მარიამ ფოლადაშვილი

ბოლოდროინდელმა კვლევებმა აჩვენა, რომ წვრილი ნაწილაკები (PM2·5), რომლებიც ხშირად გვხვდება დაბინძურებულ ჰაერში ზრდის ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობის ჩამოყალიბების რისკს.

ანალიზი ასევე ითვალისწინებს ნაადრევი სიკვდილიანობის საგანგაშო რაოდენობას, რომელიც გამოწვეულია PM2·5-თან დაკავშირებული ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტობით. ეს მონაცემები კი აუცილებელს ხდის ჰაერის ხარისხის უფრო მკაცრი სტანდარტების შემოღებას და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სტრატეგიების გადაფასებას.

ნაწილაკები (პატარა ნაწილაკები), რომელსაც PM2·5 ეწოდება, ატარებს ელემენტებს, რომლებიც ანტიბიოტიკებს ნაკლებად ეფექტურს ხდის და ჩასუნთქვისას შეიძლება გამოიწვიოს სუნთქვის პრობლემების გაუარესება.

გლობალურ ანალიზში, რომელიც გამოქვეყნებულია The Lancet Planetary Health-ში მკვლევარებმა შეაგროვეს მონაცემები 116 ქვეყნიდან 2000 წლიდან 2018 წლამდე. მიზანი იყო შეფასებულიყო კონკრეტული ტიპის მცირე დაბინძურების გავლენა, რომელიც გამოწვეულია PM2·5-ით. მკვლევარებმა შეაგროვეს ინფორმაცია მთელ რიგ პოტენციურ ფაქტორებზე, მათ შორის ჰაერის დაბინძურების, ანტიბიოტიკების მოხმარების, სანიტარული მომსახურების, ეკონომიკური პირობების, ჯანდაცვის ხარჯების, მოსახლეობის რაოდენობის, განათლების დონის, კლიმატის, სასწავლო წლისა და გეოგრაფიული რეგიონის შესახებ.

იმის გასაგებად, თუ როგორ მოქმედებს PM2·5 ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობაზე მკვლევარებმა გამოიყენეს როგორც ერთვარიანტული ანალიზი (ერთ ფაქტორების შესწავლა), ასევე მრავალცვლადი ანალიზი (მრავალი ფაქტორის ერთად გათვალისწინებით). მკვლევართა გუნდი მუშაობდა მონაცემების კომპლექტზე, რომელიც მოიცავდა 11,5 მილიონზე მეტ ტესტირებულ ნიმუშს. მათ შეისწავლეს ინფორმაცია ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობის შესახებ ცხრა სხვადასხვა ტიპის მავნე მიკრობისა და 43 სხვადასხვა ანტიბიოტიკის მაგალითზე.

მათ აღმოაჩინეს ძლიერი კავშირი PM2·5 დაბინძურებასა (პატარა ნაწილაკებს) და ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობას შორის, რომელიც თანმიმდევრული იყო მთელ მსოფლიოში. დროთა განმავლობაში ეს კავშირები გაძლიერდა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) ვარაუდობს, რომ ჰაერში PM2·5 დაბინძურება უნდა შემოიფარგლოს 5 მიკროგრამით კუბურ მეტრზე (5 მკგ/მ3).

საზოგადოებისთვის ეს კვლევა ხაზს უსვამს ჰაერის დაბინძურების საშიშროების კიდევ ერთ განზომილებას. PM2.5 უშუალო ზემოქმედების გარდა, იწვევს ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტობის ჩამოყალიბებას, რაც გრძელვადიან გავლენას ახდენს გლობალურ ჯანმრთელობაზე. პაციენტებისთვის, განსაკუთრებით დაქვეითებული იმუნური სისტემის მქონე ან ჰაერის მაღალი დაბინძურების მქონე ადგილებში მცხოვრებთათვის, შეიძლება გაიზარდოს დაუცველობა ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტული ინფექციების მიმართ. ამიტომ, საჭიროა უკეთესი დიაგნოსტიკა, მორგებული მკურნალობის გეგმები და პრევენციული ზომების მიღება.