ლალი ჩხიკვაძე

უკანა ტანის მიდამოში ქავილი და ტკივილი, კუჭის მოქმედების სირთულეები და გაზების ჭარბად წარმოქმნა ორგანიზმში ჭიების აქტიური გამრავლების ნიშნებია.

რითია საშიში ჰელმინთოზი მომავალი დედებისათვის?

1. ტოქსიკოზის გაძლიერება აქვეითებს საკვები ნივთიერებების ათვისებას.

2. მახვილა აღიზიანებს ლორწოვან გარსს. ის განსაკუთრებით საშიშია, რადგანაც ლოკალიზდება წვრილ და მსხვილ ნაწლავში და შეიძლება შეაღწიოს სასქესო ორგანოებში. ძლიერი ქავილი გამაღიზიანებელია და უშლის სრულფასოვან ძილს.

3. მრგვალმა პარაზიტებმა შეიძლება გამოიწვიოს ნეკატოროზი და ანკილოსტომოზი. ისინი იკვებებიან სისხლით, სახლდებიან თორმეტგოჯა ნაწლავში და შეიძლება დააზიანონ ნაწლავის კედელი. სისხლდენა იწვევს რკინადეფიციტურ ანემიას, რაც არა მარტო მომავალი დედის, არამედ ნაყოფის ჯანმრთელობასაც ემუქრება.

4. ტოქსოპლაზმა და ასკარიდები დიდი საფრთხეა ნაყოფის ჯანმრთელობისთვის. მატლები აღწევენ ნაყოფის ტვინში, ფილტვებში, ნერვულ სისტემაში.

ჰელმინთოზი პარაზიტული დაავადებაა, რომელიც ვითარდება ორგანიზმში ჭიის მოხვედრისას. ეს შეიძლება იყოს ასკარიდა, მახვილა, ლენტისებური ჭია, ნემატოდა და ა.შ. ორსულთა ჰელმინთოზი საკმაოდ გავრცელებული სერიოზული პრობლემაა. ჭიის კვერცხების ადამიანის ორგანიზმში მოხვედრის ძირითადი წყაროა:

• დაავადებულ ადამიანთან მჭიდრო კონტაქტი;
• დაბინძურებული ხილის, ბოსტნეულის, კენკრის მოხმარება;
• საყოფაცხოვრებო ნივთები;
• შინაურ ცხოველებთან კონტაქტი – ისინი პარაზიტების გადამტანები არიან;
• საბავშვო მოედნები;
• არასწორად მომზადებული ხორცი და თევზი (არასათანადო თერმული დამუშავება).

უმრავლეს შემთხვევაში, ორსულობისას მაშინვე შეიძლება არ გამოვლინდეს სიმპტომები. პარაზიტული ინვაზია შეიძლება მიმდინარეობდეს აშკარა ნიშნების გარეშე ან გამოვლინდეს საკმაოდ გვიან. ამასთან, სიმპტომატიკა შეიძლება მარტივად მივიჩნიოთ ორსულობის სტანდარტულ ნიშნებად: სისუსტე, ძილიანობა, ღებინება, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მოშლილობა.

ორსულობისას ჰელმინთოზის ძირითადი ნიშნებია:

• ანალურ მიდამოში, განსაკუთრებით დილით, ძლიერი ქავილი;
• ქუთუთოების, თითების კანის აქერცვლა;
• კანის ქავილი;
• წონის მკვეთრი კლება ან მატება;
• კუჭის მოქმედების დარღვევა, აირების წარმოქმნა და მუცლის არეში უსიამოვნო შეგრძნება;
• ჰემოგლობინის დაქვეითება;
• შიმშილის გრძნობა;
• კანის, თმისა და ფრჩხილის ფირფიტის მდგომარეობის გაუარესება;
• სახსრების, ფილტვების ქრონიკული დაავადებების გამწვავება;
• მუდმივი სისუსტე, ძილიანობა;
• ჰელმინთოზის შემთხვევაში ორსულ ქალს შეიძლება გამოუვლინდეს კბილების გაწმენდის დროს გულისრევის შეგრძნება, უსიამოვნო სუნი პირის ღრუში;
• ცხელება, კუნთებისა და სახსრების ტკივილი.

ორსულებთან ყველაზე ხშირი ასკარიდოზი ან ენტერობიოზია. ამ პათოლოგიების გამომწვევი ასკარიდა და მახვილაა.

დიაგნოსტიკა

ორგანიზმში ჭიების გამოსავლენად საჭიროა განავლის ანალიზის გაკეთება. მნიშვნელოვანია პარაზიტის სახეობის განსაზღვრა, რის მიხედვითაც განისაზღვრება მკურნალობის მეთოდები და შეფასდება რისკები.

განავალში ჭიების აღმოჩენისას ინიშნება:

• ანაფხეკის ანალიზი;
• ჰემოგლობინსა და ბილირუბინზე სისხლის ანალიზი.

თუ ეჭვია ლენტისებურ ჭიებზე, კეთდება სანაყოფე წყლების ანალიზი. ასკარიდების აღმოჩენისას ინიშნება ექოსკოპია და სანაყოფე წყლების ანალიზი.

ჭიების ძირითადი „გვერდითი ეფექტებიდან“ შეიძლება გამოვყოთ:

• ჰელმინთების მიერ გამოყოფილ ტოქსინებზე ალერგია;
• ნაყოფის ჰიპოქსია;
• ანემია;
• ტოქსიკოზი;
• სასარგებლო ნივთიერებების დეფიციტი, რადგანაც ჰელმინთები იწოვენ მიღებულ მინერალებს;
• დედის კანის, თმისა და კბილების მდგომარეობის გაუარესება;
• ფეხების ძლიერი შეშუპება;
• გულის უკმარისობა;
• სპონტანური აბორტი;
• გართულებული მშობიარობა;
• მკვდრადშობადობა;
• ბავშვის განვითარების შეფერხება;
• თანდაყოლილი პათოლოგიები;
• ნაყოფის ტვინში მრავლობითი სისხლჩაქცევები;
• ბავშვის არასაკმარისი სიმაღლე და წონა;
• გარესამყაროსადმი ბავშვის ადაპტაციის არარსებობა.

ჰელმინთოზის მკურნალობისას მნიშვნელოვანია ორი მომენტი – ჭიის სახეობისა და ორსულობის ვადის განსაზღვრა.

არსებობს მედიკამენტების ფართო ასორტიმენტი, რომელიც გამოიყენება ჭიების ინვაზიის თერაპიისთვის. გართულებების ასარიდებლად ორსულობის დასაწყისში, პირველ ტრიმესტრში, ძლიერმოქმედი ანტიპარაზიტული საშუალებების გამოყენება არაა მიზანშეწონილი. მეორე და მესამე ტრიმესტრში ანტიჰელმინთური ტაბლეტები შედარებით უსაფრთხოა დედისა და ბავშვისთვის. ნებისმიერი სამკურნალო საშუალების გამოყენების წინ აუცილებელია გამოკვლევის ჩატარება და ექიმის დანიშნულების შესრულება. თვითმკურნალობა დაუშვებელია.

კვების ზოგიერთი პროდუქტი ჰელმინთებისგან გათავისუფლებაში გვეხმარება. ამ მხრივ პირველ ადგილზე დგას გოგრის თესლი. ის ანადგურებს ჭიებს და ამავდროულად შეიცავს დიდი რაოდენობით თუთიას.

ორსულობის დროს ჭიების მკურნალობისთვის გამოვიყენოთ ჭარხლის წვენი. ერთი კვირის განმავლობაში საჭიროა 1 სუფრის კოვზი ჭარხლის წვენის მიღება.

საზამთროც ეხმარება ორგანიზმიდან ჭიების გამოდევნას, მაგრამ ორსულებისათვის მისი ჭარბად მიღება არ არის სასურველი, რადგან შეიძლება დატვირთოს თირკმელები.

ბროწეულის წვენი, ჰემოგლობინის აწევის გარდა, კარგად უმკლავდება ჭიებსაც.

ჭიების პროფილაქტიკა ორსულობის დაგეგმვისას

1. საჭიროა პირადი ჰიგიენის წესების დაცვა: ხელების დაბანა სახლში მოსვლისას, ცხოველებთან კონტაქტის შემდეგ, საერთო სარგებლობის ნივთების შეხებისას.

2. კარგად უნდა გაირეცხოს ხილი და ბოსტნეული;

3. ხორცი და თევზი კარგად დამუშავდეს თერმულად.

4. დაუშვებელია კვების პროდუქტების ღიად დატოვება;

5. რეგულარულად გამოცვალეთ და გარეცხეთ თეთრეული, პირსახოცები, ტანსაცმელი. გარეცხვის შემდეგ აუცილებლად დააუთოვეთ ან დაამუშავეთ ორთქლით;

6. დაიცავით ინტიმური ჰიგიენა;

7. უარი ვთქვათ ფრჩხილების კვნეტის, კალმისტრებისა და ფანქრების ღეჭვის მავნე ჩვევაზე;

8. საპირფარეშოთი ყოველი სარგებლობის შემდეგ კარგად დაიბანეთ ხელები;

9. ორსულობის დაგეგმვისას გაიკეთეთ განავლის ანალიზი პარაზიტებზე;

10. რეგულარულად დაალაგეთ სახლი სველი წესით;

11. შინაური ცხოვეელები რეგულარულად შეამოწმეთ პარაზიტებზე და მიეცით ანტიპარაზიტული პრეპარატები.