეველი ქალები არამწეველებზე 15 წლით ადრე ხდებიან ინფარქტგადატანილები. საქმე ის გახლავთ, რომ თამბაქოში არსებული ნაერთები აზიანებენ ფილტვის ქსოვილს და იწვევენ მათში თრომბების განვითარებას, სწორედ ეს თრომბები ახშობენ გულის გვირგვინოვან არტერიებს და შედეგად მის კვდომას - ინფარქტს იწვევენ.

თამბაქოს კვამლში არსებული ნახშირბადის ოქსიდი აქტიურად უერთდება სისხლში არსებულ ჰემოგლობინს და წარმოქმნის კაროქსიჰემოგლობინს, რომლის სისხლში მაღალი შემცველობაც (3%-დან 5%-მდე) 30-55 წლის მამაკაცებში იშემიური დაავადების განვითარების რისკს 20-ჯერ ზრდის. უკანასკნელ ხანს საკმაოდ შემცირდა ინფარქტის ასაკი, იგი გაცილებით ახალგაზრდა ადამიანებსაც ემტერება. თამბაქო ახალგაზრდა ქალების (36 წლამდე) 75%-ში ინფარქტის მიზეზს წარმოადგენს.