ძილი და ჯანმრთელობა - მკურნალი.გე

თინათინ გოცაძე

დღეს ყველამ კარგად იცის, რომ სრულფასოვანი ძილი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი საფუძველია. სამწუხაროდ, თანამედროვეობის მასშტაბურ პრობლემათა შორის უძილობა და, საზოგადოდ, ძილის დარღვევები ერთ-ერთ წამყვან ადგილს იკავებს. არც არის გასაკვირი - თანამედროვე ცხოვრების აჩქარებული რიტმი, მეტისმეტად სწრაფი ტემპი, ინფორმაციის ულევი ნაკადი, უამრავი გამღიზიანებელი ფაქტორი ფიტავს ადამიანის ფსიქიკას, ანგრევს ჯანმრთელობას.

ძილის დარღვევას და უძილობას დღეს ბევრი უჩივის. შედეგად მიიღება ძალთა განლევა, დაღლილობის შეგრძნება, მოდუნება, გაფანტულობა, პასიურობა, გაღიზიანებადობა, პესიმიზმი, განგაშის განცდა... უკვე არაერთი გამოკვლევითაა დადასტურებული, რომ თუ ადამიანს დიდი ხნით მოვწყვეტთ ძილს, მას მძიმე ფიზიკური და ფსიქიკური დარღვევები განუვითარდება, მაგალითად, თავის ტკივილი, კუნთების კანკალი, მეხსიერების გაუარესება და მისი ხანმოკლე დაკარგვაც კი, შესაძლოა, ჰალუცინაციებიც. ცნობილია ისიც, რომ მუდმივი გამოუძინებლობა ზრდის გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებათა რისკს, ხელს უწყობს დეპრესიის, სხვადასხვა ფობიის აღმოცენებას, დასაბამს აძლევს ფსიქოლოგიურ პრობლემებს. ამიტომ სრულფასოვანი ძილი, მასზე შეგნებულად ზრუნვა აუცილებელია.

ძილის რეჟიმი ყოველ ჩვენგანს ინდივიდუალური აქვს. მისთვის ოპტიმალური რეჟიმი ადამიანმა თავად უნდა შეიმუშაოს და, რაც მთავარია, მკაცრად დაიცვას. ამის შედეგად გაუმჯობესდება ფიზიკური შეგრძნებები, ემოციური მდგომარეობა. ძილის მოწესრიგებული რეჟიმი, საზოგადოდ, სრულფასოვანი ძილი უამრავი დაავადების პროფილაქტიკის საშუალებაა.

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას ჯანსაღი და ეფექტური ძილისათვის

• უმჯობესია, დასაძინებლად 22-23 საათზე გვიან არ დაწვეთ. ამ პერიოდში ორგანიზმი ყველაზე მეტადაა მოდუნებული, ნერვული სისტემა ისვენებს, შესაბამისად, ჩაძინება არ ჭირს. ზრდასრულ ადამიანს 6-8 საათი მაინც უნდა ეძინოს, ბავშვებსა და მოზარდებს - 10 საათი. ძილისთვის საუკეთესო პერიოდია ღამის 11-დან დილის 5 საათამდე. ასეთი რეჟიმით დღისით ძილი არ არის რეკომენდებული, მეტადრე - მზის ჩასვლის შემდეგ. გასაღვიძებლად ყველაზე ოპტიმალური დრო დილის 5-6 საათია. თურმე ამ პერიოდში გაღვიძებული ადამიანი ყველაზე უკეთ გრძნობს თავს, მხნედაა, აქვს როგორც ფიზიკური, ასევე ფსიქიკური კომფორტის განცდა. ამ პერიოდში საუკეთესოდ აითვისება ახალი ინფორმაცია, აზროვნების უნარი და გონებრივი შესაძლებლობები განსაკუთრებით გააქტიურებულია, ამიტომ ყველაფერი სწრაფად და ღრმად, საფუძვლიანად ილექება მეხსიერებაში.
• ძილის წინ არ არის სასურველი გადაძღომა, თუმცა მშიერი კუჭით დაძინებასაც არ გირჩევთ. თუ ძილის წინ კუჭი ისევ გიღიტინებთ და შიმშილის გრძნობას ვერაფრით იოკებთ, დალიეთ თბილი რძე (სასურველია, თაფლით) ან ჩუმამაწონი (იგივე კეფირი). უმჯობესია, დაძინებამდე ორი საათით ადრე ივახშმოთ, თანაც ადვილად ასათვისებელი პროდუქტებით, რათა საჭმლის მომნელებელმა სისტემამ მთელ ორგანიზმთან ერთად დაისვენოს.
• ძილის წინ ნუ მიიღებთ ალკოჰოლს, ნიკოტინსა და კოფეინს. შეგახსენებთ, რომ კოფეინს შეიცავს არა მხოლოდ ყავა, არამედ ჩაი, შოკოლადი, ბევრი ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატი. უმჯობესია, დალიოთ მცენარეთა დამამშვიდებელი ნაყენი (ბარამბოსი, პიტნისა, გვირილისა, კატაბალახასი, შავბალახასი და სხვა).
• ძილის წინ რეკომენდებულია სუფთა ჰაერზე გასეირნება, თბილი შხაპის ან აბაზანის მიღება. ყოველივე ეს ხელს უწყობს ადვილად ჩაძინებას და ძილის პროცესსაც აწესრიგებს.
• ღამის ტანისამოსი აუცილებლად კომფორტული, მოხერხებული, მსუბუქი და, რაც მთავარია, ნატურალური ქსოვილისა უნდა იყოს.
• საწოლი ოთახი ძილის წინ აუცილებლად უნდა განიავდეს. მაღალი ტემპერატურის პირობებში ძილი არ არის რეკომენდებული. ყველაზე ოპტიმალური ტემპერატურა, რომელიც საძინებელ ოთახში უნდა იყოს, 16-18 გრადუსია.
• მკაცრად იკრძალება ძილის წინ ტელევიზორის (მით უფრო - აღმგზნები გადაცემებისა და ფილმების) ყურება, კომპიუტერთან მუშაობა. ამის ნაცვლად უმჯობესია დამამშვიდებელ მელოდიას მოუსმინოთ.
• ეცადეთ, დაიძინოთ და გაიღვიძოთ ერთსა და იმავე დროს. დღის განმავლობაში იმოძრავეთ, რეგულარულად ივარჯიშეთ. დღის რაციონალური რეჟიმი სრულფასოვანი ძილის საფუძველია.