ჰიპერთირეოზი VS ჰიპოთირეოზი
როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი იმაზე მეტ ჰორმონ-თიროქსინს გამოყოფს, ვიდრე ორგანიზმს სჭირდება. ეს კი აჩქარებს ორგანიზმის მეტაბოლურ პროცესებს და იწვევს სხვადასხვა დარღვევას.
ჰიპერთირეოზს რამდენიმე მიზეზი აქვს, მათ შორისაა:
- გრეივსის დაავადება (ავტოიმუნური დაავადება);
- თირეოიდიტი, მომწამვლელი ნივთიერებებით ან დასხივებით გამოწვეული ანთება;
- ფარისებრი ჯირკვლის ტოქსიკური კვანძები და მისი ჭარბი სტიმულაცია ზედმეტად აქტიური ჰიპოფიზის მიერ
ჰიპერთირეოზის სიმპტომებია
ჰიპერთირეოზის საშიში გართულებაა თიროიდული შტორმი, რა დროსაც მკვეთრად ჩქარდება ორგანიზმში სასიცოცხლო პროცესები. გული გადატვირთვამ კი შესაძლოა არითმია, გულისცემის მკვეთრი გახშირება და შოკი გამოიწვიოს.
ჰიპოთირეოზი
ჰიპოთირეოზი ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითებაა, რაც მისი ჰორმონების ნაკლებობასა და ორგანიზმის სასიცოცხლო პროცესების შენელებას იწვევს.
არსებობს ჰიპოთირეოზის გამომწვევი რამდენიმე მიზეზი:
- პირველად ჰიპოთირეოიდიზმს ფარისებრი ჯირკვლის დაავადება იწვევს. ყველაზე ხშირად კი ჰაშიმოტოს თირეოიდიტის გამო ვითარდება. ამ დროს ფარისებრი ჯირკვალი ნელ-ნელა ნადგურდება, რაც ჰიპოთირეოზის განვითარებას იწვევს. გარდამავალი ჰიპოთირეოიდიზმი შეიძლება გამოიწვიოს ქვემწვავე თირეოიდიტმა და ფარულმა ლიმფოციტურმა თირეოიდიტმა. გარდამავალი გულისხმობს, რომ ფარისებრი ჯირკვლის ქსოვილი საბოლოოდ არ იშლება.
- მეორეული ჰიპოთირეოზის დროს, ჰიპოფიზი არ გამოათავისუფლებს თირეოიდმასტიმულირებელი ჰორმონის (TSH-ის) საჭირო რაოდენობას, რაც აუცილებელია ფარისებრი ჯირკვლის ნორმალური სტიმულაციისთვის.
ამ მიზეზების გარდა, ჰიპოთირეოზის მიზეზი არასაკმარისი იოდის მიღებაც შეიძლება გახდეს.
ჰიპოთირეოზის სიმპტომები
მკურნალობის გარეშე ჰიპოთირეოზმა შესაძლოა გამოიწვიოა ანემია, სხეულის ტემპერატურის დაქვეითება, გულის უკმარისობა. ამ მდგომარეობის პროგრესირების შემთხვევაში შეიძლება განვითარდეს ცნობიერების აბნევა ან კომა (მიქსედემური კომა).