პრედიაბეტი, როგორც გამაფრთხილებელი ნიშანი და მისი მართვა
რომ შეესაბამებოდეს დიაბეტს, პრედიაბეტი ეწოდება.
პრედიაბეტი უფრო გამაფრთხილებელი ნიშანია. პრედიაბეტის დიაგნოზის დადგენა არ ნიშნავს იმას, რომ გარანტირებულად დაავადდებით ტიპი 2 დიაბეტით.
ცხოვრების წესის კორექტირებით შეგიძლიათ შეაჩეროთ პრედიაბეტი და იცხოვროთ ჯანსაღი ცხოვრებით.
როგორ ხდება პრედიაბეტის დიაგნოსტიკა
პრედიაბეტი არის ლაბორატორიული დიაგნოზი. ყველაზე ხშირად ის ვლინდება, როდესაც სისხლის რუტინულ ტესტში ტესტი(უზმოზე სისხლში შაქრის დონე ამაღლებულია). სხვა ტესტები, რომლებმაც შეიძლება გამოავლინონ პრედიაბეტი, არის ჰემოგლობინი A1c და გლუკოზის ტოლერანტობის ტესტი. პაციენტთა უმეტესობას არ აღენიშნება არცერთი ტიპური სიმპტომი, რომელიც ასოცირდება დიაბეტთან, როგორიცაა წყურვილის მომატება, შარდვის გახშირება ან ბუნდოვანი მხედველობა.
რატომ არის სისხლში მაღალი შაქარი მავნე
ამ კითხვაზე პასუხი ჯერ კიდევ არ არის ბოლომდე გაგებული, მაგრამ ვიცით, რომ სისხლში შაქრის მაღალი დონე თავისთავად შეიძლება იყოს საზიანო და დაკავშირებულია სხვა მეტაბოლურ დარღვევებთან - როგორიცაა ინსულინის რეზისტენტობა და სისხლში ლიპიდების დონის მატება - რამაც შეიძლება დააზიანოს სისხლძარღვები, ნერვები. პრედიაბეტის მქონე პაციენტები ამ გართულებების რისკის ქვეშ არიან, თუმცა რისკი უფრო ნაკლებია, ვიდრე დიაბეტის მქონე პაციენტებში.
რა იწვევს პრედიაბეტს
პრედიაბეტი გენეტიკური და გარემო ფაქტორების ერთობლივი შედეგია. პირველთან დაკავშირებით ბევრი რამის გაკეთება არ შეგიძლიათ, (მაგალითად, ვერ შეცვლით დიაბეტის ოჯახურ ისტორიას) , მაგრამ თქვენ შეგიძლიათ შეცვალოთ ცხოვრების წესი და ის ჩვევები, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს პრედიაბეტი. ესენია:
- ჭარბი წონა;
- ფიზიკური უმოქმედობა;
- არაადეკვატური ან ცუდი ხარისხის ძილი;
- მოწევა
გესტაციური დიაბეტის ანამნეზის მქონე ქალები ასევე არიან პრედიაბეტის გაზრდილი რისკის ქვეშ, ისევე როგორც ქალები პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომით (PCOS) და ძილის აპნოეს მქონე პირები.
რა არის პრედიაბეტის მკურნალობის გზები
პრედიაბეტის მკურნალობის მიზანია სისხლში შაქრის ნორმალურ დონეზე დაბრუნება და დიაბეტის განვითარების პრევენცია. ეს შეიძლება განხორციელდეს ცხოვრების სტილის ცვლილებების კომბინაციით და საჭიროების შემთხვევაში მედიკამენტებით. როგორც მიზეზების სიიდან ხედავთ, ამ მიზნის მიღწევა დიდწილად თქვენს ხელშია.
წონის დაკლებამ შეიძლება დიდი განსხვავება გამოიწვიოს. ეს საუკეთესოდ მიიღწევა ჯანსაღი დიეტის საშუალებით, რომელიც მოიცავს ბოსტნეულს, ხილსა, ცილოვან საკვებსა და რეგულარულ ვარჯიშს.უნდა მოერიდოთ მავნე ჩვევებს, მაგალითად მოწევას.
ცალკეული პაციენტებისთვის, პირველ რიგში, მათთვის, ვისაც ჭარბი წონა აქვთ და ცხოვრების წესის ცვლილებამ ვერ შეამცირა სისხლში შაქრის დონე, შეიძლება საჭირო გახდეს მედიკამენტების მიღება.
ორი ჯანსაღი ჩვევა, რომელიც დაგვეხმარებათ პრედიაბეტის მართვაში
მრავალი გზა არსებობს პრედიაბეტის მართვისთვის. მაგრამ, ორ ჯანსაღ ჩვევას შეუძლია ყველაზე დიდი ეფექტის მოტანა: ჯანსაღი საკვების არჩევა და რეგულარული ვარჯიში.
ჭარბი წონის ან არასწორი კვების (ძალიან ბევრი რაფინირებული ნახშირწყლისა შემცველი და გადამუშავებული საკვები). შემთხვევაში მეტია ალბათობა, რომ პრედიაბეტი განვითარდეს.
ყოველი ჭამის დროს შეავსეთ თქვენი თეფში ბოსტნეულით და შეამცირეთ რაფინირებული ნახშირწყლები, როგორიცაა ფუნთუშები, კარტოფილი ფრი, ჩიფსები და მაკარონი. ამ ტიპის ნახშირწყლებმა შეიძლება გამოიწვიოს სისხლში შაქრის დონის მატება. ამის ნაცვლად, მიირთვით მთლიანი მარცვლეული, როგორიცაა შვრიის ფაფა, ყავისფერი ბრინჯი. ეს საკვები დაბალცხიმიანია და მდიდარია ბოჭკოებით, რაც ხელს უწყობს სისხლში შაქრის დონის სტაბილურობას.
შეცვალეთ გაზიანი სასმელები, ხილის წვენები, ალკოჰოლი და ტკბილი სასმელები წყლით.
აირჩიეთ ბუნებრივი ცხიმები, რომლებიც სასარგებლოა თქვენი ორგანიზმისთვის, როგორიცაა ავოკადო, ნიგოზი, ქოქოსის ზეთი,ხორცი და ორაგული.
მცირე მოძრაობის ჩართვა მთელი დღის განმავლობაში შეიძლება იყოს ისეთივე ეფექტური, როგორც ერთი ხანგრძლივი ვარჯიში. მიზნად დაისახეთ ზომიერი ინტენსივობის ვარჯიში ყოველდღიურად 30-დან 60 წუთამდე.
ვარჯიში პრედიაბეტის მართვისათვის მნიშვნელოვანი ნაწილია. მას შეუძლია არა მხოლოდ წონის დაკლებას შეუწყოს ხელი, არამედ მეტი მოძრაობა იწვევს სხეულის მგრძნობელობის გაზრდას ინსულინის მიმართ.