ვეგეტარიანელებს აქვთ ინსულტის გაზრდილი რისკი
ოქსფორდის უნივერსიტეტის (დიდი ბრიტანეთი) მეცნიერთა ჯგუფის მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგები The BMJ-ში გამოქვეყნდა.
🧪 კვლევის დეტალები
ტამი ტონგმა (Tammy Tong) და მისმა კოლეგებმა შეადარეს:
- ხორცისმჭამელები;
- პესკატარიანები (თევზი და ზღვის პროდუქტები, მაგრამ არა ხორცი);
- ვეგეტარიანელები და ვეგანები.
მონაცემები შეგროვდა 1993–2001 წლებში, 48 000-ზე მეტი ბრიტანელის ჯანმრთელობისა და კვების შესახებ. მონაწილეთა საშუალო ასაკი — 45 წელი. არცერთ მათგანს არ ჰქონდა გულ-სისხლძარღვთა დაავადება კვლევის დაწყებისას.
- 24 000 — ხორცისმჭამელები;
- 7 500 — პესკატარიანები;
- 16 000+ — ვეგეტარიანელები/ვეგანები.
მონაცემების შეგროვება გაგრძელდა 2016 წლამდე.
📊 დაფიქსირებული შემთხვევები
- გულის კორონარული დაავადება — თითქმის 3 000 შემთხვევა;
- ინსულტი — 1 000+ შემთხვევა;
მათ შორის:
- იშემიური ინსულტი — 519 შემთხვევა;
- ცერებრალური სისხლდენა — 300 შემთხვევა;
❤️ დადებითი მხარეები
როდესაც გაითვალისწინეს ისეთი ფაქტორები, როგორიცაა:
- მოწევა;
- ფიზიკური აქტივობა;
- დიეტური დანამატები;
- ზოგადი ჯანმრთელობა
აღმოჩნდა, რომ:
- პესკატარიანებს — გულის დაავადების რისკი 13%-ით დაბალი;
- ვეგეტარიანელებს — 22%-ით დაბალი.
ეს განსხვავება ნაწილობრივ აიხსნება:
- სხეულის მასის დაბალი ინდექსით;
- დაბალი არტერიული წნევით;
- ქოლესტერინის დაბალი დონით;
- დიაბეტის დაბალი მაჩვენებლით.
⚠️ უარყოფითი მხარე — ინსულტის რისკი
ვეგეტარიანელებსა და ვეგანებს აქვთ:
- ინსულტის, განსაკუთრებით ცერებრალური სისხლდენის (ანუ ჰემორაგიული და არა იშემიური ინსულტის) რისკი — 20%-ით უფრო მაღალი, ვიდრე ხორცის მჭამელებს.
მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ეს შეიძლება აიხსნას:
- სისხლში ქოლესტერინის დაბალი დონით (ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ ქოლესტერინის ზედმეტად დაბალმა დონემ შეიძლება ჰემორაგიის რისკი გაზარდოს);
- მნიშვნელოვანი საკვები ნივთიერებების ნაკლებობით; განსაკუთრებით ვიტამინი B12, რომელიც ძირითადად ხორცში გვხვდება. B12 ვიტამინის დეფიციტი იწვევს ჰომოცისტეინის დონის მატებას, რაც ინსულტის ერთ-ერთ რისკ-ფაქტორად ითვლება.
🧠 დასკვნები და შეზღუდვები
ტონგი და მისი კოლეგები აღნიშნავენ, რომ დასკვნების დასადასტურებლად საჭიროა შემდგომი კვლევა.
ამავდროულად, დიკინის უნივერსიტეტის პროფესორი მარკ ლოურენსი წერს თანდართულ რედაქციაში, რომ:
- კვლევის ერთ-ერთი შეზღუდვა არის ის, რომ მასში მონაწილეობდნენ მხოლოდ დიდი ბრიტანეთის მაცხოვრებლები;
- მათი დიეტა და ცხოვრების წესი განსხვავდება იმ ქვეყნებიდან, სადაც პლანეტაზე ვეგეტარიანელთა დიდი უმრავლესობა ცხოვრობს.