ბავშვთა სქოლიოზის პროფილაქტიკა - რჩევები და ვარჯიშები, რომელიც პატარების ხერხემალს დაეხმარება
- როგორია ბავშვის ზრდის ნორმალური ტემპი ასაკთან მიმართებით?
- ხუთ წლამდე ბავშვი წელიწადში 4-6 სმ-ს იმატებს, მერე კი, თითქოს გაიწელაო - 7-10 სმ-ს. ნუ გაგიკვირდებათ - იწყება პირველი ფიზიოლოგიური აჭიმვის პერიოდი, რომელიც 2 წელიწადს გრძელდება.
ამ პერიოდში მშობლებს განსაკუთრებული ყურადღება მართებთ, რომ ხერხემლისა და ძვალსახსროვანი სისტემის სხვა ნაწილების მცირედი გადახრაც კი არ გამოეპაროთ.
- ძალზე აქტუალურია ე.წ. სასკოლო სკოლიოზი. როგორ ავაცილოთ ის თავიდან ბავშვს?
- პირველი სასკოლო სკოლიოზის დიაგნოზი ორთოპედებმა უარყვეს, ვინაიდან დადასტურდა, რომ მოსწავლეთა უმრავლესობას სკოლაში მიყვანისას უკვე აღენიშნებოდა ტანდეგობის დარღვევა, ხოლო მათ მცირე ნაწილს სკოლიოზის ნიშნებიც ეტყობოდა.
თანამედროვე თვალთახედვით, სასკოლო სკოლიოზი შეიძლება მივაკუთვნოთ იდიოპათიური სკოლიოზების რიცხვს, რომლებიც 8-დან 15 წლამდე ასაკის ბავშვებთან სხვადასხვა არახელსაყრელი ფაქტორის ზემოქმედებით ვლინდება. ასეთი ფაქტორებია: კუნთების სისუსტე.
არასწორ პოზაში დიდხანს ჯდომა, ჰიპოდინამია - ნაკლებად მოძრავი ცხოვრების წესი, რომლის თავიდან აცილების ერთადერთი გზა რეგულარული ფიზიკური ვარჯიშია, ფიზიკური დატვირთვის მიმართ ხერხემლის გამძლეობის შესუსტება, განსაკუთრებით - აქტიური ზრდის პერიოდში. სკოლიოზის ეს ფორმა დროებით მოვლენად ვერ ჩაითვლება - ბავშვისთვის გაცილებით იოლია ჩვეულ, არასწორ პოზაში ჯდომა და სიარული, რის გამოც ფუნქციური ცვლილებები შესაძლოა სტრუქტურულში გადაიზარდოს. თუ დეფორმაციამ II-III ხარისხს მიაღწია, დაზიანება მუდმივი და შეუქცევადი ხდება.
სკოლიოზის პრევენცია ძალზე მნიშვნელოვანია, ვინაიდან სწორ ტანდეგობას მხოლოდ კოსმეტიკური მნიშვნელობა კი არ აქვს, არამედ შინაგანი ორგანოების ნორმალურ ფუნქციობასაც განაპირობებს. სწორი ტანდეგობის ჩამოყალიბებისთვის აუცილებელია დღის ოპტიმალური რეჟიმი, ძილი, მუშაობისა და დასვენების სწორად გადანაწილება, რაციონალური კვება, ვიტამინებითა და მინერალებით მდიდარი რაციონი.
პატარაობიდანვე მიაჩვიეთ ბავშვი დილის გამამხნევებელ ვარჯიშს. სუფთა ჰაერზე სეირნობასა და თამაშს, გააკაჟეთ (სველი ტილოთი დაზელა, მზისა და წყლის აბაზანები, კონტრასტული შხაპი). მოზარდმა, რომელსაც ტანდეგობის დარღვევა და, მით უფრო, სკოლიოზი აქვს, დღეში 1,5-2 საათი მაინც უნდა დაისვენოს ზურგზე ან მუცელზე დაწოლილმა და სპეციალური მოწყობილობის გამოყენებით ამავე მდგომარეობაში იმეცადინოს.
ასეთი ბავშვისთვის აუცილებელია ორთოპედის მეთვალყურეობა, ინდივიდუალურად შერჩეული სამკურნალო-პროფილაქტიკური ღონისძიებები. სამკურნალო ფიზკულტურა მიმართული უნდა უნდა იყოს მთელი სხეულის კუნთების გაძლიერებისკენ - ამ გზით ხერხემლის მობილურობაც გაიზრდება.
- რომელი ვარჯიშების შესრულება შეიძლება შინ?
- სკოლიოზის პროფილაქტიკისთვის შეიძლება მარტივი ვარჯიშების შესრულება:
დაადეთ ბავშვს თავზე წიგნი და სთხოვეთ, გაიაროს, თან ხელების დაუხმარებლად შეინარჩუნოს წონასწორობა;
ხელგაშლილი გაატარეთ ფიცარზე ან მორზე;
გაუვლეთ ასფალტზე ცარცით სწორი ხაზი და სთხოვეთ, თითის წვერებზე შემდგარმა გაიაროს მასზე.
ნებისმიერ შემთხვევაში, ტანდეგობის დარღვევა იქნება ეს თუ სკოლიოზი, სამკურნალო ღონისძიებები მხოლოდ ორთოპედთან შეთანხმებით უნდა ჩატარდეს.
არ გირჩევთ ტრენაჟორებზე თუ ფიტნესკლუბში, ასევე იოგას სისტემით ვარჯიშს სპეციალისტის მეთვალყურეობის გარეშე.
ფაქტები ბავშვთა ტანდეგობის შესახებ
ჭარბი წონა ცუდ ტანდეგობას იწვევს - სხეულის სიმძიმის ცენტრი გადაინაცვლებს და ბავშვი იძულებული ხდება, მოკუზულმა იაროს;
არანაკლებ სახიფათოა ხერხემლისთვის ფეხით დიდხანს სიარული. გამხდარ ბავშვებს უყალიბდებათ დუნე ტანდეგობა - წინ გამოვარდნილი მუცელი,
ჩამოკიდებული მხრები;
ცურვა სკოლიოზის საუკეთესო პროფილაქტიკაა. ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე აუცილებლად ატარეთ აუზზე;
ხერხემლის ფორმის ცვლილება გარდაუვალია, თუ ბავშვს რბილ, დრეკადზედაპირიან საწოლზე სძინავს. შეიძინეთ მისთვის ორთოპედიული ლეიბი;
ტანდეგობას საფრთხეს უქმნის მძიმე სასკოლო ზურგჩანთა, თუ მისი წონა სხეულის მასის 10%-ს აღემატება;
ტანდეგობის დეფექტი ხშირად ახლავს თან ორგანიზმში მიმდინარე ქრონიკულ პროცესებს და ორგანიზმის დასუსტებაზე მიუთითებს. სისუსტის მიზეზი დროულად უნდა გამოვლინდეს და აღმოიფხვრას.