რატომაა საშიში იოდის დეფიციტი
ამ ელემენტის ყოველდღიური მოთხოვნილება უმნიშვნელოა: მხოლოდ 90-დან 200 მკგ-მდე. მაგრამ ბევრი ვერ იღებს ამ მცირე რაოდენობასაც კი.
იოდი ადამიანის ორგანიზმში საკვებითა და წყლით ხვდება. იოდი აუცილებელია ფარისებრი ჯირკვლის მიერ წარმოებული ჰორმონების თიროქსინისა და ტრიიოდთირონინის სინთეზისთვის.
ისინი მონაწილეობენ ორგანიზმში მიმდინარე ბევრ მნიშვნელოვან პროცესში:
- აკონტროლებენ უჯრედების განახლებას,
- მეტაბოლიზმს,
- სხეულის ტემპერატურას,
- გავლენას ახდენენ რეპროდუქციულ ფუნქციაზე,
- გულის,
- ღვიძლის,
- ტვინის
- ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირებაზე.
იოდის ქრონიკული დეფიციტის დროს ფარისებრი ჯირკვალი ვერ გამოიმუშავებს საკმარის ჰორმონებს, რის შედეგადაც ვითარდება ისეთი დაავადებები, როგორიცაა ჰიპოთირეოზი და ენდემური ჩიყვი. ბავშვობაში იოდის ნაკლებობამ შეიძლება გამოიწვიოს ფიზიკური და გონებრივი განვითარების შეფერხება.
ორსულობისას იოდის საჭიროება ქალებში იზრდება.
თუ მომავალი დედა ამ ელემენტს საჭირო რაოდენობით არ იღებს, ბავშვში თანდაყოლილი დარღვევებისა და დაავადებების განვითარების რისკი იზრდება. დიდი ხნის განმავლობაში იოდის დეფიციტი შეიძლება არანაირად არ გამოვლინდეს. ლაბორატორიული ტესტები გვეხმარება ზუსტად დადგინდეს, აქვს თუ არა ადამიანს ამ ელემენტის საკმარისი რაოდენობა.
საბედნიეროდ, იოდის დეფიციტის შევსება შესაძლებელია დიეტის საშუალებით. საკმარისია რეგულარულად მიირთვათ თევზი და ზღვის პროდუქტები, ზღვის მცენარეების სალათები და გამოიყენოთ იოდირებული მარილი. გარდა ამისა, იოდს შეიცავს ქლიავი, მოცვი, თეთრი ლობიო და ინდაურის ხორცი. იოდის დეფიციტის სრული პროფილაქტიკისთვის საკმარისია დაბალანსებული დიეტა და იოდით გამდიდრებული მარილი.
არ უნდა მიიღოთ იოდის შემცველი მედიკამენტები დამოუკიდებლად, ექიმის დანიშნულების გარეშე. ჭარბი რაოდენობით, ამ ელემენტს აქვს ტოქსიკური ეფექტი სხეულზე, იოდმა შეიძლება გააღიზიანოს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ლორწოვანი გარსი და გამოიწვიოს გამონაყარი.
უფრო იშვიათ შემთხვევებში ვითარდება ჰიპერთირეოზი, დაავადება, რომლის დროსაც ფარისებრი ჯირკვალი ძალიან ბევრ ჰორმონს გამოიმუშავებს. ამის გამო ორგანიზმში ყველა მეტაბოლური პროცესი აჩქარებულია, ადამიანი განიცდის მუდმივ დაღლილობას, ხდება ემოციურად არასტაბილური, სხეულის ტემპერატურა მატულობს, გულისცემა ჩქარდება, აღინიშნება ხელების კანკალი და ლიბიდო ქვეითდება.