როდის და რატომ ფეთქდება გაზი - როგორ გავფრთხილდეთ!
რამდენიმე თვის წინაც მოხდა ფონიჭალაში მსგავსი შემთხვევა, რომელის დროსაც ახალგაზრდა ქალი გარდაიცვალა.
მკურნალი.გე-ს რედაქტორი თამარ მამაცაშვილი გიამბობთ გაზის აფეთქების მიზეზებსა და მისი მოხმარებისას აუცილებელ სიფრთხილის ზომებზე:
რა ხდება გაზის აფეთქებისას
- 1 მ3 გაზის აფეთქებისას გამოიყოფა ენერგია, რომელიც 8 კგ ტროტილის აფეთქებისას გამოყოფილი ენერგიის ტოლია.
- აფეთქების პროცესი ათასჯერ უფრო ნელა მიმდინარეობს, ვიდრე ასაფეთქებლის დეტონაციისას. თუ ენერგიამ მოასწრო დამსხვრეული ფანჯრებიდან გარეთ გაღწევა, აფეთქების დამანგრეველი ძალა მნიშვნელოვნად მცირდება.
- გაზი აფეთქებასაშიშია ჰაერთან შერეულ მდგომარეობაში. ყველაზე საშიშია გაზისა და ჰაერის ნარევი, რომელშიც გაზის წილი 5-დან 15 %-მდეა.
გაზის გაჟონვის ყველაზე ხშირი მიზეზები:
- გაზის მოწყობილობის დაზიანება;
- მოწყობილობის არასწორი ექსპლუატაცია;
- გაზქურაზე შემოდგმული ქვაბიდან გადმოსული წყლით ცეცხლის ჩაქრობა;
- გაზქურის შემაერთებელი მილის მთლიანობის დარღვევა;
- გაზის ბალონის გამოყენების შემთხვევაში - მისი ექსპლუატაციის წესების დარღვევა.
როგორ აღმოვაჩინოთ, რომ გაზი ჟონავს:
თვალით: გაზის მილზე საპნიანი წყლის წასმისას, დაზიანების ადგილას ბუშტები ჩნდება;
ყურით: მაღალი წნევით გაჟონვისას, გაზი მილიდან სტვენით გამოდის;
ცხვირით: გაზის მახასიატებელი სუნი უფრო მკვეთრად შეიგრძნობა იმ ადგილას, საიდანაც გაზი ჟონავს.
ბუნებრივი აირის ძირითადი კომპონენტი, რომელიც იწვის, მეთანია. მის გარდა აირის შემადგენლობაშია შედის: ეთანი, პროპანი, ბუტანი, აგრეთვე, მცირე რაოდენობით ნახშირორჟანგი, აზოტი, ჟანგბადი და წყლის ორთქლი.
როდესაც მეთანის კონცენტრაცია ჰაერში 5-15%-ია, ჰაერში მცირე ნაპერწკალიც კი საკმარისია აფეთქებისათვის. ასევე აფეთქების მიზეზი შეიძლება გახდეს ელექტრონული მოწყობილობა.
აფეთქებისას წნევა 10-ჯერ მატულობს, რაც საშინელი ნგრევის მიზეზი ხდება.
წარმოვიდგინოთ, ბინაში, რომლის მოცულობა 100 კუბური მეტრია, დაგროვდა 5-დან 15 კუბურ მეტრამდე ბუნებრივი აირი. აი, ასეთ ადგილას სანთებელის ან ასანთის ანთება, ზოგჯერ კი ელექტრონული მოწყობილობის ჩართვაც კი საკმარისია საშინელი აფეთქების გამოსაწვევად.
თავად ბუნებრივ აირს სუნი არ აქვს, მას უმატებენ სპეციალურ დანამატს, რომელსაც სპეციფიკური სუნი აქვს და ადამიანი ამ სუნს მაშინ გრძნობს, როცა გაზის შემცველობა ჰაერში 1%-ია. ეს იმას ნიშნავს, რომ კიდევ 4% და აფეთქების ზღვარზე იქნება ყველაფერი.
როგორ მოვიქცეთ, თუ გაზის სუნი ვიგრძენით:
- სასწრაფოდ გამოაღეთ ფანჯრები და დაატრიალეთ ორპირი - გაზი ჰაერზე ორჯერ მსუბუქია და ის მალე გავა შენობიდან;
- არ აანთოთ ასანთი, სანთელი, სიგარეტი, არ ჩართოთ არავითარი ელექტრონული მოწყობილობა;
- შეატყობინეთ მეზობლებს, რომ შენობაში გაზის სუნია;
- დროულად დარეკეთ სამაშველო სამსახურში.
- გაზის მოწყობილობების დამონტაჟებისას გამოიყენეთ მხოლოდ და მხოლოდ სპეციალური - გაზისთვის განკუთვნილი მილები;
- გაზის მილი დააფიქსირეთ სპეციალური სამაგრებით და აკონტროლეთ, რომ მასზე არ ხდებოდეს რაიმე საგნის ზეწოლა;
- გაზის გამოყენების დასრულების შემდეგ ყოველთვის შეამოწმეთ, კარგად გადაკეტეთ თუ არა საკეტი;
- შენობა, რომელშიც გაზის მოწყობილობა დგას, რეგულარულად და საგულდაგულოდ უნდა ნიავდებოდეს!