საკვები, რომელიც ამცირებს კიბოს რისკს
დადასტურებულია, რომ განსაკუთრებით კიბოს განვითარებაზე დიდ გავლენას ახდენს კვება.
ბევრი საკვები შეიცავს სასარგებლო ნაერთებს, რომლებიც ხელს უწყობენ კიბოს განვითარების შემცირებას. ასევე არსებობს რამდენიმე კვლევა, რომელიც აჩვენებს, რომ გარკვეული საკვების მიღება შეიძლება დაკავშირებული იყოს დაავადების დაბალ რისკთან.
საკვები, რომლებმაც შეიძლება შეამცირონ კიბოს განვითარების რისკი.
ბროკოლი
ბროკოლი შეიცავს სულფორაფანს, მცენარეულ ნაერთს, რომელიც გვხვდება ბოსტნეულში და აქვს კიბოს საწინააღმდეგო თვისებები.
საცდელმა კვლევამ აჩვენა, რომ სულფორაფანმა შეამცირა სარძევე ჯირკვლის კიბოს უჯრედების ზომა და რაოდენობა 75%-მდე.
ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ თაგვების მკურნალობამ სულფორაფანით ხელი შეუწყო პროსტატის კიბოს უჯრედების მოკვლას და სიმსივნის მოცულობის შემცირებას 50%-ზე მეტით.
ზოგიერთმა კვლევამ ასევე დაადგინა, რომ ბოსტნეულის მიღება, როგორიცაა ბროკოლი, შეიძლება დაკავშირებული იყოს კოლორექტალური კიბოს დაბალ რისკთან.
სტაფილო
რამდენიმე კვლევამ აჩვენა, რომ მეტი სტაფილოს ჭამა დაკავშირებულია გარკვეული ტიპის კიბოს განვითარების დაბალ რისკთან.
მაგალითად, ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, სტაფილოს შეუძლია კუჭის კიბოს განვითარების რისკი 26%-მდე შეამციროს.
კიდევ ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ სტაფილოს უფრო მიღება დაკავშირებულია პროსტატის კიბოს განვითარების 18%-ით დაბალ შანსებთან.
ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით კი მწეველებს, რომლებიც არ ჭამდნენ სტაფილოს, სამჯერ უფრო ხშირად უვითარდებოდათ ფილტვის კიბო, მათთან შედარებით, ვინც სტაფილოს ჭამდა კვირაში ერთხელ.
ლობიო
ლობიო მდიდარია ბოჭკოებით, რაც შეიძლება დაგვეხმაროს კოლორექტალური კიბოსგან დაცვაში.
ამ შედეგების მიხედვით, ლობიოს რამდენიმე პორცია ყოველ კვირას შეიძლება გაზარდოს ბოჭკოების მიღება და შეამციროს კიბოს განვითარების რისკი. თუმცა, ამჟამინდელი კვლევა შემოიფარგლება ცხოველებზე და კვლევებით, რომლებიც აჩვენებენ ასოციაციას, მაგრამ არა მიზეზობრიობას. მეტი კვლევებია საჭირო ადამიანებში ამის შესასწავლად.
კენკრა
კენკრა მდიდარია ანთოციანინებით, მცენარეული პიგმენტებით, რომლებსაც აქვთ ანტიოქსიდანტური თვისებები და შეიძლება ასოცირებული იყოს კიბოს განვითარების დაბალ რისკთან.
ერთ-ერთ კვლევაში, კოლორექტალური კიბოთი დაავადებული 25 ადამიანი მკურნალობდა მოცვის ექსტრაქტით შვიდი დღის განმავლობაში, რაც დადგინდა, რომ ამცირებს კიბოს უჯრედების ზრდას 7%-ით
ცხოველებზე კვლევამ აჩვენა, რომ ვირთხებში გაყინული და გამხმარი შავი ჟოლო ამცირებს საყლაპავის სიმსივნის სიხშირეს 54%-მდე და ამცირებს სიმსივნეების რაოდენობას 62%-მდე.
ანალოგიურად, ცხოველებზე კიდევ ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ვირთხებისთვის კენკრის ექსტრაქტის მიცემა აფერხებს კიბოს რამდენიმე ბიომარკერს.
ამ დასკვნების საფუძველზე, თქვენს დიეტაში ყოველდღიურად კენკრის ჩართვამ შეიძლება ხელი შეუწყოს კიბოს განვითარების შემცირებას.
დარიჩინი
დარიჩინი ცნობილია ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო თვისებებით, მათ შორის სისხლში შაქრის შემცირებისა და ანთების შემსუბუქების უნარით.
გარდა ამისა, ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ დარიჩინი ხელს უწყობს კიბოს უჯრედების გავრცელების ბლოკირებას.
დარიჩინის ექსტრაქტს შეუძლია შეამციროს კიბოს უჯრედების გავრცელება და გამოიწვიოს მათი სიკვდილი.
დარიჩინის ეთერზეთი თრგუნავს თავისა და კისრის კიბოს უჯრედების ზრდას და ასევე მნიშვნელოვნად ამცირებს სიმსივნის ზომას.
ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ დარიჩინის ექსტრაქტი იწვევდა უჯრედების სიკვდილს სიმსივნურ უჯრედებში, ასევე ამცირებს სიმსივნეების ზრდას და გავრცელებას.
დღეში 1/2-1 ჩაის კოვზი ან 2 - 4 გ დარიჩინის ჩართვა თქვენს დიეტაში შეიძლება სასარგებლო იყოს კიბოს პროფილაქტიკისთვის და შეიძლება მოჰყვეს სხვა სარგებელს, როგორიცაა სისხლში შაქრის შემცირება და ანთების შემცირება.
თუმცა, მეტი გამოკვლევაა საჭირო იმის გასაგებად, თუ როგორ შეიძლება დარიჩინმა დადებითი გავლენა მოახდინოს კიბოს განვითარების შეფერხებაზე ადამიანებში.
თხილეული
კვლევებმა აჩვენა, რომ თხილის ჭამა შეიძლება დაკავშირებული იყოს კიბოს გარკვეული ტიპების დაბალ რისკთან.
მაგალითად, კვლევამ შეისწავლა 19,386 ადამიანის დიეტა და დაადგინა, რომ თხილის დიდი რაოდენობით მიღება დაკავშირებულია კიბოსგან სიკვდილის დაბალ რისკთან.
30,708 მონაწილეზე ჩატარებულმა კვლევამ დაადგინა, რომ თხილის რეგულარულად ჭამა ასოცირდება კოლორექტალური, პანკრეასის და ენდომეტრიუმის კიბოს რისკის შემცირებასთან.
სხვა კვლევებმა აჩვენა, რომ თხილის სპეციფიკური ტიპები შეიძლება დაკავშირებული იყოს კიბოს დაბალ რისკთან.
მაგალითად, ბრაზილიური თხილი მდიდარია სელენით, რაც შეიძლება დაეხმაროს ფილტვის კიბოსგან დაცვას განსაკუთრებით იმ პირებში, რომელთაც სელენის დაბალი დონე აქვთ.
ცხოველებზე კვლევამ აჩვენა, რომ თაგვების კაკლით კვება ამცირებს სარძევე ჯირკვლის კიბოს უჯრედების ზრდის ტემპს 80%-ით და ამცირებს სიმსივნეების რაოდენობას 60%-ით.
ეს შედეგები ვარაუდობს, რომ ყოველდღიურად თხილის დამატებამ შესაძლოა შეამციროს კიბოს განვითარების რისკი.
მიუხედავად ამისა, ადამიანებზე მეტი კვლევებია საჭირო იმის დასადგენად, არის თუ არა თხილი პასუხისმგებელი ამ ასოციაციაზე, თუ ჩართულია სხვა ფაქტორები.
ზეითუნის ზეთი
ზეითუნის ზეთი დატვირთულია ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო ნივთიერებებით, ამიტომ გასაკვირი არ არის, რომ ის ხმელთაშუა ზღვის დიეტის ერთ-ერთი მთავარი ელემენტია.
რამდენიმე კვლევამ აჩვენა კიდეც, რომ ზეითუნის ზეთის მიღება შეიძლება დაგვეხმაროს კიბოსგან დაცვაში.
კვლევების მიმოხილვამ აჩვენა, რომ ადამიანებს, რომლებიც მოიხმარდნენ ზეითუნის ზეთს, ჰქონდათ სარძევე ჯირკვლის კიბოს და საჭმლის მომნელებელი სისტემის კიბოს განვითარების დაბალი რისკი.
ციტრუსები
ციტრუსოვანი ხილის ჭამა, როგორიცაა ლიმონი, გრეიფრუტი და ფორთოხალი, ზოგიერთ კვლევაში ასოცირდება კიბოს განვითარების დაბალ რისკთან.
ერთმა დიდმა კვლევამ აჩვენა, რომ მონაწილეებს, რომლებიც მიირთმევდნენ ციტრუსის მეტ რაოდენობას, ჰქონდათ საჭმლის მომნელებელი და ზედა სასუნთქი გზების კიბოს განვითარების დაბალი რისკი.
ციტრუსის ხილის მეტი მიღება დაკავშირებულია პანკრეასის კიბოს შემცირებულ რისკთან.
ციტრუსის კვირაში მინიმუმ სამი პორციის მიღება ამცირებს კუჭის კიბოს რისკს 28%-ით.
სელის თესლი
ბოჭკოთი და ასევე გულისთვის სასარგებლო ცხიმებით მდიდარი სელის თესლი შეიძლება იყოს ჯანსაღი დანამატი თქვენს დიეტაში.
ზოგიერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ მას შეუძლია ხელი შეუწყოს კიბოს ზრდის შემცირებას და კიბოს უჯრედების მოკვლას.
კვლევაში, სარძევე ჯირკვლის კიბოთი დაავადებული 32 ქალი იღებდა სელის თესლის მაფინს ყოველდღიურად ან პლაცებოს თვეზე მეტი ხნის განმავლობაში.
კვლევის დასასრულს, სელის თესლის ჯგუფს ჰქონდა შემცირებული სპეციფიკური მარკერების დონე, რომლებიც ზომავენ სიმსივნის ზრდას.
სხვა კვლევაში, პროსტატის კიბოს მქონე 161 მამაკაცს მკურნალობდნენ სელის თესლით, რომელიც ამცირებდა კიბოს უჯრედების ზრდას და გავრცელებას.
სელის თესლი მდიდარია ბოჭკოებით, რომელიც მიჩნეულია, რომ იცავს კოლორექტალური კიბოსგან.
პომიდორი
ლიკოპენი არის პომიდორში არსებული ნაერთი, რომელიც პასუხისმგებელია მის წითელ ფერზე და ასევე კიბოს საწინააღმდეგო თვისებებზე.
რამდენიმე კვლევამ აჩვენა, რომ ლიკოპენისა და პომიდვრის მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს პროსტატის კიბოს რისკის შემცირება.
ცხიმიანი თევზი
ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ კვირაში თევზის რამდენიმე პორციის ჩართვამ შეიძლება შეამციროს კიბოს განვითარების რისკი.
კვლევამ აჩვენა, რომ თევზის მიღება დაკავშირებულია საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის კიბოს დაბალ რისკთან.
ცხიმიანი თევზი, როგორიცაა ორაგული, სკუმბრია შეიცავს მნიშვნელოვან საკვებ ნივთიერებებს, როგორიცაა D ვიტამინი და ომეგა -3 ცხიმოვანი მჟავები, რომლებიც დაკავშირებულია კიბოს განვითარების დაბალ რისკთან.
მაგალითად, ითვლება, რომ D ვიტამინის ადეკვატური დონე იცავს კიბოსგან და ამცირებს კიბოს რისკს.
გარდა ამისა, ითვლება, რომ ომეგა -3 ცხიმოვანი მჟავები ბლოკავს დაავადების განვითარებას.
სასურველია კვირაში ორი პორცია ცხიმიანი თევზის მიღება, რათა მიიღოთ ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავების და D ვიტამინის დიდი დოზა და მაქსიმალურად გაზარდოთ ამ საკვები ნივთიერებების ჯანმრთელობის პოტენციური სარგებელი.