თინათინ გოცაძე

ძველად კბილებისა და ღძილების მდგომარეობით ადამიანის ჯანრთელობასა და შრომისუნარიანობას აფასებდნენ. დღეს ლამაზი ღიმილი მომხიბვლელობის განუყოფელი ატრიბუტია. როგორც ფსიქოლოგები ადასტურებენ, ლამაზი ღიმილი აადვილებს სოციალურ კონტაქტებს, ხელს უწყობს წარმატების მიღწევას. თუმცა, ისიც ნუ დაგავიწყდებათ, რომ სოციალურ-ესთეტიკური ფუნქციის გარდა, კბილებსა და ღრძილებს განსაკუთრებული ანატომიურ-ფიზიოლოგიური მნიშვნელობაც აქვთ.

კბილები პირის ღრუში არსებული ძვლოვანი წარმონაქმნებია, რომელთა საშუალებითაც ადამიანი საკვებს აქუცმაცებს. კბილებს დიდი მნიშვნელობა აქვს აგრეთვე ბგერების წარმოთქმაში. ღრძილების მთავარი ფუნქცია კბილების კბილბუდეებში შენარჩუნებაა.

კბილებისა და ღრძილებისათვის სასარგებლო საკვები:

• სტაფილო - შეიცავს კაროტინს, რომელიც სასარგებლოა ღრძილებისა და ზოგადად პირის ღრუს ლორწოვანი გარსისათვის, ამაგრებს კბილის მინანქარს. უმი სახით სტაფილო საუკეთესო ტრენაჟორ-მასაჟორია როგორც კბილების, ასევე ღრძილებისათვის;
• რძე - შეიცავს კალციუმს, რომელიც კბილებისათვის ძირითადი საშენი მასალაა;
• თევზი - შეიცავს ფოსფორს, რომელიც ასევე აუცილებელია კბილებისათვის;
• მწვანილი - ორგანული კალციუმის უნივერსალური წყაროა;
• ზღვის კომბოსტო - იოდისა და სასარგებლო მიკროელემენტების უხვად შემცველობის გამო აღადგენს ნივთიერებათა ცვლას ორგანიზმში;
• ვაშლი - საუკეთესო მასაჟორია ღრძილებისათვის, წმენდს და ათავისუფლებს კბილებს ნადებისაგან;
• გოგრა - შეიცავს ფტორს, თუთიას, სელენს. საუკეთესოდ ათეთრებს კბილებს, ანიჭებს მათ სიმტკიცესა და ჯანმრთელობას;
• ვარდკაჭაჭა - ასტიმულირებს სისხლის მიმოქცევას პირის ღრუში, აღადგენს ნივთიერებათა ცვლას;
• ხახვი - შეიცავს C ვიტამინსა და ფიტონციდებს. ამაგრებს ღრძილებს.

ზოგადი რეკომენდაციები:

1. კბილებისა და ღრძილების ჯანმრთელობა დიდად არის დამოკიდებული მთლიანად ორგანიზმის ჯანმრთელობაზე. მედიკოსთა რეკომენდაციით რეგულარული ვარჯიში და სპორტული დატვირთვა ასტიმულირებს სისხლის მიმოქცევას მთელ ორგანიზმში, აძლიერებს იმუნურ სისტემას;

2. თუ გსურთ, შეინარჩუნოთ კბილებისა და ღრძილების ჯანმრთელობა, საკვებ რაციონში რეგულარულად უნდა ჩართოთ სხვადასხვა სახის ხილი და ბოსტნეული. ერთიცა და მეორეც ვიტამინებისა და მინერალების საუკეთესო წყაროა. გარდა ამისა, უმი სახით ხილისა და ბოსტნეულის გამოყენება ასტიმულირებს სისხლის მიმოქცევას პირის ღრუში, ასუფთავებს და მასაჟს უტარებს ღრძილებს, ამაგრებს კბილის მინანქარს;

3. ღრძილების ყოველდღიური მასაჟი თითით პაროდონტოზის საუკეთესო პროფილაქტიკური საშუალებაა;

4. წყალი ფტორის ყველაზე მთავარი წყაროა. ფტორის ნაკლებობის პირობებში კი, მოგეხსენებათ, კბილის მინანქარი იფიტება და სუსტება. ფტორის სიჭარბისას კბილები შავი წერტილებით იფარება. ამიტომაც სასურველია მიირთვათ მხოლოდ კბილებისათვის მაქსიმალურად სასარგებლო წყალი!

5. უზმოზე წყლის გარკვეული რაოდენობით დალევა საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის „ამუშავებას“ განაპირობებს. ეს უკანასკნელი კი კბილების ნადებით დაფარვის საპროფილაქტიკო საშუალებაა. ამასთან საჭმლის სრულფასოვანი მონელების პროცესთა საფუძველია;

6. მეტისმეტად ცივი ან ცხელი საკვების მიღება ხელს უწყობს კბილების მინანქარზე ბზარების გაჩენას. ამიტომაც სასურველია მიღებული საკვები თუ სითხე თბილი ან ოთახის ტემპერატურის იყოს;

7. კარიესს აფერხებს ზოგადად ორგანიზმის დამცველობითი მექანიზმების განმტკიცება. ამისათვის საკმარისია კვების რეჟიმის მოწესრიგება, დღის რაციონის სრულფასოვნების კონტროლი, გამაჯანსაღებელი პროცედურებისა და ფიზიკური აქტივობის ცხოვრების წესად დანერგვა.

რა უნდა გვახსოვდეს:

• ლიმონათი, კოკა-კოლა და სხვა ტკბილი გაზიანი სასმელები შეიცავს კბილებისათვის მავნე ქიმიურ ნაერთებს. აზიანებს მინანქარს!
• შაქარი და შვრია ბლოკავენ კალციუმის შეთვისებას!
• ალუბალი, მოცხარი, უამრავი სახის მჟავე ხილი თუ კენკრა შეიცავს ხილის მჟავებს, რომლებიც შლიან მინანქარს!
• ორცხობილა და სხვა უხეში საკვები დიდი რაოდენობით გამოყენების შემთხვევაში ვნებს კბილის მინანქარს, იწვევს ღრძილების ტრავმას!
• მზესუმზირის მოყვარულებმა უნდა გაითვალისწინონ, რომ თესლების მფარავი მყარი გარსის კბილებით გასუფთავებისას ხდება კბილების მინანქრის მექანიკური დაზიანება. ხშირად დაზიანების შემთხვევაში კი მინანქარი ვეღარ აღდგება. დიდი რაოდენობით მზესუმზირის ჭამამ, თანაც ხშირად (რეგულარულად), შესაძლოა მექანიკურის გარდა, კბილის მინანქრის ქიმიური დაზიანებაც გამოიწვიოს. ამის მიზეზი მზესუმზირაში გარკვეული სახის ნივთიერებების შემცველობაა.