სუნთქვის მწვავე უკმარისობა - მკურნალი.გე

როდესაც ფილტვები ვეღარ ასრულებენ თავის მთავარ ფუნქციას – ორგანიზმისთვის ჟანგბადის მიწოდებას და ნახშირორჟანგის მოცილებას. ეს ნიშნავს, რომ სისხლში ჟანგბადის დონე საგრძნობლად მცირდება (ჰიპოქსემია), ხოლო ნახშირორჟანგის დონე იზრდება (ჰიპერკაპნია). შედეგად, ორგანიზმის ორგანოები და ქსოვილები ჟანგბადის ნაკლებობას განიცდიან, რაც შეიძლება სწრაფად პროგრესირდეს და ფატალური შედეგით დასრულდეს.

რა იწვევს სუნთქვის მწვავე უკმარისობას?

სუნთქვის მწვავე უკმარისობა შეიძლება გამოწვეული იყოს მრავალი მიზეზით, რომლებიც გავლენას ახდენენ სასუნთქი სისტემის სხვადასხვა ნაწილზე:

• ფილტვების დაავადებები:

  • პნევმონია: ფილტვების ანთება, რომელიც იწვევს ალვეოლებში სითხის დაგროვებას და ჟანგბადის გაცვლის დარღვევას.

  • ფილტვის შეშუპება: სითხის დაგროვება ფილტვებში, ხშირად გულის უკმარისობის გამო.

  • მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი (ARDS): ფილტვების მძიმე დაზიანება, რომელიც გამოწვეულია ტრავმით, სეფსისით ან სხვა მძიმე მდგომარეობით.

  • ასთმის მწვავე შეტევა: სასუნთქი გზების შევიწროება, რაც ართულებს ჰაერის მოძრაობას.

  • ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადების (COPD) გამწვავება: სასუნთქი გზების ქრონიკული ანთება და დაზიანება.

  • ფილტვის ემბოლია: თრომბის მიერ ფილტვის არტერიის ბლოკირება, რაც აფერხებს სისხლის მიმოქცევას ფილტვებში.

• სასუნთქი გზების ობსტრუქცია:

  • უცხო სხეულის ასპირაცია: საგნების ჩასუნთქვა, რომელიც ბლოკავს სასუნთქ გზებს.

  • ლარინგოსპაზმი/ბრონქოსპაზმი: ხორხის ან ბრონქების კუნთების უნებლიე შეკუმშვა.

  • ანაფილაქსიური შოკი: მძიმე ალერგიული რეაქცია, რომელიც იწვევს სასუნთქი გზების შეშუპებას.

• ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანება:

  • ინსულტი, ტვინის ტრავმა, სიმსივნე: შეიძლება დააზიანონ ტვინის ის ნაწილები, რომლებიც აკონტროლებენ სუნთქვას.

  • ნარკოტიკული საშუალებების ჭარბი დოზირება: ზოგიერთი პრეპარატი, როგორიცაა ოპიოიდები, თრგუნავს სუნთქვით ცენტრს.

• ნეიროკუნთოვანი დარღვევები:

  • მიასთენია გრავისი, გიიენ-ბარეს სინდრომი, ამიოტროფული გვერდითი სკლეროზი (ALS): ეს დაავადებები ასუსტებს სასუნთქ კუნთებს.

• გულმკერდის კედლისა და დიაფრაგმის პრობლემები:

  • გულმკერდის ტრავმა (მრავლობითი ნეკნების მოტეხილობა): აფერხებს ნორმალურ სუნთქვით მოძრაობებს.

  • პნევმოთორაქსი: ჰაერის დაგროვება პლევრის ღრუში, რაც იწვევს ფილტვის კოლაფსს.

რა ნიშნები აქვს სუნთქვის მწვავე უკმარისობას?

სუნთქვის მწვავე უკმარისობის ნიშნები შეიძლება სწრაფად განვითარდეს და მოიცავს:

• სუნთქვის უკმარისობა (ქოშინი): ყველაზე დამახასიათებელი ნიშანი. პაციენტს უჭირს სუნთქვა, შესაძლოა აღენიშნებოდეს სწრაფი, ზედაპირული ან გაძნელებული სუნთქვა.

• ციანოზი: კანისა და ლორწოვანი გარსების გალურჯება ჟანგბადის ნაკლებობის გამო (განსაკუთრებით ტუჩების, თითის წვერების).

• ტაქიპნოე: სუნთქვის სიხშირის მომატება (25-30 სუნთქვა წუთში ან მეტი).

• ტაქიკარდია: გულისცემის აჩქარება.

• დაბნეულობა, მოუსვენრობა: ჟანგბადის ნაკლებობა გავლენას ახდენს ტვინის ფუნქციაზე.

• ოფლიანობა: ორგანიზმის რეაქცია სტრესზე.

• ცნობიერების დაქვეითება: მძიმე შემთხვევებში პაციენტი შეიძლება გახდეს ლეთარგიული, სომნოლენტური ან კომატოზური.

• დამხმარე სასუნთქი კუნთების ჩართვა: კისრის, მხრების კუნთების დაჭიმვა სუნთქვის გასაადვილებლად.

• ხველა, ხიხინი: შეიძლება ახლდეს გამომწვევ მიზეზს (მაგ. ასთმა, პნევმონია).

რა შედეგი მოჰყვება სუნთქვის მწვავე უკმარისობას?

სუნთქვის მწვავე უკმარისობის დროული და ეფექტური მკურნალობის გარეშე, მდგომარეობა სწრაფად უარესდება და შეიძლება გამოიწვიოს:

• ორგანოების დაზიანება: ჟანგბადის მწვავე ნაკლებობა აზიანებს ყველა ორგანოს, განსაკუთრებით ტვინს, გულსა და თირკმელებს.

• გულის უკმარისობა: გული ვერ უმკლავდება ჟანგბადის ნაკლებობას და გადატვირთვას.

• არითმიები: გულის რითმის დარღვევა.

• კომა: ცნობიერების ღრმა დაქვეითება.

• სიკვდილი: მძიმე შემთხვევებში, თუ არ მოხდა სასწრაფო სამედიცინო ჩარევა, სუნთქვის უკმარისობა შეიძლება ფატალური აღმოჩნდეს.

როგორ უნდა დავეხმაროთ სუნთქვის მწვავე უკმარისობის დროს?

სუნთქვის მწვავე უკმარისობა გადაუდებელი სამედიცინო მდგომარეობაა, რომელიც მოითხოვს სასწრაფო ჰოსპიტალიზაციას და ინტენსიურ მკურნალობას.

რა უნდა გააკეთოთ, თუ ეჭვი გეპარებათ სუნთქვის მწვავე უკმარისობაზე:

1. დაუყოვნებლივ გამოიძახეთ სასწრაფო სამედიცინო დახმარება (112). აუცილებლად მიაწოდეთ დისპეჩერს სრული და ზუსტი ინფორმაცია პაციენტის მდგომარეობის შესახებ.

2. მოათავსეთ პაციენტი კომფორტულ მდგომარეობაში: ხშირად მჯდომარე ან ნახევრად მჯდომარე პოზიცია აადვილებს სუნთქვას.

3. გაათავისუფლეთ სასუნთქი გზები: თუ შესაძლებელია, მოაცილეთ მჭიდრო ტანსაცმელი კისრისა და გულმკერდის არეში. თუ პაციენტს გონება აქვს დაკარგული და არ აქვს ტრავმის ნიშნები, მოათავსეთ გვერდითა უსაფრთხო მდგომარეობაში, რათა თავიდან აიცილოთ ენის სასუნთქ გზებში ჩავარდნა ან პირნაღები მასების ასპირაცია.

4. შეინარჩუნეთ სიმშვიდე: ეცადეთ არ ინერვიულოთ, რათა არ შეაშფოთოთ პაციენტი.

5. არ მისცეთ პაციენტს არაფერი პირის ღრუდან: არც საკვები, არც წყალი, არც წამალი.

6. მიჰყევით სასწრაფო დახმარების დისპეჩერის მითითებებს: მათ შეუძლიათ მოგცენ დამატებითი რჩევები სასწრაფოს მოსვლამდე.

ჰოსპიტალიზაციის შემდეგ მკურნალობა შეიძლება მოიცავდეს:

• ჟანგბადის თერაპია: ჟანგბადის მიწოდება ნაზალური კანულით, ნიღბით ან, მძიმე შემთხვევებში, ინტუბაციით და ფილტვების ხელოვნური ვენტილაციით.

• მედიკამენტები: სასუნთქი გზების გამაფართოებელი საშუალებები, დიურეტიკები (თუ მიზეზი შეშუპებაა), ანტიბიოტიკები (თუ მიზეზი ინფექციაა) და სხვა პრეპარატები, გამომწვევი მიზეზის მიხედვით.

• გამომწვევი მიზეზის მკურნალობა: პნევმონიის, გულის უკმარისობის, თრომბის ან სხვა გამომწვევი დაავადების მკურნალობა.

სუნთქვის მწვავე უკმარისობა სერიოზული მდგომარეობაა, რომელიც სწრაფ სამედიცინო ჩარევას საჭიროებს. ადრეული დიაგნოზი და მკურნალობა გადამწყვეტია პაციენტის გადარჩენისა და გართულებების თავიდან აცილებისთვის.