ეტიკეტები პროდუქტებზე - როგორ წავიკითხოთ სწორად და რომელ ინგრედიენტებს უნდა მოვერიდოთ
შემადგენლობა მდგომარეობს კვების ეტიკეტის ხშირად შეუმჩნეველ დეტალებში.
ეტიკეტები
ინგრედიენტების სია და საკვების ეტიკეტები ინფორმაციის ღირებული წყაროა. ის ბევრ რამეს აჩვენებს იმ საკვები პროდუქტების შესახებ, რომლებიც ადამიანების ყოველდღიურ დიეტაში შედიან. და მაინც, მომხმარებლები ხშირად უგულებელყოფენ საკვების შეფუთვაზე მითითებულ დეტალებს.
ანალიზი გვიჩვენებს პროდუქტის ეტიკეტზე კვებითი ინფორმაციის გულდასმით წაკითხვის მნიშვნელობას, განსაკუთრებით იმ საკვები პროდუქტების შესახებ, რომლებიც ხშირად აღიქმება ან, როგორც ჯანსაღი. ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ საერთოდ უნდა მოერიდოთ ასეთ პროდუქტებს. თუმცა, კვების ეტიკეტის წასაკითხად და გასაგებად დროის დათმობა დაგეხმარებათ გაცნობიერებული გადაწყვეტილებების მიღებაში.
რა არის კვების ფაქტები ეტიკეტზე?
"კვების ფაქტები" არის საკვების საერთო ეტიკეტის სპეციფიკური ნაწილი. ის მოიცავს დეტალურ ინფორმაციას პროდუქტის შემცველობის შესახებ. მასში მოცემულია დეტალები მოხმარების ზომაზე, კალორიებზე, მაკროელემენტებზე (ცხიმები, ნახშირწყლები, ცილები), მიკროელემენტებზე (ვიტამინები, მინერალები) და სპეციფიკურ კომპონენტებზე, როგორიცაა არომატები, კონსერვანტები და დამატებული შაქარი.
კვების ფაქტების ეტიკეტი ჩვეულებრივ მოთავსებულია ზედა ნაწილში შეფუთვის უკან. თუმცა, მისი განთავსება შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა პროდუქტში. ეტიკეტის ქვედა განყოფილება შეიცავს სქოლიოა, რომელიც განმარტავს %-ულ დღიურ ღირებულებას.
კვების ეტიკეტების სახეები
ჩვეულებრივ, არსებობს ორი ტიპის: ერთსვეტიანი და ორსვეტიანი. ერთსვეტიანი, ძირითადად, მიუთითებს კალორიებისა და ნუტრიენტების შემადგენლობას ერთ პორციაზე, ხოლო პროდუქტისთვის, რომელიც აღემატება ერთ პორციას, მწარმოებლები იყენებენ „ორ სვეტიან“ ეტიკეტებს. ეს ეტიკეტები მიუთითებს კალორიების და ნუტრიენტების რაოდენობას როგორც „თითო პორციაზე“, ასევე მთლიან „ერთეულზე“. ორსვეტიანი ეტიკეტირება მომხმარებლებს საშუალებას აძლევს სწრაფად დაადგინონ კალორიული და საკვები ნივთიერებების შემცველობა მთლიანი პაკეტის ერთდროულად მოხმარებისას.
შაქრის ინგრედიენტის ეტიკეტები
შაქრის ინგრედიენტის ეტიკეტები ეხება კვების ეტიკეტებს პროდუქტებზე, როგორიცაა სუფთა თაფლი, ნეკერჩხლის სუფთა სიროფი ან სუფთა შაქარი. შეიძლება ყოველთვის არ იყოს მითითებული ულუფაში დამატებული შაქრის გრამი რაოდენობა. მიუხედავად ამისა, ისინი შეიცავს დეკლარაციას დამატებული შაქრის დღიური ღირებულების %-ს.
საკვების ეტიკეტზე ასევე მოცემულია პროდუქტის დეტალური მიმოხილვა. ის არ შემოიფარგლება მხოლოდ საკვები ნივთიერებების რაოდენობით ან ღირებულებებით. მაგალითად, სტანდარტული საკვების ეტიკეტი მოიცავს პროდუქტის სახელს, ბრენდს, მწარმოებლის ინფორმაციას, ინგრედიენტების სიას, ალერგენის ინფორმაციას და კვების ფაქტებს. აქედან გამომდინარე, საკვების ეტიკეტი ეხმარება მომხმარებლებს გააკეთონ ინფორმირებული არჩევანი სხვადასხვა ფაქტორებზე დაყრდნობით და არა მხოლოდ კვების შემცველობაზე.
საკვების ეტიკეტები ხშირად იძლევა დამატებით ინფორმაციას კვების ფაქტების მიღმა. აქ არის რამდენიმე მაგალითი:
წარმოშობის ქვეყანა, ორგანული სერთიფიკატი, ჯანმრთელობის სარგებელი.
ინგრედიენტების სია - თუ საკვები პროდუქტი შეიცავს რამდენიმე ინგრედიენტს, ეტიკეტზე უნდა იყოს მითითებული ინგრედიენტების სია. ინგრედიენტები ჩამოთვლილია წონის მიხედვით კლებადობით, პირველ რიგში ყველაზე მნიშვნელოვანი რაოდენობით. ეს ინფორმაცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია საკვებისადმი მგრძნობელობის ან ალერგიის მქონე ადამიანებისთვის, მათთვის, ვინც იცავს სპეციფიკურ დიეტურ შეზღუდვებს, ან მათთვის, ვინც მიჰყვება კვების კონკრეტულ სტილს.
გამოყენების თარიღი - მიუთითებს ბოლო დღეს, რომ პროდუქტი უსაფრთხოდ ითვლება მოხმარებისთვის. ამ თარიღის შემდეგ, საკვები შეიძლება გახდეს სახიფათო ბაქტერიების ზრდის გამო, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს საკვები მოწამვლა. ამიტომ, მიზანშეწონილია მკაცრად დაიცვათ ეს თარიღი.
გამოყენების ინსტრუქცია - გამოყენების ინსტრუქცია შეიცავს ინსტრუქციას კვების პროდუქტის სწორად მომზადების ან მოხმარების შესახებ.
შენახვის ინსტრუქციები - სათანადო შენახვის ინსტრუქციები ხელს უშლის გაფუჭებას, უნარჩუნებს სიახლეს და უზრუნველყოფს პროდუქტის უსაფრთხოების სტანდარტებს.
როგორ წავიკითხოთ საკვების ეტიკეტები?
კვების ფაქტების ინტერპრეტაცია სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ჯანსაღი დიეტის შესანარჩუნებლად.
- დაბალკალორიული - ეს ნიშნავს, რომ პროდუქტი შეიცავს 40 კალორიას ან ნაკლებს ერთ პორციაში.
- დაბალი ქოლესტერინი - ეს ნიშნავს, რომ საკვები შეიცავს 20 მგ ან ნაკლებ ქოლესტერინს და 2 გრამ ან ნაკლებ ნაჯერ ცხიმს.
- შემცირებული - პროდუქტი შეიცავს დაახლოებით 25%-ით ნაკლებ მითითებულ საკვებ ნივთიერებას ან კალორიას ჩვეულებრივზე.
- კარგი წყარო - პროდუქტი გვთავაზობს კონკრეტული საკვები ნივთიერების ან ვიტამინის ყოველდღიური ღირებულების 10-დან 19%-ს თითო პორციაზე.
- შესანიშნავი წყარო - ეს ნიშნავს, რომ პროდუქტი აწვდის კონკრეტული ვიტამინის ან საკვები ნივთიერების ყოველდღიური ღირებულების მინიმუმ 20%-ს ან მეტს თითო პორციაზე.
- უკალორიო - ეს ნიშნავს, რომ პროდუქტი შეიცავს ხუთზე ნაკლებ კალორიას ერთ პორციაში.
- დაბალი ნატრიუმი - პროდუქტი შეიცავს 140 მგ ან ნაკლებ ნატრიუმს ერთ პორციაში.
- უცხიმო/შაქარი - პროდუქტი შეიცავს ½ გრამზე ნაკლებ ცხიმს ან შაქარს თითო პორციაზე.
- მაღალი შემცველობა - პროდუქტი შეიცავს მითითებული საკვები ნივთიერების დღიური ღირებულების 20%-ს ან მეტს თითო პორციაზე.
- ხილით არომატიზებული - ეს ხშირად ნიშნავს, რომ პროდუქტი შეიცავს ხელოვნურ არომატებს ან ქიმიკატებს, რომლებიც შექმნილია მითითებული ხილის გემოს მიბაძვისთვის. თუ ნამდვილი ხილი არ არის ინგრედიენტების სიაში, პროდუქტი სავარაუდოდ ხელოვნურ არომატებს ეყრდნობა.
- მრავალმარცვლოვანი - ტერმინი "მრავალმარცვლოვანი" შეიძლება იყოს შეცდომაში შემყვანი, რადგან ეს უბრალოდ ნიშნავს, რომ პროდუქტი შეიცავს ერთზე მეტ მარცვლეულს. "მთლიანი მარცვლეულის" ეტიკეტის გარეშე, ეს მარცვლეული შეიძლება იყოს რაფინირებული ინგრედიენტები. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ საკვებს აკლია აუცილებელი საკვები ნივთიერებები.
- ორგანული - სულაც არ ნიშნავს დაბალ კალორიებს, ცხიმებს, ცილებს ან ნახშირწყლებს. აუცილებელია დამატებითი ინფორმაცია საკვები ნივთიერებების შესახებ.
- დამატებული შაქარი - ყავისფერი შაქარი, ფრუქტოზა, ფრუქტოზის სიმინდის სიროფი, სიმინდის დამატკბობელი, სიმინდის სიროფი, დექსტროზა
- ხელოვნური დამატკბობლები - სუკრალოზა, საქარინი, ასპარტამი და აცესულფამი
რჩევები საკვების ეტიკეტების კითხვისთვის
მნიშვნელოვანია ინგრედიენტების თანმიმდევრობა: ეს ნიშნავს, რომ ინგრედიენტები ჩამოთვლილია რაოდენობის კლებადობით. პირველი სამი ინგრედიენტი შეადგენს პროდუქტის მნიშვნელოვან ნაწილს.
ყურადღება მიაქციეთ ინგრედიენტების გრძელ სიებს: ინგრედიენტების გრძელი სია, რომელიც აღემატება ორ-სამ ხაზს, მიუთითებს იმაზე, რომ პროდუქტი ძალიან დამუშავებულია. მეტი დამუშავება ხშირად ნიშნავსმეტ დანამატს, კონსერვანტებს და სხვა პოტენციურად ნაკლებად ჯანსაღ კომპონენტს.
საკვები დანამატი და ინგრედიენტები, რომელთა მიმართ სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოთ
- ხელოვნური დამატკბობლები - როგორიცაა ასპარტამი, საქარინი და სუკრალოზა.
- ფრუქტოზის სიმინდის სიროფი - ხშირად გვხვდება დამუშავებულ საკვებსა და შაქრიან სასმელებში.
- ტრანს ცხიმები (ნაწილობრივ ჰიდროგენირებული ზეთები) - დაკავშირებულია გულის დაავადებებთან, ხშირად გვხვდება გადამუშავებულ საჭმელში და შემწვარ საკვებში.
- მონოსტრიუმის გლუტამატი (MSG) - გამოიყენება როგორც გემოს გამაძლიერებელი, ზოგიერთ ადამიანში შეიძლება გამოიწვიოს არასასურველი რეაქციები.
- ხელოვნური ფერები - როგორიცაა FD&C ყვითელი No5, წითელი No40, ლურჯი No1.
- ნატრიუმის ნიტრიტი/ნიტრატი - ჩვეულებრივ გამოიყენება როგორც კონსერვანტი გადამუშავებულ ხორცში, რაც დაკავშირებულია ჯანმრთელობის რისკებთან.
- ხელოვნური არომატიზატორები - ინგრედიენტები, რომლებიც ჩამოთვლილია უბრალოდ, როგორც "ხელოვნური არომატები" შეიძლება შეიცავდეს სხვადასხვა სინთეტიკურ ნაერთებს.
ამ დანამატებისა და ინგრედიენტების გათვალისწინებით, შეგიძლიათ გააკეთოთ ჯანსაღი არჩევანი საკვები პროდუქტების არჩევისას. ყოველთვის უპირატესობა მიანიჭეთ მთლიან, მინიმალურად დამუშავებულ საკვებს, როდესაც ეს შესაძლებელია.