ნაღველკენჭოვანი დაავადების სიმპტომები და მკურნალობის საშუალებები
შედარებისათვის, აზიის ქვეყნებში ეს მაჩვენებელი 5%-ს არ აღემატება. თუ როგორ მიმდინარეობს ნაღველკენჭოვანი დაავადება, როგორია მისი დიაგნოსტიკის, მკურნალობისა და პროფილაქტიკის საშუალებები, ამ საკითხებზე გვესაუბრება ექიმი-ქირურგი ვლადიმერ ფირცხალავა.
– ბატონო ვლადიმერ, რა არის ნაღველკენჭოვანი დაავადება?
– ნაღველკენჭოვანი დაავადება ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადება, რომელსაც ახასიათებს ნაღვლის ბუშტსა და სანაღვლე გზებში კენჭის არსებობა.
– რა არის ამ დაავადების განვითარების მიზეზები და განსაკუთრებით ვინ შეიძლება იყოს რისკჯგუფში?
– ნაღველკენჭოვანი დაავადებების განვითარების მიზეზებია:
- ნივთიერებათა ცვლის დარღვევა (ქოლესტერინის, ნაღვლის მჟავებისა და ფოსფოლიპიდების თანაფარდობის შეცვლა);
- ნაღვლის ბუშტისა და სანაღვლე გზების ანთებითი ცვლილებები;
- გენეტიკური ფაქტორი;
- შაქრიანი დიაბეტი;
- სიმსუქნე;
- ათეროსკლეროზი;
- თირკმელების ქრონიკული უკმარისობა;
- ზოგიერთი მედიკამენტი;
- არასწორი დიეტა;
- წონაში სწრაფი დაკლება;
- ჭარბი წონა – რადგანაც ამ დროს შეფერხებულია ნაღვლის ბუშტის დაცლა, რაც განაპირობებს კენჭის წარმოქმნას.
ნაღველკენჭოვანი დაავადება უფრო ხშირად ემართებათ ქალებს, რაშიც განსაკუთრებულ როლს ასრულებს ქალური ჰორმონები, ორსულობისას განვითარებული ჰორმონული დისბალანსი. ამასთან, ასაკი – 40 წლის ზემოთ უფრო ხშირია.
– როგორია ნაღველკენჭოვანი დაავადების სიმპტომები?
– ამ დაავადების სიმპტომებია:
- ძლიერი შეტევითი ტკივილი მარჯვენა ფერდქვეშა არეში ირადიაციით ზურგსა და ბეჭის არეში;
- გულისრევის შეგრძნება;
- ხშირად პირღებინება;
- ტემპერატურის მომატება.
– რა არის ნაღვლის კოლიკა, როდის და რატომ ვითარდება ის?
– ნაღველკენჭოვანი დაავადება მეტწილად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს. კონკრემენტი ჩუმად არის ნაღვლის ბუშტში და შემთხვევით გამოვლინდება ექოსკოპიის დროს. როდესაც კენჭი დაიძრება და მოხვდება ბუშტის ყელის არეში, იწყება ნაღვლის კოლიკა – ძლიერი შეტევითი ტკივილი მარჯვენა ფერდქვეშა არეში და ეპიგასტრიუმში. აღნიშნული ტკივილი შემდგომში შეიძლება ზურგსა და ბეჭში გავრცელდეს. ზოგჯერ გრძელდება 15 წუთი, ზოგჯერ მთელი დღე გასტანს, ხშირად მთავრდება რამდენიმე საათში. თან შეიძლება სდევდეს გულისრევის შეგრძნება, პირღებინება.
– როგორ ხდება დიაგნოსტიკა?
– დიაგნოსტიკა ხდება ექოსკოპიური კვლევით.
– როგორია მკურნალობის მეთოდები და როდის დგება დღის წესრიგში ოპერაციული მკურნალობის საკითხი?
– აშკარად საოპერაციოა მწვავე კალკულოზური ქოლეცისტიტი, ემპიემა.
ნაღვლის ბუშტის კოლიკა შეიძლება მედიკამენტებით მოიხსნას და ოპერაცია გაკეთდეს ცივ პერიოდში (ქრონიკული).
კონსერვატიული მკურნალობა შესაძლებელია მცირე ხნით – სპაზმოლიტიკებით, ტკივილგამაყუჩებლებით, დიეტით, თუმცა, საბოლოოდ, ოპერაციულ ჩარევას ვერ ავცდებით.
– როდისაა საჭირო ღია, ტრადიციული მეთოდით ოპერაციის ჩატარება?
– ყველანაირად უკეთესია ლაპაროსკოპიული ქოლეცისტექტომია – რომელიც დამზოგველია. პაციენტი იმავე დღეს დგება ფეხზე, არ ტოვებს დიდ ჭრილობას. ოპერაციის შემდგომი ტკივილი ბევრად ნაკლებია და მეორე დღეს მიდის სახლში.
რაც შეეხება სტანდარტულ ოპერაციას – ეს დაკავშირებულია გარკვეულ ანატომიურ ანომალიებთან, რომლის დროსაც ლაპაროსკოპიულად ვერ ხერხდება ოპერაციის ჩატარება.
– როგორია და რამდენ ხანს მოიცავს ოპერაციისშემდგომი რეაბილიტაცია?
– ოპერაციისშემდგომი რეაბილიტაციისთვის სრულიად საკმარისია ორ კვირამდე.
– რამდენად შესაძლებელია ამ დაავადების პრევენცია?
– ნაღველკენჭოვანი დაავადების პრევენციისთვის საჭიროა:
- ჯანსაღი კვება, რაციონში ბევრი ხილი, ბოსტნეული და მთლიანი მარცვლეული;
- ჯანსაღი წონა;
- წონის ნელა კლება.