რატომ შეიძლება განუვითარდეს ძაღლს ფსიქიკური აშლილობა?
1. გენეტიკური მიდრეკილება
პირველ რიგში, ეს ეხება სუფთა ჯიშის ძაღლებს. მაგალითად, როდესაც აჯვარებენ მჭიდრო ნათესაურ კავშირში მყოფ ცხოველებს. შედეგადშეიძლება განვითარდეს გენეტიკური დაავადებები, როგორიცაა ბიპოლარული აშლილობა, შიზოფრენია, ყურადღების დეფიციტის სინდრომი(ADD) და ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა (OCD).
2. ფარისებრი ჯირკვლის პრობლემები ჰიპოთირეოზი ან ჰიპერთირეოზი (ჰორმონის წარმოების ნაკლებობა ან გადაჭარბება)
ფარისებრი ჯირკვალი "პასუხისმგებელია" ადრენალინისა და კორტიზოლის გამომუშავებაზე. მისი მუშაობის წარუმატებლობა იწვევს შინაურცხოველში შიშების, ფობიების, დარღვევების და ნევროზების გაჩენას.
3. რეაქცია არახელსაყრელ გარემოებებზე და ფაქტორებზე
ეს შეიძლება მოიცავდეს ხანგრძლივ შიმშილს, უკიდურეს სიცივეს, ფიზიკურ და ფსიქიკურ ტრავმას. ასეთი ფაქტორები ცხოველის სხეულს ძლიერი სტრესის ქვეშ აყენებს დაცვის მიზნით.
4. მკვეთრი მოვლენები
გადაადგილება, საყვარელი პატრონის გარდაცვალება, ოჯახის ახალი წევრის მოსვლა, ავადმყოფობა და მსგავსმა მნიშვნელოვანმა მოვლენებმა შეიძლება გამოიწვიოს ცხოველის დეპრესია.
5. თავის ტვინის დაავადებები და დეფექტები
აქ საუბარია ანთებაზე, სიმსივნეზე, ფიზიკურ ტრავმაზე, მორეციდივე ეპილეფსიაზე, ინსულტზე.
6. მძიმე წარსული
ჯარის ან პოლიციის ძაღლებს, შეიძლება განუვითარდეთ პოსტტრავმული სტრესული აშლილობა (PTSD).
7. ტრავმული მოვლენა
შეიძლება გამოიწვიოს საყვარელი ცხოველის შფოთვა, დეპრესია და ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობაც კი.
ექსპერტების თქმით, ზოგჯერ პატრონს უჭირს ძაღლში ფსიქიკური დაავადების პირველი ნიშნების შემჩნევა. ეს გამოწვეულია იმით, რომ მათი ფსიქიკა განსხვავდება ადამიანებისგან.
ასე რომ, ძაღლებს აქვთ ასოციაციური მეხსიერება, ანუ ის აგებულია მოვლენების საფუძველზე, ლეკვობიდან დაწყებული. რაც უფრო ადრე დაიწყებს ლეკვი ირგვლივ სამყაროს სწავლას და შესწავლას, მით უფრო ადვილი იქნება მისთვის გარემოსთან ადაპტაცია. უმჯობესია ორი თვის ასაკიდან მიაჩვიოთ შინაური ცხოველი სეირნობას.
ძაღლებში ამას სოციალიზაციის პერიოდს უწოდებენ. სამიდან ხუთ თვემდე მათ უნდა შეეძლოთ ყნოსვა, გემო და შეხება, რაც მათ გარშემოა. თუ შინაური ცხოველი დიდხანს ზის გალიაში, მას გაუჭირდება ცხოვრებასთან ადაპტაცია და ადამიანებისა და ახლობლების ნდობა.
არსებობს მრავალი სიმპტომი, რომლითაც პატრონს შეუძლია აღმოაჩინოს, რომ ძაღლს აქვს ფსიქოლოგიური პრობლემები. მაგალითად, სტრესის ნიშნებია მადის დაკარგვა, ფაღარათი, დასუსტებული იმუნიტეტი, ქრონიკული დაავადებების გამწვავება და უეცარი შარდვა.
დეპრესიაზე მიუთითებს პასიური მდგომარეობა, ხანგრძლივი ძილი, ქავილი უმიზეზოდ, საკვებისა და წყალზე უარის თქმა, აუხსნელი აგრესია, წონის დაკლება, თათების გადამეტებული ლოკვა.
ნევროზის სიმპტომებია წრეში სირბილი და ორმოს გაუთავებელი თხრა, სწრაფი სუნთქვა, ქცევისა და განწყობის არაპროგნოზირებადობა, მუდმივი ყეფა, და კუდის აკვიატებული დევნა. თუ მფლობელი აღმოაჩენს ასეთ ნიშნებს, თქვენ უნდა დაუკავშირდეთ ვეტერინარს ან ბიჰევიორისტს (სპეციალისტს ქცევისა და ცხოველებში პრობლემების იდენტიფიცირების სფეროში).