ანევრიზმა
ვირუსები და ინფექციები
- უკანასკნელ ხანს წარმოჩნდა ანევრიზმის ჩამოყალიბებაში ვირუსების როლიც. განსაკუთრებით საყურადღებოა სტაფილოკოკური და სტრეპტოკოკური ინფექციები, რომელთა დროსაც სისხლძარღვთა კედელში ანთებითი პროცესი ვითარდება. იგი აზიანებს სისხლძარღვს, აძლიერებს ელასტინის დაშლას და ანევრიზმის წარმოშობას განაპირობებს.
- მნიშვნელოვანია ქლამიდიური ინფექციის როლიც, რომელიც ასევე იწვევს აორტის კედელში ანთებით პროცესებს.
- დადასტურებულია ანევრიზმის ჩამოყალიბებაში სიფილისისა და ტუბერკულოზური ინფექციის წვლილიც.
რისკის ფაქტორები
ანევრიზმის ძირითადი რისკფაქტორებია:
- ასაკი - 50 წელზე მეტი;
- სქესი - მამრობითი;
- არტერიული ჰიპერტენზია;
- გულის იშემიური დაავადება;
- სისხლძარღვოვანი აუზების დაზიანება;
- ფილტვების არასპეციფიკური ქრონიკული დაავადებები;
- თამბაქოს წევა - პაციენტების თითქმის 100%-ს მწეველობის 25 წელზე ხანგრძლივი სტაჟი აქვს.
ფაქტორების პროცენტული განაწილება ასეთია:
- ანევრიზმით დაავადებულთა 63%-ს აქვს არტერიული ჰიპერტენზია 160-ზე მაღალი მაჩვენებლით;
- 71%-ს - გულის იშემიური დაავადება;
- მხოლოდ 25%-ს უდასტურდება გადატანილი მიოკარდიუმის ინფარქტი;
- 41%-ს ფილტვების არასპეციფიკური დაავადება აწუხებს.
მშრალი რიცხვები
- ანევრიზმას საკმაოდ დიდი ადგილი უკავია გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების სტრუქტურაში. ამ პათოლოგიის მქონეთა 90%-ს სისხლძარღვთა კედლის ამა თუ იმ ხარისხით გამოხატული ათეროსკლეროზული დაზიანება აღენიშნება.
- მუცლის აორტის ჩამოყალიბებას საკმაოდ ხშირად წინ უძღვის ათეროსკლეროზული ცვლილებები მუცლის აორტის ირგვლივ მდებარე სისხლძარღვებში. წლობით ნებაზე მიშვებული დაავადება პროგრესირებს და საბოლოოდ მუცლის აორტასაც სერიოზულად აზიანებს.
- 18-22%-ში მუცლის აორტის ანევრიზმის განვითარების მიზეზი აორტის მექანიკური დაზიანებაა ტრავმის, მუცლის ღრუს ინვაზიური ინსტრუმენტული გამოკვლევის, სისხლძარღვთა რეკონსტრუქციული ოპერაციის შედეგად.
- სტატისტიკის თანახმად, ანევრიზმის გახეთქვა 10 ათასიდან 5-10 ადამიანთან აღირიცხება, უემეტსად - 30-50 წლის მამაკაცებთან.
- თამბაქოს წევასა და ანევრიზმის გახეთქვას შორის საინტერესო კავშირია. მწეველებთან ეს გართულება 4-ჯერ იშვიათია, ვიდრე არამწეველებთან - თამბაქოს წევისას ჩასუნთქული აირები იწვევს ანტიტრიფსინის ინაქტივაციას. ეს ის ნივთიერებაა, რომელიც აორტის კედელში დეგრადაციული პროცესების დამუხრუჭებას იწვევს.
- აორტის ანევრიზმის გახეთქვის პოტენციური რისკფაქტორია არტერიული ჰიპერტენზია, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც დიასტოლური წნევის მაჩვენებელი აღემატება 100-ს,
- გახეთქვის ათიდან ცხრა შემთხვევა ლეტალური შედეგით მთავრდება. უკანასკნელ ხანს ანევრიზმის გახეთქვის შემთხვევები 7-ჯერ გახშირდა, რაც კიდევ ერთხელ მიანიშნებს, რაოდენ მნიშვნელოვანია ცხოვრების ჯანსაღი წესის დაცვა და ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.