5 ნაბიჯი საკუთარი თავის დასახმარებლად, თუ გაფანტული ადამიანი ხართ
ჩვენ შეჩვეულები ვართ, ყურადღების გაფანტვა ნაკლოვანებად მივიჩნიოთ. თუმცა, ფსიქოლოგები და ნეირომეცნიერები სულ უფრო ხშირად ამბობენ: ეს არ არის მანკიერება, არამედ ტვინის ერთ-ერთი მახასიათებელია. ყურადღება შეიძლება იყოს მოქნილი, ფრაგმენტული, შერჩევითი.
და ამას აქვს თავისი უპირატესობები - მაგალითად, სწრაფი გადართვის უნარი, კრეატიულობა და არასტანდარტული აზროვნება.
სტატისტიკის თანახმად, ადამიანების 10%-მდე აღწერს საკუთარ თავს, ყოველდღიურ ცხოვრებაში როგორც „ძალიან გაფანტულს“. თუმცა, მხოლოდ ზოგიერთ მათგანს შეიძლება დაუსვან ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტიურობის სინდრომის დიაგნოზი. დანარჩენები ფართო სპექტრია: ტემპერამენტიდან სტრესის ეფექტებამდე.
5 მიზეზი, თუ რატომ გახდით გაფანტული
- ნეირომრავალფეროვნება - ზოგიერთი ადამიანის ყურადღება მართლაც განსხვავებულად არის „მოწყობილი“. ეს არ არის დიაგნოზი, არამედ ნორმის ვარიანტი.
- გადაწვა და ქრონიკული სტრესი - კოგნიტური ფუნქციები, მათ შორის მეხსიერება და კონცენტრაცია, შემცირებულია.
- სტიმულის გადატვირთვა — თუ მუდმივად ციფრული ხმაურით ხართ გარშემორტყმული, ტვინი ადაპტირდება: ის სწავლობს ყურადღება არ გაამახვილოს.
- შფოთვა — მაღალი შფოთვა ყურადღებას შინაგანად იპყრობს და რეალობას„ატარებს“.
- ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტიურობის სინდრომის ფარული ფორმები — ბავშვობიდან ყურადღების გაფანტვისკენ მიდრეკილება, დავალებების შესრულების სირთულე, იმპულსურობა — მაშინაც კი, თუ დიაგნოზი არ დაისვა, შესაძლოა, ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტიურობის სპექტრში იყოს ადამიანი.
როდის უნდა იფიქროთ ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტიურობის სინდრომის (ADHD) სპექტრზე?
თუ სიიდან სამ ან მეტ ნიშანს შეამჩნევთ, ეს არის მიზეზი, რომ თემას უფრო დეტალურად გაეცნოთ.
- შეხსენებების მიუხედავად, ივიწყებთ შეხვედრებს, დავალებებს, მნიშვნელოვან საქმეებსაც კი.
- ძნელია დაწყებულის დასრულება, ადვილადგეფანტებათ ყურადღება.
- გაღიზიანებთ მოსაწყენი, ერთფეროვანი დავალებები.
- ხშირადაწყვეტინებთთანამოსაუბრეებს ან „იკარგებით“ საუბრებში.
- მარტივი დავალებების შესრულების შემთხვევაშიც კი „ინფორმაციული გადატვირთვის“ შეგრძნება გაქვთ.
- მიდრეკილი ხართმნიშვნელოვანი საქმეებისგადადებისკენ, მაგრამ დასვენებაც რთულად გამოგდით.
- თქვენი საყვარელი ადამიანები „არაორგანიზებულობაზე“საუბრობენ— და ეს თქვენც გაფიქრებთ.
სავარაუდოდ, თქვენ არ ხართ ზარმაცი, მაგრამ თქვენი ტვინი უბრალოდ განსხვავებულად მუშაობს. ეს ცოდნა უკვე პირველი თერაპიული ნაბიჯია.
5 თვითდახმარების ინსტრუმენტი ყურადღების გაფანტვის დროს
- შეზღუდეთ დავალებების რაოდენობა დღეში ექვსამდე. უმჯობესია ექვსი დასრულებული, ვიდრე 10 დაწყებული.
- ალტერნატიული ფოკუსირება და აღდგენა. 25 წუთიანი სამუშაო - 5 წუთი „სიჩუმე“ (არაახალი ამბებისარხი, არამედ ნამდვილი შესვენება).
- დაგეგმეთ არა მხოლოდ დავალებები, არამედ დასვენებაც.
- შეადგინეთ დავალებების სია- მხოლოდ პრიორიტეტებით. კატეგორიის მიხედვით მონიშნეთ: სასწრაფო, მოგვიანებით, სასიამოვნო.
- მინი-ანგარიშები საკუთარი თავისთვის. დღის ბოლოს - სამი სტრიქონი: რა გააკეთეთ, რა გაიხსენეთ, როგორ გრძნობთ თავს. ეს ამცირებს შფოთვას და ზრდის ყურადღებას.
ყურადღების გაფანტვის შემთხვევაში: საქმე იმაში კი არ არის, რომ „არ შეგიძლიათ“, არამედ, ტვინმა უნდა ისწავლოს შენელება და არჩევანის გაკეთება.
ყურადღების გაფანტვა არ არის სასიკვდილო განაჩენი. გააზრება, სტრუქტურა და ზრუნვა - სწორედ ეს ხდის ქაოსს მართვადს. და „გაფანტულობას“ ისეთ თვისებად აქცევს, რომელთანაც შეგიძლიათ კარგად ცხოვრება.