ცნობილი გახდა, თუ როგორ იცვლება ასაკთან ერთად მუსიკალური გემოვნება
GU: გოტენბურგის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ მუსიკალური გემოვნება ასაკთან ერთად იცვლება — და ეს შეიძლება ხსნიდეს, თუ რატომ გვეჩვენება „უცნაურად“ მუსიკის მოსმენის სერვისების რეკომენდაციები. მეცნიერებმა გააანალიზეს Last.fm-ის 40 000-ზე მეტი მომხმარებლის 15 წლის მონაცემები. ნიმუში მოიცავდა მილიონზე მეტი ტრეკის 542 მილიონზე მეტ დაკვრას.
📊 როგორ იცვლება გემოვნება ასაკის მიხედვით
- მოზარდები და ახალგაზრდები — უსმენენ პოპულარული მუსიკის ფართო სპექტრს, მიჰყვებიან ტენდენციებს, მზად არიან ექსპერიმენტებისთვის;
- ზრდასრულ ასაკში — გემოვნება მრავალფეროვანი ხდება, მაგრამ თანდათან ინტერესების დიაპაზონი ვიწროვდება;
- შუახნის და შემდგომ ასაკში — ნოსტალგია მთავარ როლს ასრულებს; ადამიანები უბრუნდებიან ახალგაზრდობის სიმღერებს, თუმცა აგრძელებენ ახალი მელოდიების აღმოჩენას.
„როდესაც ახალგაზრდა ხარ, ყველაფრის მოსინჯვა გინდა“, — განმარტა ნაშრომის თანაავტორმა, გოტენბურგის უნივერსიტეტის ასოცირებულმა პროფესორმა ალან საიდმა. „მაგრამ ასაკის მატებასთან ერთად უკვე გაქვს სტილი, რომელთანაც აიგივებ თავს. ჩარტები ნაკლებად მნიშვნელოვანი ხდება.“
🤖 რეკომენდაციის სისტემების გამოწვევა
- ახალგაზრდები — სარგებლობენ ახალი ჰიტებისა და კლასიკის კომბინაციით;
- საშუალო ასაკის ადამიანები — აფასებენ ბალანსს ახალსა და ნაცნობს შორის;
- ხანდაზმულები — ელიან რეკომენდაციებს, რომლებიც ასახავს მათ უნიკალურ მოგონებებსა და პრეფერენციებს.
🧠 ნაპოვნია გზა ფსიქიკური აშლილობების მუსიკალური პრეფერენციებით განსაზღვრისთვის
Frontiers: ADHD-ს მქონე ადამიანები კონცენტრირებისთვის უფრო მეტად უსმენენ ფონურ მუსიკას.
მონრეალის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა გამოაქვეყნეს კვლევა ჟურნალ Frontiers in Psychology-ში. მონაწილეები: 17–30 წლის ასაკის 434 ადამიანი.
🔍 ADHD და მუსიკის არჩევანი
- ADHD-ს მქონე ახალგაზრდები უფრო ხშირად რთავენ ფონურ მუსიკას სწავლის, ვარჯიშისა და ყოველდღიური აქტივობების დროს;
- უპირატესობას ანიჭებენ ენერგიულ კომპოზიციებს;
- მუსიკა ეხმარებათ კონცენტრაციისა და განწყობის გაუმჯობესებაში.
მეცნიერები ამას უკავშირებენ ტვინის აგზნების დაბალ დონეს — მუსიკა მოქმედებს როგორც გარე სტიმული, რომელიც ხელს უწყობს ყურადღების შენარჩუნებას. ენერგიული მუსიკა ააქტიურებს ჯილდოს სისტემას (მოტივაციის ამაღლება) და დოფამინის გამომუშავებას, რაც აუმჯობესებს კონცენტრაციას.
🧘♀️ განსხვავება ADHD-ს არმქონე ადამიანებთან
- მშვიდი მუსიკა — უპირატესობა რთული გონებრივი სამუშაოს დროს;
- აქტიური ტრეკები — რუტინული დავალებების შესრულებისას.
🔮 მომავალი კვლევები
მეცნიერები გეგმავენ კვლევის გაფართოებას:
- ასაკობრივი ჯგუფი: 12–17 წლის მოზარდები;
- მიზანი: მუსიკის სხვადასხვა მახასიათებლების გავლენა კონცენტრაციასა და ემოციურ მდგომარეობაზე.