ყველაფერი რაც უნდა იცოდეთ ბოტოქსის შესახებ
არაბუნებრივად დაჭიმული, გლუვი სახის კანით დამოცულობითი ტუჩებით. მაგრამ ბოტოქსი არ არის მხოლოდ "სილამაზის ინექციები". უფრო მეტიც, ეს ნივთიერება თავდაპირველად არ იყო განკუთვნილი კოსმეტოლოგიაში გამოსაყენებლად.
რა არის ბოტოქსი?
სიტყვა „ბოტოქსი“ უკვე ფართო მოხმარების სიტყვად იქცა, მაგრამ ზოგადად ის არის წამლის ერთ-ერთი სავაჭრო სახელწოდება, რომლის აქტიური ინგრედიენტია ბოტულინის ტოქსინი - კაცობრიობისთვის ცნობილი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი შხამი. მეცნიერთა შეფასებით, ამ ნივთიერების კრისტალური ფორმის მხოლოდ ერთი გრამი საკმარისია მილიონი ადამიანის მოსაკლავად, ხოლო რამდენიმე კილოგრამს შეუძლია გაანადგუროს პლანეტის მთელი მოსახლეობა.
ბოტულინის ტოქსინს წარმოქმნის ბაქტერია Clostridium botulinum. ეს არის ბოტულიზმის გამომწვევი აგენტი, მძიმე, სიცოცხლისათვის საშიში დაავადება, რომლის დროსაც ბოტულინის ტოქსინი, ზემოქმედებს ნერვულ სისტემაზე.
თუმცა, კოსმეტოლოგიასა და მედიცინაში გამოიყენება ბოტულინის ტოქსინის მიკროსკოპული დოზები. ასეთ დოზებში ეს ნივთიერება არ კლავს, პირიქით, სარგებელი მოაქვს.
როგორ მუშაობს ბოტოქსი?
ბოტოქსი არის ნეიროტოქსინი. ასეთი ნივთიერებები გავლენას ახდენს ნერვულ სისტემაზე, არღვევს ნერვული სიგნალების გადაცემას, რომლებიც ასტიმულირებენ კუნთების შეკუმშვას.
კუნთის შეკუმშვის მიზნით, ნერვები ათავისუფლებენ აცეტილქოლინს ნერვული დაბოლოებების კუნთოვან უჯრედებთან შეერთების ადგილზე. აცეტილქოლინი არსებულ რეცეპტორებზე ზემოქმედებით იწვევს უჯრედების შეკუმშვას ან დამოკლებას.
ბოტოქსის ინექციები ხელს უშლის აცეტილქოლინის გამოყოფას, რაც ხელს უშლის კუნთოვანი უჯრედების შეკუმშვას. ამრიგად, ტოქსინი იწვევს კუნთების დროებით დამბლას, ისინი დუნდება, რაც არა მხოლოდ ხელს უწყობს სახის ნაოჭების გადასწორებას, არამედ სასარგებლოა ზოგიერთი კუნთოვანი და ნევროლოგიური დაავადების დროს.
რისთვის გამოიყენება ბოტოქსი მედიცინაში?
1. ოფთალმოლოგია
ბოტოქსის მოქმედება, შეამსუბუქოს კუნთების სპაზმი გამოიყენება ბლეფაროსპაზმის და სტრაბიზმის სამკურნალოდ, რაც დაკავშირებულია კუნთის ტონუსის დარღვევასთან, რომელზეც დამოკიდებულია თვალის კაკლის მოძრაობა.
2. ჰიპერჰიდროზი (იღლიებში ჭარბი ოფლიანობა)
ცნობილია, რომ საოფლე ჯირკვლები რეაგირებენ სტრესზე, მომატებულ ტემპერატურასა და ფიზიკურ დატვირთვაზე ოფლის აქტიური გამოყოფით. მაგრამ ჰიპერჰიდროზის შემთხვევაში, ნერვული სისტემის არანორმალური აქტივობის შედეგად, საოფლე ჯირკვლებში აცეტილქოლინი ჭარბად გამომუშავდება. ვინაიდან ბოტოქსს აქვს აცეტილქოლინის გამომუშავების დაბლოკვის უნარი, ჭარბი ოფლიანობა წყდება.
3. ქრონიკული შაკიკი
შაკიკის შეტევის ბოტოქსი ხსნის კუნთების სპაზმს, რაც ხელს უწყობს თავის ტკივილის მოხსნას. გარდა ამისა, რადგან ბოტულინის ტოქსინი ბლოკავს აცეტილქოლინის გამოყოფას, ტვინში გაგზავნილი ტკივილის სიგნალების რაოდენობა მცირდება და ტკივილი იკლებს.
ბოტოქსის ინექციების დადებითი ეფექტი, როგორც წესი, შესამჩნევია პირველი პროცედურის შემდეგ. როგორც წესი, ის გრძელდება სამიდან ოთხ თვემდე, რის შემდეგაც პროცედურა უნდა განმეორდეს.
4. უროლოგია
ბოტოქსის ინექციები ეფექტურია ჰიპერრეაქტიული შარდის ბუშტის, შარდის შეუკავებლობას, ცისტიტის და პროსტატის დაავადებების დროს. ბოტულინის ტოქსინის სასარგებლო ეფექტი დაკავშირებულია ნეირომუსკულური სიგნალის გადაცემის ბლოკირებასთან და კუნთების რელაქსაციასთან.
5. სპაზმური კისერმრუდობა
ბოტოქსი ხსნის კისრის კუნთების პათოლოგიურ დაძაბულობას, რაც დაკავშირებულია თავის არასწორ პოზიციასთან და თავისა და კისრის ტკივილთან.
6. კუნთების სპაზმი
ნეირომუსკულური გადაცემის ბლოკირებით, ბოტოქსი ხსნის კუნთების სპასტიკურობას, მათ შორის ცერებრალური დამბლის დროს.
ბოტულინის ტოქსინის ინექციები ასევე გამოიყენება მრავალი სხვა დაავადებისა და პათოლოგიური მდგომარეობისთვის:
- ალოპეცია
- სიალორეა (ნერწყვის გამომუშავების მომატება),
- ფსორიაზი,
- დისჰიდროზული ეგზემა, რომელიც გავლენას ახდენს ხელის გულებსა და ტერფებზე,
- ანისმუსი (ანალური კუნთების ფუნქციის დარღვევა),
- პოსტჰერპეტური ნევრალგია,
- ვულვოდინია (აუხსნელი ტკივილი და დისკომფორტი საშოში),
- აქალაზია (ყლაპვის გაძნელება გლუვი კუნთების სფინქტერების მოდუნების უნარის დარღვევის გამო),
- რეინოს დაავადება (ზედა კიდურების სისხლძარღვების სპაზმი),
- სახის სიწითლე და ალები მენოპაუზის დროს,
- დერმატოლოგიაში - აკნეს სამკურნალოდ,
- ქირურგიაში - კელოიდური ნაწიბურების და იარების წარმოქმნის თავიდან ასაცილებლად
- ნევროლოგიაში - სხვადასხვა ტკივილის სინდრომის, ნეიროპათიური ტკივილის, სამწვერა ნერვის ნევრალგიის, სახის ნერვის დამბლის, პოსტჰერპეტური ნევრალგიის, დიაბეტური ნევრალგიის დროს.
ამჟამად აქტიურად განიხილება ბოტულინის ტოქსინის გამოყენების შესაძლებლობა მედიცინის ბევრ სხვა სფეროში, დაავადებების ფართო სპექტრის სამკურნალოდ, როგორიცაა: ენდომეტრიოზი, დეპრესია, ნაადრევი ეაკულაცია, მტკივნეული სქესობრივი აქტი და გულის რითმის დარღვევა.
