ექიმი ასახელებს ენერგიის ასამაღლებელ ორ მარტივ ჩვევას
- გვიან ვახშამზე უარის თქმამ და დილით ცივი შხაპის მიღებამ, შეიძლება მნიშვნელოვნად გაზარდოს დღის განმავლობაში ენერგიის დონე და გააუმჯობესოს კეთილდღეობა. ამის შესახებ ესპანელმა თერაპევტმა ალექსანდრ ოლმოსმა განაცხადა. ექსპერტის სიტყვები Daily Mirror-ის მოჰყავს.
ექიმის თქმით, გაღვიძებისთანავე გრილი შხაპი ეხმარება ორგანიზმს სწრაფად „გადაერთოს“ აქტიურ რეჟიმზე: სიცივე ასტიმულირებს სისხლის მიმოქცევას, აძლიერებს იმუნურ სისტემას და ანიჭებს ორგანიზმს ენერგიის ძლიერ სტიმულირებას.
ამ მიდგომის ეფექტურობას ადასტურებს 2023 წელს ბორნმუთის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებული კვლევა. მოხალისეებმა, რომლებმაც ხუთი წუთი გაატარეს ცივი შხაპის ქვეშ, აღნიშნეს აქტივობის, ყურადღების, შთაგონების ზრდა და შფოთვის შემცირება.
სპეციალისტის კიდევ ერთი რჩევაა, არ მიიღოთ საკვები დაძინებამდე მინიმუმ სამი საათით ადრე. ოლმოსი აღნიშნავს, რომ ამ შემთხვევაში ორგანიზმი უფრო ეფექტურად გადადის საჭმლის მონელების პროცესიდან აღდგენაზე, რაც აუმჯობესებს ძილის ხარისხს. ადრეული ვახშამი აუმჯობესებს ძილის ხარისხს, რაც ხელს უწყობს სიფხიზლისა და პროდუქტიულობის გაზრდას დღის განმავლობაში. გარდა ამისა, ასეთი რეჟიმის დაცვა ხელს უწყობს ნორმალური წონის შენარჩუნებას.
- Heliyon: ყავის გამამხნევებელი ეფექტი ასოცირდება რიტუალთან და არა კოფეინთან
აღმოჩნდა, რომ "ტვინის გააქტიურების" მოთხოვნადი ეფექტი, სანამ ყველა სვამდა ესპრესოს სიამოვნებისთვის და თავს არიდებდა მის უკოფეინო ანალოგებს, კოგნიტურმა ფსიქოლოგებმა გამოსცადეს სხვადასხვა სასმელი და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ რეალურად არ აქვს მნიშვნელობა რამდენი კოფეინი "დაცურავს" თქვენს ფინჯან ყავაში (შედეგი იქნება დაახლოებით იგივე).
როგორ ჩატარდა ბრმა ექსპერიმენტი ყავაზე
როგორც ფსიქოლოგები ამბობენ თავიანთ კვლევაში, რომელიც გამოქვეყნდა Heliyon-ში, ყავის გამამხნევებელი ეფექტი შესაძლოა დაკავშირებული იყოს არა იმდენად მასში შემავალი კოფეინის რაოდენობასთან, არამედ თავად მისი მოხმარების რიტუალთან. ისინი ამ დასკვნამდე მივიდნენ ორმაგად ბრმა პლაცებოზე კონტროლირებადი ექსპერიმენტის შემდეგ, რომელშიც მონაწილეობის მისაღებად მიიწვიეს ყავის მოყვარულები. მათ შემთხვევითობის პრინციპით აძლევდნენ ან კლასიკურ ან უკოფეინო ყავას.
ექსპერიმენტის სიზუსტის უზრუნველსაყოფად, ყავა თავდაპირველად მზადდებოდა დეკაფის მარცვლებისგან (ისე, რომ სასმელები გარეგნულად და გემოთი იდენტური ყოფილიყო), ხოლო მოგვიანებით მხოლოდ ერთ პარტიას დაემატა კოფეინის ფხვნილი. ამგვარად, ექსპერიმენტის მონაწილეები, დარწმუნებულები, რომ სვამდნენ ნამდვილ კოფეინის შემცველ ყავას, და შემდეგ იტარებდნენ მცირე კვლევებს - დალევის წინ და შემდეგ, იზომებოდა მათი გულისცემა და არტერიული წნევა. მოხალისეები ასრულებდნენ არითმეტიკის ზეპირ ტესტს და სმენით ყურადღებაზე დავალებას. მათი ტვინის აქტივობა ფიქსირდებოდა ელექტროენცეფალოგრაფიის გამოყენებით.
ნამდვილად გვაფხიზლებს ყავა?
მკვლევარები ვარაუდობდნენ, რომ თუ კოფეინია პასუხისმგებელი ყავის გამამხნევებელ ეფექტზე, მაშინ მონაწილეებს, რომლებიც კოფეინიან ყავას სვამდნენ, უნდა აღენიშნოს უფრო დიდი ცვლილებები გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მუშაობაში, კოგნიტურ ფუნქციასა და ტვინის აქტივობაში, მათთან შედარებით ვინც სვამდა პლაცებოს. თუმცა, ექსპერიმენტის შედეგებმა არ გაამართლა ეს მოლოდინი.
საერთო ჯამში, ორივე ჯგუფმა აჩვენა მსგავსი ფიზიოლოგიური ცვლილებები ყავის დალევის შემდეგ. გულისცემის სიხშირე შემცირდა და არტერიული წნევა გაიზარდა ორივე სასმელის მიღების შემდეგ, კოფეინისა და პლაცებოს ჯგუფებს შორის მნიშვნელოვანი განსხვავებების გარეშე.
კოფეინს არც კოგნიტური ფუნქციონირება შეუცვლია. ზეპირი არითმეტიკული დავალების სიზუსტე და პასუხების რაოდენობა მნიშვნელოვნად არ შეცვლილა არც ერთი ტიპის ყავის დალევის შემდეგ. ერთადერთი, რაც გაუმჯობესდა მათში, ვინც კოფეინიან ყავას სვამდა, იყო სმენა. მკვლევარების აზრით, ეს მიუთითებს იმაზე, რომ კოფეინს შეუძლია გაზარდოს ინფორმაციის დამუშავების სიჩქარე.
თუმცა, ელექტროენცეფალოგრაფიის მონაცემებმა გამოავლინა უფრო მცირე განსხვავებები. მაგალითად, ყურადღების კონცენტრაციის ამოცანის დროს, ორივე ჯგუფში გაიზარდა კოგნიტურ დამუშავებასთან დაკავშირებული ტვინის ტალღების პატერნები. თუმცა, მხოლოდ კოფეინის ჯგუფმა აჩვენა სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი ზრდა. ამრიგად, კოფეინს შეუძლია გავლენა მოახდინოს მხოლოდ ტვინის აქტივობაზე და რეაქციის დროზე. მაგრამ მისი სხვა "სასწაული" თვისებები სხვა არაფერია, თუ არა აუტოტრენინგი. ბევრი ფიზიოლოგიური და ფსიქოლოგიური რეაქცია, რომელიც ტრადიციულად კოფეინს მიეკუთვნებოდა, ასევე იყო პლაცებოს ჯგუფში. ასე რომ, ყავის მოყვარულები შესაძლოა რეაგირებენ არა მხოლოდ თავად კოფეინზე, არამედ ყავის მოხმარების კონტექსტსა და რიტუალზეც.