/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.left */ ado.slave('adoceanadvertlinegemlehhvkgtg', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Right */ ado.slave('adoceanadvertlinegezllnkselsb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.header */ ado.slave('adoceanadvertlinegewmceopopnw', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.Top */ ado.slave('adoceanadvertlinegeldphnqspnx', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.C1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbrkgwogih', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

რუბრიკები

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeuakedjfski', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

ოჯახის მკურნალის ანონსი

ჟურნალის გამოწერა შეგიძლიათ საიტიდან
www.elva.ge
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.A2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegelpqjfspjnr', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B1 */ ado.slave('adoceanadvertlinegeocirjtildc', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

დიეტოლოგია

როგორ უნდა იკვებებოდეს მოზარდი და რომელ დაავადებებს იწვევს არაჯანსაღი კვება

როგორ უნდა იკვებებოდეს მოზარდი და რომელ დაავადებებს იწვევს არაჯანსაღი კვება
თა­ნა­მედ­რო­ვე ადა­მი­ა­ნის კვე­ბა არ არის და­ბა­ლან­სე­ბუ­ლი, ის ვერ იღებს იმ პრო­დუქ­ტებს, რაც მისი ჯან­მრთე­ლო­ბის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლია.

საგანგაშო მდგომარეობაა ბავშვებში (10-17 წლის მოზარდები). "ოქსფამის" კვლევა (სასურსათო უსაფრთხოების პროექტი) აჩვენებს, რომ მოზარდების 50%-ზე მეტი უმეტესად ნახშირწყლოვან საკვებს გამოიყენებს. ცილოვანი საკვების სერიოზული დეფიციტი აქვთ, რძის ნაწარმს იშვიათად იღებენ, რის გამოც საქართველოში ზოგადად ადამიანების უმეტესობას კალციუმის დეფიციტი აღენიშნება. ბავშვებში, ისევე როგორც ქალებში, მაღალია ანემია, - გვეუბნება თამარ მანჯავიძე, მედიცინის აკადემიური დოქტორი. მისი განმარტებით, კალციუმი და ცილა მოზარდი ორგანიზისთვის, სისხლის პროცესებისთვის აუცილებელია, ეს ის აგურებია, რომლითაც კუნთი და ძვალი ყალიბდება.

კვლევებზე დაყრდნობით რესპონდენტი ამბობს, რომ ხორცს რეგულარულად ბავშვების 34% მოიხმარს. ხორცის მაინცდამაინც ყოველდღიურად მიღება აუცილებელი არ არის, მაგრამ ხშირად უნდა მიიღონ. 34% ეს ბავშვების მესამედია... რკინის ათვისება ხორციდან 3-4-ჯერ მეტია, ვიდრე ხილიდან და ბოსტნეულიდან. რკინადეფიციტის გამო ჟანგბადის მომარაგების დეფიციტი, ანუ ანემია ვითარდება. ცუდია, რომ ჟანგბადი არ მიეწოდება მოზარდის ტვინს. არადა, მოზარდობის პერიოდი აქტიური სწავლის, გონებრივი განვითარების დროა. ამიტომ მნიშვნელოვანია ორგანიზმში რკინის მარაგი შეიქმნას.

ეს დეფიციტი განსაკუთრებით ცუდად გოგონებზე აისახება, რადგანაც 11-12 წლის ასაკში მენსტრუალური ციკლის პერიოდში, ფიზიოლოგიურად რკინას სისხლთან ერთად ისედაც კარგავენ და თუ მისი შევსება არ მოხდება, შეიძლება მძიმე შედეგამდე მივიდეთ.

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */ ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

- მაგრამ ეს ალბათ იმას არ ნიშნავს, რომ ვაჟებს არ სჭირდებათ რკინა და სრულფასოვანი კვება.

- არა, რა თქმა უნდა, მაგრამ მიზეზთა გამო, როგორც ვთქვი, შეიძლება, გოგონას მეტი დასჭირდეს. ორივეს ერთი და იგივე პორცია რომ მივცეთ, გოგონებთან შესაძლოა ფარული შიმშილი განვითარდეს.

შეკითხვა ექიმს
<p>გამარჯობა, ვარ 59 კილო და მინდა წონის დაკლება. უკვე საკმაოდ დიდი ხანია არ ვიღებ შაქრის არანაირ სახეობას ხილის გარდა, არ ვჭამ ხორცს (გარკვეული მიზეზების გამო) ზეთში არაფერს არ ვწვავ,მარტო ვაცხობ და ვიკვებები დღეში 3 ჯერ, ვცდილობ დავიკლო წონაში, მაგრამ პირიქით ვიმატებს. იქნებ მირჩიოთ რამე ან დამანახოთ სად ვუშვებ შეცდომას? სიმაღლე 163. დიდი მადლობა წინასწარ.</p>

იგივე ვრცელდება უფრო დაბალი ასაკის ბავშვებზე. მათ დაბალანსებული კვება ესაჭიროებათ. კვლევის მიხედვით, დაბალშემოსავლიანი ოჯახები ამბობენ, რომ ჭამენ მარცვლეულს, ბოსტნეულს, რძის ნაწარმს, ხილს, მაგრამ არ ჭამენ ხორცს. ვისაც მაღალი შემოსავალი აქვს (1000 ლარზე მეტი), იქ მოხმარებაში ხილი და ხორცი შემოდის.

მრავალფეროვანი საკვების მიღება ყოველდღე აუცილებელია, ისე არ არის, რომ დღეს მიიღო და ხვალ - არა. ყველა ჯგუფიდან უნდა მიიღონ რაღაც პროდუქტი. ერთადერთი, თევზისა და ხორცის შენაცვლება შეიძლება. მაგრამ თუ ხორცს არ ჭამენ, მაშინ, ცილოვანი საკვები მაინც მისაღებია - ლობიო, პარსკოსნები, რომელშიც ხორცის ანალოგიური ცილაა... თუ ვერც ერთს ჭამენ, რკინის უზრუნველყოფისთვის უნდა მიირთვან - ჭარხალი, ვაშლი, ოღონდ, არა ჩვეული რაოდენობით, გაცილებით მეტი...

- ე.ი. ჩვენი მოსახლეობის 50%-ზე მეტი ნახშირწყლებს იღებს...

- დიახ და ეს არის - მარცვლეული, კარტოფილი, ცომეული, შაქარი. ბოლო დროს ბავშვებთან მძიმე სურათი იქმნება - სწარფი კვების პროდუქტს ეტანებიან, ასევე გაზიან ტკბილ სასმელებს. 30-40%-მდეა მათი გამოყენების სიხშირე. ამასთან, ტკბილს ისედაც იღებენ სხვადასხვა პროდუქტიდან და ამის დამატება უკვე არ არის სასარგებლო. გარდა ამისა, ეს ხელს უწყობს სიმსუქნის ტენდენციას. ეს ტენდენცია ორი ათეული წლის წინ დაიწყო. ბავშვებში მომატებულია სიმსუქნის მაჩვენებლები და ზოგადად, მოსახლეობაში. ამ მონაცემებმა პროგრესი დაიწყო.

- ამას, როგორც ვიცი, მსოფლიო სტატისტიკაც აჩვენებს. ჭარბი წონის პრევენციისთვის რა უნდა გაკეთდეს?

- აუცილებელია მინიმუმამდე დავიყვანოთ შაქრისა და შაქრის შემცველი პროდუქტების მიღება, რადგანაც დღესდღეობით ეს საკმაოდ მაღალ მაჩვენებელს იძლევა.

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციების მიერ ჭარბწონიანობა რისკფაქტორად მიიჩნევა არაგდამდები დაავადებებისთვის, როგორიც არის კიბო, დიაბეტი, ჭარბი წონა, გულსისხლძარღვთა დაავადებები, ინსულტი. სიმსუქნით გამოწვეული დაავდებით მსოფლიოში ყველაზე ბევრი ადამიანი იღუპება. ამ მიმართულებით საქართველოში ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი გვაქვს. ამიტომ, ჯანსაღი კვების პრინციპების დანერგვა ბაღებში, სკოლებში, სხვადასხვა ადგილას აუცილებელია.

თუ მატერიალური შესაძლებლობის გამო მოსახლეობა კვებას ვერ აბალანსებს, კვლევა აჩვენებს, რომ ამ საქმეში ეს არ არის ერთადერთი მიზეზი. საზოგადოების ინფორმირებულობაც დაბალია. მაგალითად, სითხის მიღებას სულ არ სჭირდება ფინანსური რესურსი. ადამიანები დღეში 3-4 ჭიქაზე მეტს არ სვამენ. არადა, წყლის მიღება განსაკუთრებით მნიშვენელოვანია. თუკი არ იღებენ, ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ინფორმაციის დეფიციტი აქვთ. არაგადამდები დაავადებების გავრცელების საწინააღმდეგოდ მნიშვნელოვანი მხოლოდ ჯანსაღი კვებაა ფიზიკურ აქტივობასთან ერთად.

- არადაბალანსებული კვება ანემიას, კალციუმის დეფიციტს იწვევს... ამან კიდევ რა დაავადება შეიძლება პატარებში გამოიწვიოს?

- ეს არის რაქიტი, ავიტამინოზი, ზრდის შეფერხება...

საკვები ზოგადად 5 ჯგუფშია გაერთიანებული: მარცვლეული, ხილი და ბოსტნეული, რძე და რძის ნაწარმი, ხორცეული და ცხიმები, ტკბილეული და სუნელები (მცირე რაოდენობით). აქედან ყველა საკვები ყოველდღიურად უნდა მივიღოთ, რომ ორგანიზმი უზრუნველვყოთ. სწორი კვება აუცილებელია ზრდა-განვითარებისთვის და ჯანმრთელობის შენარჩუნებისთვის!

- გამოდის, ხორცი და ხორცპროდუქტები ფუფუნების სფეროა.

- თბილისში შეიძლება ასე იყოს, მაგრამ სოფლებში ეს არ უნდა იყოს ფუფუნების პროდუქტები. თვითონ თუ არა, მეზობელს მაინც ეყოლება ძროხა, რომ ერთი ჭიქა მაწონი და რძე ბავშვს მიაწოდონ. სხვათა შორის, მაღალმთიან რეგიონში ხორცეულისა და რძის მიღების დეფიციტი უფრო მაღალია.

- რატომ?

- ხორცი და რძის ნაწარმი იქაური მოსახლეობის მატერიალური შემოსავლის წყაროა, ძირითადად ყიდიან და სანაცვლოდ იაფ საკვებს ყიდულობენ. კვლევებმა აჩვენა, რომ განსხვავება სოფელსა და ქალაქს შორის მცირედია. ბარში ხილი და ბოსტნეული ხელმისაწვდომია, რადგან მოდის, მთაში ეს ნაკლებია.

- როგორია კვების იდეალური რეცეპტი?

- ასეთი არ არსებობს. ის არის, რომ ადამიანმა, როგორც გითხარით, ყველა ჯგუფიდან მიიღოს რაღაც პროდუქტი. საუზმის გამოტოვება არ შეიძლება, რადგან დღეში მოხმარებული ენერგიის 30%-ს საუზმე იძლევა და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. საუზმეზე მისაღებად ყველაზე გავრცელებულია ნახშირწყლოვანი საკვები, მაგალითად, შვრიის ფაფის (სხვადასხვა ვარიანტი). შეიძლება წიწიბურის გამოყენება, ისიც ნახშირწყლოვანი პროდუქტია; ასევე შეიძლება პური, ყველი, კარაქი, მოხარშული კვერცხი, რომელიმე ხილის ნატურალური წვენი, ნაკლებად ტკბილი ჩაი, ერთი ჭიქა რძე, - ეს არის საუზმის სხვადასხვა ვარიანტი.

კარგია წახემსება, 12-13 საათზე, ხილით, ხაჭოთი, ან იოგურტით, ოღონდ, ხილი არ შეიძლება საკვებს დააყოლოთ. ცალკე კვებად უნდა გამოვყოთ.

სადილზე შეიძლება სხვადასხვაგვარი წვნიანის მიღება, მათ შორის, ბოსტენეულით, ან ხორცით.

კარგია თუ საღამო დამთავრდება ადვილად ასათვისებელი საკვებით - ხაჭოთი ან მაწვნით. ცილა ხორცშიც არის და რძის ნაწარმშიც, მაგრამ საღამოს მაწონსა და ხაჭოს ორგანიზმი ადვილად ითვისებს. ამიტომ, გვიან ხორცის ჭამა რეკომენდებული არ არის. თან, რძის ნაწარმი კუჭნაწლავის მოქმედებას ხელს უწყობს. გარდა ამისა, დღის განმავლობაში 8 ჭიქა წყალი, ან სასარგებლო სითხეა დასალევი. სასარგებლო სითხედ ნატურალური ხილის წვენი და რძეც ითვლება.

ბოლოს მინდა, ისევ იმას მივუბრუნდე, როდესაც ინფორმაციის დეფიციტზე ვსაუბრობთ, კიდევ ერთხელ ვიტყვი, რომ რძის ნაწარმი არის ძალიან მნიშვნელოვანი პროდუქტი ორგანიზმისთვის. ის როგორც ბავშვებმა, ასევე ქალებმა ყოველდღე უნდა მიიღონ, რომ ოსტეოპოროზი არ გამოცადონ. ცხადია, ინფორმაციის დეფიციტიც არის ძირითადი პრობლემა, აქ პროდუქტზე ხელმიუწვდომლობაა. მაგრამ კიდევ არაგადამდები დაავადებები გავრცელებისას ყველაზე მნიშვნელოვანია ხელის დაუბანლობა... დროა, ეს სხვადასხვა და მნიშვნელოვანი ჩვევა გამოიმუშავონ.

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE

კომენტარები (1)
ილონა
ერთი თვეა რაც მაწუხებს თავი ძლიერი ტკივილები..არ არის ყოველთვის ერთნაირი, არის სპაზმური პულსირების შეგრძნებით საფეთქელთან , სხვადასხვა ადგილას თავის არეში წამიერი ძლიერი ტკივილით, გაელვების მსგავსი… თავის უკანა მხარის დაბუჟება, ზედა ნაწილში და შუბლის არეში მოჭერითი ტკივილი..რომ ვწევარ და ვიცვლი მხარეს მარცხნივ ან მარჯვნივ იზრდება ტკივილი, ძირითადად… შუქი და მზის სხივები მაწუხებს ყავის ტკივილის გამო, იმიტომ რომ ის თვალებსაც მტკენს ხშირ შემთხვევაში.. წარბის ქვემოთ..ზედა ქუთუთოებში…აი ესეთი მრავალფეროვანია.. ძალიან დავიტანჯე…22 წლის ვარ..ეხლაც არ მძინავს..03:16 ია…მტკივა..ვნერვიულობ თან.. ტომოგრაფია გადავიღე თავის.. მაგნიტურ რეზონანსული ვერ შევძელი ადრე, რამოდენიმე თვით ადრე ვცადე.. მირჩიეთ რა კვლევა ჩავიტარო, მეშინია.. არმაკვს არც შაქარი, სრც გულზე პრობლემები და არც სისხლშია ცვლილებები..D ვიტამინის ნაკლებობა მაქვს მხოლოდ.. მგონია რომ ნერვულ სისტემასთან არის კავშირში… ხან ხელები მტკივა, კუნთები მარტოვად მეღლება მკლავის…მტევნები მტკივდება და მეძაბება, თითქოს დაძაბული მაქვს.. მეშინია ასეთი რაღაცეები რომ მაწუხებს.. არ მინდა უცებ რაღაც დამემართოს იმის გამო რომ რაღაც გამორჩათ ან არასწორი ანალიზები თუ კვლევა მომთხოვონ.. გთხოვთ მიპასუხოთ..გმადლობთ
თარიღი : 08-02-2022
გააკეთე კომენტარი
სახელი *
კომენტარი *
*კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ 2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegexcihqsorul', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.B2 */ ado.slave('adoceanadvertlinegezonfnieurf', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

კატეგორიის სხვა სტატიები

/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.b3_desktop */ ado.slave('adoceanadvertlinegerbhlkrglvj', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });

სამკურნალო წერილები

სახსრების დაავადებას ფიჭვის წიწვების საფენი უხდება
სახსრების დაავადებას ფიჭვის წიწვების საფენი უხდება
ასაკში, წონის მატებასთან ერთად, სახსრების პრობლემებიც დამეწყო.
სრულად

სამკურნალო წერილები

გემრიელი წნევის წამალი - დაგჭირდებათ ჭარხალი, თაფლი და შტოში
გემრიელი წნევის წამალი - დაგჭირდებათ ჭარხალი, თაფლი და შტოში
ძალიან მინდა, თქვენს მკითხველებს ვასწავლო ჩემი საყვარელი წამლის რეცეპტი,
სრულად

სამკურნალო წერილები

კამა კლიმაქსის დროს კარგი საშუალებაა
კამა კლიმაქსის დროს კარგი საშუალებაა
კამის წყალი ხელს უწყობს მენოპაუზის უარყოფითი სიმპტომების მოხსნას, ალების რაოდენობის შემცირებას და ძილის ნორმალიზებას.
სრულად

რამ შეიძლება გამოიწვიოს სახის არეში ტკივილი? - სხეულის ზედა ნაწილის არტერიების ანთება, გლაუკომა, სანერწყვე ჯირკვლის ანთება და კლასტერული თავის ტკივილი - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

რამ შეიძლება გამოიწვიოს სახის არეში ტკივილი? - სხეულის ზედა ნაწილის არტერიების ანთება, გლაუკომა, სანერწყვე ჯირკვლის ანთება და კლასტერული თავის ტკივილი

ტრიგემინალური ნევრალგია ანუ სამწვერა ნერვის ნევრალგია

სამწვერა ნერვის ნევრალგია სახის ძლიერი ტკივილი ახასიათებს, რომელსაც თავის ტვინის მე-5 (სამწვერა) ნერვის ფუნქციის მოშლა იწვევს.

პაციენტებს დროდადრო აწუხებთ ხანმოკლე, გაელვებისმაგვარი, გაუსაძლისი, მჭრელი ტკივილი, რომელიც სახის ქვედა ნაწილში ვითარდება.

მიზეზი ხშირად უცნობია, მაგრამ ზოგჯერ დამნაშავე არტერიაა, რომელიც, ანომალიური მდებარეობის გამო, სამწვერა ნერვს აწვება.

შაკიკი

შაკიკის დროს ვითარდება მოპულსირე, მფეთქავი თავის ტკივილი, რომელიც საშუალო სიმძიმის ან ძლიერია. პაციენტს შესაძლოა თავი ცალ ან ორივე მხარეს სტკიოდეს. საქმიანობა, შუქი, ხმაური და სუნი აუარესებს მას. ამასთანავე, ვლინდება გულისრევა, ღებინება, მომატებული მგრძნობელობა სინათლესა და ხმაზე.

სინუსიტი

სინუსიტი ცხვირის ღრუსთან დაკავშირებული ანუ პარანაზალური წიაღების მწვავე ან ქრონიკული ანთებაა.

სინუსიტის ნიშნებია:

  • ცხვირიდან ჭარბი გამონადენი;
  • თავის ტკივილი;
  • ცხვირით სუნთქვის გაძნელება, უმეტესად - ცალი ნესტოთი;
  • ზეწოლის შეგრძნება, დაჭიმულობა ანთების მიდამოში;
  • სინათლის შიში;
  • ცრემლდენა;
  • სხეულის ტემპერატურის მომატება.

ტკივილი ყოველთვის არ არის შემოფარგლული - ზოგჯერ ის საკმაოდ ვრცელ უბანს მოიცავს, ზოგჯერ კი შუბლის, საფეთქლის მიდამოში აღმოცენდება და ერთსა და იმავე დროს იწყება. შესაძლოა, შესივდეს ლოყა ან ზედა ან ქვედა ქუთუთო.

ძგიდის გამრუდება

ცხვირის ძგიდე ცხვირის ყველაზე დიდი ხრტილია. იგი ცხვირის ღრუს ორ ტოლ ნაწილად - მარჯვენა და მარცხენა ნესტოებად - ყოფს.

ცხვირის ძგიდის ორნაირი დაზიანება არსებობს: მოტეხილობა და გამრუდება.

ტრავმის დროს ცხვირის ძგიდე უმეტესად მცირე ასაკში ტყდება, რადგან ბავშვების ხრტილოვან ქსოვილში ელასტიკური და რბილი ბოჭკოები სჭარბობს მყარ ხრტილოვან ქსოვილს. რაც შეეხება მოზრდილებს, მათ უფრო ხშირად აღენიშნებათ ძგიდის არა მოტეხილობა, არამედ გამრუდება.

ყბის პრობლემები

საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსრის დაავადებებს იწვევს ყბის კუნთების, სახსრების ან მათი დამაკავშირებელი ფიბროზული ქსოვილის მხრივ წარმოქმნილი პრობლემები. ადამიანს შეიძლება აწუხებდეს თავის ტკივილი, საღეჭი კუნთების მტკივნეულობა ან სახსარში ტკაცუნის ხმა ესმოდეს.

კლასტერული თავის ტკივილი

ჯგუფური (კლასტერული) თავის ტკივილისას შეგრძნება საკმაოდ ძლიერია და ვითარდება თავის ცალ მხარეს, საფეთქელთან ან თვალის გარშემო, შედარებით ხანმოკლე (30 წუთიდან 1 საათამდე). ტკივილები 1-3 თვის განმავლობაში აწუხებს ადამიანს, შემდეგ კი თვეების ან წლების მანძილზე ქრება.

გაუსაძლისი ტკივილი თავის ცალ მხარეს ვითარდება, თან ახლავს იმავე მხარეს ნესტოდან გამონადენი და თვალის აცრემლიანება.

სანერწყვე ჯირკვლის ინფექცია

სიალადენიტი ანუ სანერწყვე ჯირკვლის ანთება. ნერწვის გამომყოფი ჯირკვალი ბაქტერიების ზემოქმედების შედეგად ზიანდება. მისთვის დამახასიათებელი ტკივილი ლოკალიზებულია ლოყის ან ნიკაპის არეში. ამასთა, ანთებას შემცივნება, ცხელება ან პირის ღრუში უსიამოვნო გემო(ჩირქის) შეიძლება ერთვოდეს თან.

კბილის აბსცესი

ბაქტერიები ღრძილებს, მინანქარს, კბილის ძვლოვან ნაწილს აზიანებენ. აბსცესის დროს ჩირქი წარმოიქმნება, რომლის ზეწოლაც ძლიერ ტკივილს იწვევს, რაც ყურის, ყბისა და თავის არეშიც შეიძლება გავრცელდეს. ამ დროს ყბა, ღრძილები და სახის არე შესიებული და შეწითლებულია.

დახურულკუთხოვანი გლაუკომა

გლაუკომა მხედველობის ნერვის დაზიანებაა (რაც ხშირად, მაგრამ არა ყოველთვის, დაკავშირებულია გაზრდილ თვალშიდა წნევასთან), რომელიც მხედველობის პროგრესირებად, შეუქცევად დაკარგვას იწვევს.

დახურულკუთხოვანი გლაუკომა: თუ თვალშიდა წნევამ სწრაფად მოიმატა დახურულკუთხოვანი გლაუკომის დროს (მწვავე დახურულკუთხოვანი გლაუკომა), უეცრად იწყება თვალისა და თავის ძლიერი ტკივილი, სიწითლე, მხედველობის დაბურვა, ცისარტყელას ფერების რგოლები ჩნდება შუქის გარშემო და მხედველობა უცებ ქვეითდება. ასევე შეიძლება აღინიშნებოდეს გულისრევა და ღებინება თვალშიდა წნევის გაზრდის საპასუხოდ. მწვავე დახურულკუთხიანი გლაუკომა გადაუდებელი მდგომარეობაა, რადგან მკურნალობის გარეშე ადამიანმა მხედველობა სიმპტომების გაჩენიდან 2-3 საათში შეიძლება დაკარგოს.

გიგანტურუჯრედოვანი არტერიიტი

გიგანტურუჯრედოვანი არტერიიტი თავის, კისრის და სხეულის ზედა ნაწილის დიდი ზომის არტერიების ქრონიკული ანთებაა. ტიპურია საფეთქლის არტერიის დაზიანება, რომელიც საფეთქლის არეში გაივლის და სისხლს აწვდის სკალპის ნაწილს, ქვედა ყბის კუნთებს და სანერწყვე ჯირკვლებს.

დამასახიათებელია ძლიერი, მოპულსირე თავის ტკივილი, სკალპის ტკივილი თმის ვარცხნისას და ქვედა ყბის ტკივილი ღეჭვის დროს.

ჰერპესი

მტკივნეული, ბუშტუკოვანი გამონაყარი მუცელზე, მკერდსა და ზურგზე. თუმცა ის შეუძლება სახეზეც გაჩნდეს, რასაც თან ახლავს წვა, ჩხვლეტა, ქავილი და ტკივილი.